Historia

Istnienie parafii w Goszczu potwierdzone zostało w 1291, kościoła w 1376 roku. Od 1618 r. prawa patronackie nad świątynią sprawowali właściciele miejscowych dóbr ziemskich. Kościół opisany w 1641 r. jako budowla drewniana, w l. 1633-37 pozostawał w rękach protestantów. W 1662 r. hrabina Eleonora Euzebia von Wagensperg ufundowała i uposażyła kaplicę Loretańską. Przy niej wybudowano w l. 1754-79 obecną, barokową świątynię, prawdopodobnie z wykorzystaniem dawnej zakrystii. W 1836 r. hełm wieży został zniszczony uderzeniem pioruna. Kościół remontowano w l. 1954, 1962, 1966, 1975-77 (wzmocnienie konstrukcji i odnowienie tynków wieży) oraz 1980-86.

Opis

Kościół usytuowany we wschodniej części wsi przy ul. Sycowskiej, otoczony jest cmentarzem, który ogradza mur z okazałą, trójdzielną bramą. Świątynia późnobarokowa z elementami klasycystycznymi, orientowana, murowana, tynkowana. Jednonawowa, założona na planie prostokąta, z wyodrębnionym, półkoliście zamkniętym prezbiterium, do którego przylega od północy prostokątna zakrystia z dawną lożą kolatorską na piętrze. Na osi nawy od zachodu czworoboczna wieża z kruchtą w przyziemiu, zwieńczona namiotowym hełmem z gloriettą, pokrytym blachą (po 1836 r.). Przy nawie od północy półkolista kaplica Loretańska (1662 r.) otwarta do wnętrza świątyni łukiem arkady. Dodatkowa czworoboczna kruchta od południa; przy wieży od północy prostokątna przybudówka. Dachy ceramiczne, dwuspadowe, nad prezbiterium i kaplicą Loretańską wyoblone ponad ich półkolistymi zamknięciami; dachy zakrystii i przybudówki pulpitowe. Elewacje nawy i wieży ujęte pilastrami oraz profilowanymi gzymsami. Otwory okienne zamknięte półkoliście, obwiedzione opaskami z fartuchami podokiennymi które dekorują lambrekiny; w dolnych kondygnacjach wieży otwory okienne w formie owalnych okulusów w opaskach. Wnętrze prezbiterium i nawy nakryte stropami z fasetami, w kaplicy Loretańskiej sklepienie hemisferyczne, w zakrystii krzyżowe. Prezbiterium wydzielone z nawy ścianą tęczową o łuku koszowym; w prezbiterium kamienny portal uszakowy prowadzący do zakrystii (ok. 1700). Na ścianach i stropach nawy, prezbiterium i kaplicy malowidła ścienne z ok. 1920 r. przedstawiające Zwiastowanie (prezbiterium) oraz Koronację Marii (nawa). W oknach witraże z monogramami Chrystusa, Marii i symbolem Eucharystii (ok. 1910, prezbiterium), a także Chrystusa i św. Wincentego à Paulo z dziećmi oraz św. Michała Archanioła (z ok. 1920 r., nawa) Od zachodu empora muzyczna wsparta na filarach ze spłaszczonymi, koszowymi łukami arkad. Wyposażenie kościoła to m.in.: ołtarz główny wczesnobarokowy (przed 1641 uzupełniany w 2 poł. XIX i pocz. XX w.) z przedstawieniem Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z l. 1641-66 malowanym przez Bartłomieja Strobla; ołtarze boczne neorokokowe (pocz. XX w.) z rzeźbami bocznymi z ok. 1730 r.; ołtarz w kaplicy Loretańskiej z ok. 1730 r. z rzeźbą Madonny z Dzieciątkiem z 1662 r.; prospekt organowy i instrument z pocz. XX w. (wyk. Firma A. Müller & Ackermann z Wrocławia).

Zabytek dostępny.

Oprac. Beata Sebzda, OT NID we Wrocławiu, 15.05.2017 r.