Nieprzekształcony, zachował autentyczną bryłę i detale elewacji oraz barokowe i rokokowe wyposażenie.

Historia

Najstarsza wzmianka o Górznie, pochodząca z 1403 r. związana jest z nadaniem dziesięciny misjonarzom poznańskim przez biskupa Wojciecha Jastrzębiec. Istnienie kościoła parafialnego potwierdzają źródła z 1523 r. Obecny drewniany kościół ufundowany przez Agnieszkę i Fabiana Moszyńskich, ówczesnych właścicieli wsi wzniesiony został w latach 1755-57. Wyposażenie kościoła powstało staraniem Michała Niwskiego. Świątynię odrestaurowano w 1883 r. W latach 30 XX w. z fundacji Kazimierza Lipskiego odnowione zostało wnętrze kościoła. Kolejne remonty miały miejsce w 1939 r. i 1968 r.. W 1970 r. zaimpregnowano ściany kościoła, w 1983-84 wymienione zostały podłogi. W latach 90 XX w. dachy świątyni pokryto gontem.

Opis

Górzno, wieś oddalona o ok. 12 km od Ostrowa Wlkp., położona przy drodze Nr 11 Poznań-Katowice. Kościół pw. św. Mateusza Apostoła usytuowany jest w zachodniej części wsi, przy głównej drodze, na niewielkim wzniesieniu. Teren wokół kościoła ogrodzony murowano - drewnianym płotem, z dwoma bramami i furtkami znajdującymi się od strony pn. i pd. oraz trzecią bramą prowadzącą do zespołu rezydencjonalnego usytuowaną w zachodniej części, na osi kościoła.

Kościół jest orientowany, jednonawowy wzniesiony na planie kwadratu z węższym zamkniętym trójbocznie, prezbiterium. Do prezbiterium od pn. przylega zakrystia, do nawy na jej przedłużeniu od zach. kwadratowa wieża z kruchtą w przyziemiu i od pd. czworoboczna kruchta.

Kościół z nieco niższym prezbiterium nakrywają wysokie dwuspadowe dachy. Dach nad zamknięciem prezbiterium przechodzi w trójpołaciowy. Zakrystia i kruchta nakryta niższymi dachami; jednopołaciowym nad zakrystią i dwuspadowym nad kruchtą. Nad całością dominuje dwukondygnacyjna wieża przykryta dachem namiotowym i wieżyczka na sygnaturkę, z ośmioboczną latarnią zwieńczoną hełmem. Wszystkie połacie dachu nawy, prezbiterium, zakrystii, kruchty, wieży oraz hełm sygnaturki pokryte są gontem.

Budowla drewniana, konstrukcji zrębowej z wieżą konstrukcji słupowej posadowiona jest na kamienno-ceglanym podmurowaniu. Ściany zostały wzmocnione obustronnie lisicami i oszalowane pionowo deskami. Nad nawą znajduje się więźba dachowa płatwiowo - kleszczowa, nad prezbiterium konstrukcji jętkowo - stolcowej. Wewnątrz kościoła znajdują się stropy drewniane, płaskie z podsufitką z desek w nawie i belkowe w zakrystii oraz w kruchcie. Wszystkie otwory okienne, portale drzwi zachowały się w oryginalnych profilowanych obramieniach.

Wyposażenie kościoła obejmuje trzy ołtarze: główny barokowy, z obrazem MB z Dzieciątkiem i z figurami śś. Jana Nepomucena, Wawrzyńca, Piotra i Pawła i dwa ołtarze boczne: rokokowe z końca XVIII w. Na uwagę zasługuje rokokowa Chrzcielnica i kropielnica z 1 poł. XVIII w.

W latach 30 XX w. z fundacji Kazimierza Lipskiego odnowione zostało wnętrze kościoła. Ściany obito drewnem sosnowym i pokryto nową dekoracją nawiązującą do stylu zakopiańskiego.

Zabytek dostępny z zewnątrz. Możliwość zwiedzania wnętrza świątyni po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym. Bliższe informacje oraz godziny Mszy Św. podane są na stronie internetowej.

Oprac. Radomiła Banach, OT NID w Poznaniu, 24-08-2017 r.