spichlerz, ob. muzeum - Zabytek.pl
spichlerz, ob. muzeum
Adres
Gorzów Wielkopolski, Fabryczna 2
Lokalizacja
woj. lubuskie, pow. Gorzów Wielkopolski, gm. Gorzów Wielkopolski
Historia
Teren, na którym zbudowano spichlerz, to dawne Przedmieście Mostowe, powstałe przy przeprawie przez Wartę. Rozwój przedmieścia nastąpił w czasach nowożytnych, zwłaszcza w XIX w., kiedy to intensywnie rozwijał się przemysł gorzowski.
Spichlerz wzniesiono po 1772 r., w czasie ożywienia żeglugi na Warcie, po otwarciu Kanału Bydgoskiego. W tym czasie przeprowadzono też akcję kolonizacyjną w związku z melioracją terenów nadwarciańskich w rejonie Gorzowa.
W budynku przechowywano zboże przez 200 lat, aż do 1975 r. W latach 1980-1988 obiekt gruntownie wyremontowano, następnie przekazano go Muzeum Lubuskiemu im. Jana Dekerta. W latach 2007-2011 miała miejsce kolejna modernizacja dawnego spichlerza: wymieniono elementy więźby dachowej i pokrycia dachu oraz część okien, przeprowadzono konserwację konstrukcji ryglowej, ocieplono poddasze i wyremontowano elewacje.
Opis
Biały Spichlerz to trójkondygnacyjna budowla o konstrukcji ryglowej, z murowanym przyziemiem, wzniesiona na rzucie prostokąta o wymiarach 14 x 57 m. Pierwotnie w przyziemiu ścian szczytowych znajdowały się dwie bramy, które prowadziły do pomieszczeń gospodarczych. Ponadto dłuższe ściany przecinało sześć bram prowadzących do sieni. Na poddaszu zainstalowano dźwigi linowe, które umożliwiały transport zboża przez luki towarowe. Zboże było rozsypywane na poszczególnych kondygnacjach.
W otwartym w 2011 r., po gruntownym remoncie, oddziale Muzeum Lubuskiego im. Jana Dekerta można obejrzeć wystawę „Gorzów na szlakach historii”, przedstawiającą m.in. makietę siedemnastowiecznego miasta, rekonstrukcję spichlerza z aranżacją funkcji z XVIII w., dzieje wojen i klęsk żywiołowych do czasów I wojny światowej. Część ekspozycji pt. „Wiek pary i elektryczności” umożliwia zapoznanie się z rozwojem gorzowskiego przemysłu.
Obiekt jest dostępny dla zwiedzających w godzinach otwarcia muzeum.
Oprac. dr Krzysztof Garbacz, OT NID w Zielonej Górze, 16.12.2014 r.
Rodzaj: budynek użyteczności publicznej
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
szachulcowe
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_08_BK.55486, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_08_BK.172796