Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. św. Barbary i Narodzenia Najświętszej Marii Panny - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. św. Barbary i Narodzenia Najświętszej Marii Panny


kościół data nieznana Golcowa

Adres
Golcowa, 1

Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. brzozowski, gm. Domaradz

Obiekt jest przykładem drewnianej architektury kościelnej z epoki gotyku.Świątynia być może została zbudowana przez ten sam warsztat cechowy co kościół w Bliznem - wykazuje z nim wiele cech wspólnych.

Zastosowany system więźbowo-zaskrzynieniowo-zaczepowy należy do najstarszych typów konstrukcyjnych kościołów drewnianych. Zachowana jest późnogotycka stolarka.

Historia

Kościół wzniesiony został zapewne po 1448 r. (uposażenie parafii) lub ok. 1482 r. (potwierdzenie fundacji). Podczas remontów w XVIII i XIX w. obiekt uległ licznym przeobrażeniom (m. in. zlikwidowane zostały soboty, zbudowano wieżyczkę na sygnaturkę, dobudowano kruchtę). Znacząca przebudowa obiektu nastąpiła w latach 1885-1887 (przedłużono wówczas nawę w kierunku zach., zmieniono pokrycie dachów z gontu na blachę, we wnętrzu wprowadzono podział na trzy nawy za pomocą dwóch rzędów drewnianych słupów, wykonane zostały malowidła, których autorem był Jan Tabiński). Kolejne remonty wykonano w latach 60., 70. i 80. XX w. (m. in. ponowne poszycie ścian gontem).

Opis

Kościół usytuowany jest we wschodniej części wsi, przy drodze Domaradz-Przysietnica, położony na niewielkim wzniesieniu, na terenie wydzielonym współczesnym ogrodzeniem. W obrębie ogrodzenia od wschodu znajduje się murowana dzwonnica parawanowa, a od północy drewniany lamus.

Kościół złożony z korpusu nawowego na rzucie wydłużonego prostokąta, oraz węższego, zamkniętego trójbocznie prezbiterium, przy którym od północy zakrystia poprzedzona od zachodu niewielką kruchtą. Do nawy dostawione od południa i zachodu dwie niewielkie kruchty. Bryła zwarta, z wysokim, stromym dwuspadowym dachem o wspólnej dla korpusu i prezbiterium kalenicy, nad trójbocznym zamknięciem prezbiterium od wschodu opadającym trzema połaciami. Dach nad korpusem opada nieco niżej, kryjąc również nawy boczne. Nad korpusem na kalenicy dachu znajduje się sześcioboczna wieżyczka na sygnaturkę.

Kościół jest orientowany, drewniany, posadowiony na kamiennym podmurowaniu, wzniesiony w konstrukcji zrębowej z zastosowaniem tzw. systemu więźbowo-zaskrzynieniowo-zaczepowego. W prezbiterium pod okapem dachu zachowane ozdobne fazowane zaczepy. Więźba dachowa storczykowa, z zachowanymi znakami montażowymi. Kruchty wzniesione w konstrukcji słupowej. Ściany są kryte gontem, kruchty szalowane deskami, dachy kryte blachą. Otwory okienne prostokątne, w prezbiterium późnogotyckie, zamknięte łukiem oślego grzbietu.

We wnętrzu założony strop płaski, w korpusie wsparty na trzech parach słupów. Ściana tęczowa o prostym wykroju, na belce tęczowej barokowy krucyfiks. Chór muzyczny prosty, wsparty jest na dwóch słupach. Wnętrze pokrywają eklektyczne malowidła. Zachowane wyposażenie jest głównie późnobarokowe: ołtarz gł. z 1 poł. XVII w., gruntownie przekształcony ok. 1756 r., dwa ołtarze boczne przy tęczy z 1 ćw. XVIII w., ambona z 1 poł. XVII w., liczne obrazy i feretrony z XVIII-XIX w., kamienna późnogotycka chrzcielnica z k. XV w.

Obiekt dostępny dla zwiedzających, możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Oprac. Ryszard Kwolek, OT NID w Rzeszowie, 04.07.2014 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_18_BK.10822, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_18_BK.437515