Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

spichlerz - Zabytek.pl

spichlerz


budynek użyteczności publicznej XVIII w. Goleniów

Adres
Goleniów, Nadrzeczna 8

Lokalizacja
woj. zachodniopomorskie, pow. goleniowski, gm. Goleniów - miasto

Przykład miejskiego spichlerza podłogowego, wzniesionego w tradycyjnej konstrukcji ryglowej.

Obiekt o pierwotnej formie architektonicznej oraz kompozycji i wystroju elewacji, stanowi dominantę architektoniczną w nadrzecznej panoramie miasta.

Historia

Spichlerz został wzniesiony ok. poł. XVIII w. (1749 r. ?), na miejscu wcześniejszego spichlerza, wzmiankowanego w 1 poł. XIV w. Datowanie obiektu potwierdza również typ konstrukcji ryglowych ścian. Brak informacji o budowniczych, czy architektach. Pierwotnie spichlerz stanowił własność miejską i pełnił ważną rolę magazynową w obsłudze handlu i przewozów na rzece Inie. Prawdopodobnie w 1 poł. XX w. spichlerz był remontowany; wymieniono część drewnianego szkieletu ścian, stolarkę oraz wzmocniono więźbę dachową.

Po 1945 r. obiekt był użytkowany przez Gminną Spółdzielnię (hodowla drobiu, magazyn surowców wtórnych), w l. 70. XX w. mieściło się tu „Muzeum Przyrody i Puszczy Goleniowskiej”; od 1996 r. stanowi własność prywatną o funkcji magazynowej.

Opis

Spichlerz jest zlokalizowany po płd.-zachodniej stronie układu staromiejskiego, bezpośrednio po zachodniej stronie rzeki Iny, w sąsiedztwie ul. Szczecińskiej. Budynek wielkokubaturowy, o oryginalnym wystroju elewacji opartym na „rysunku” konstrukcji ryglowej. Spichlerz wzniesiony został na planie prostokąta o wymiarach 19,5 x 11 m, frontem zwrócony na płd.-wschód, z trzema wejściami. Jest to budynek trzykondygnacyjny z użytkowym poddaszem, niepodpiwniczony, nakryty dachem naczółkowym z wyciągiem w szczycie frontowym. Ściany wykonane w konstrukcji ryglowej (szkieletowej) z ceglanym wypełnieniem kwater. Szkielet konstrukcyjny tworzy regularną ramę, złożoną rytmicznie rozmieszczonych słupów, osadzonych dołem na podwalinie, górą spiętych oczepami i połączonych dwoma - na każdej kondygnacji - ryglami; w kwaterach przynarożnych ukośne zastrzały. Do budowy użyto drewna iglastego, w formie kanciaków o wymiarach 15-16 x 17-18 cm. Wypełnienie z cegły ceramicznej, niemaszynowej. Pola międzyryglowe są tynkowane i bielone, za wyjątkiem ściany płn.-zachodniej z odsłoniętym licem ceglanym. Wnętrze zachowało pierwotny, jednownętrzny charakter magazynowy, z drewnianymi stropami belkowymi (nagimi) oraz dwoma rzędami wzdłużnych słupów z podciągami i rozporami. Więźba drewniana, o konstrukcji krokwiowo-jętkowej z podwójnymi podporami stolcowymi. Dach kryty ceramiczną dachówką karpiówką, ułożoną w „koronkę”. Elewacje o pierwotnej kompozycji i podziałach osiowych, oraz wystroju akcentowanym fakturą i kolorystyką budulca. Elewacja frontowa 3-osiowa, z centralnie umieszczonym ciągiem otworów drzwiowych (z odcinkowymi nadprożami), zwieńczona dwuspadowym daszkiem windy towarowej.

Pozostałe elewacje 4 i 5-osiowe, regularne.

Własność prywatna. Obiekt dostępny z zewnątrz.

Oprac. Waldemar Witek, OT NID Szczecin, 30.06.2015 r.

Rodzaj: budynek użyteczności publicznej

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  mur pruski

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_32_BK.117233, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_32_BK.391667