loża masońska - Zabytek.pl
Adres
Gniezno, Ks. Prym. Macieja Łubieńskiego 11
Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. gnieźnieński, gm. Gniezno (gm. miejska)
Historia
Budynek powstał w 1804 roku, pełnił rolę siedzibę loży aż do 1938. Ulica Łubieńskiego, przy której obecnie stoi, zwała się wówczas św. Mikołaja - od kościoła z cmentarzem, który znajdował się naprzeciw budynku loży. Doskonale obrazuje to skan mapy 1834 roku, z zasobu APP OG.
Opis
Budynek jest jednopiętrowy z licznymi oknami w stylu gotyckim i ozdobnymi wieżyczkami z czerwonej cegły klinkierowej. W archiwum MOK znajduje się zdjęcie z 1914 r., na którym widać fasadę reprezentacyjną czyli od ulicy i nie zachowaną do dziś niewielką bramę wjazdową.
Po II wojnie światowej w budynku dawnej loży mieściły się: komitet partii, Powiatowy Dom Kultury, a w piwnicach funkcjonowała restauracja „Pod Żaglami”, o której zabawnie mówiono, że raczej „Pod baranami”. W 1972 miejsce tutaj znalazł gnieźnieński ośrodek kultury. Budynek wymagał remontu, który zakończył się w 1980 r. Wtedy też ośrodek otrzymał nazwę używaną do dzisiaj: Miejski Ośrodek Kultury w Gnieźnie. Od tamtej pory siedziba składa się z dwóch części – starej i nowej czyli dobudowanej.
W 1999r. budynek został wpisany do rejestru zabytków pod nr nr 6/Wlkp/A.
Od 2007 r. etapami przeprowadzono kilka remontów, podczas których nowy wygląd zyskały różne pomieszczenia, w tym w zabytkowym budynku galeria oraz sale strychowe i piwniczne przeznaczone na działalność sekcji. Wykonano także kapitalny remont dachu, który pokryto dachówką karpiówką. W roku kolejnym zmodernizowano instalację centralnego ogrzewania i wymieniono stolarkę drzwiową i okienną na drewnianą zespoloną. Tu na uwagę zasługują przepiękne, wysokie okna w galerii sztuki oraz przywrócone w pomieszczeniu poddasza największe w Gnieźnie okno okrągłe, którego średnica wynosi aż 205,5 cm.
Jedną z ciekawostek jest niewielkie pomieszczenie w piwnicy o ścianach grubości ponad 70 cm, zbrojone szynami kolejowymi. Pan Ryszard Majewski, który kierował robotami budowlanymi w latach siedemdziesiątych uważa, że mógł tutaj mieścić się sejf loży masońskiej.
Od roku 2021 trwa w budynku remont kapitalny. Projekt realizowany jest w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020. Wniosek uzyskał dofinansowanie w ramach Osi Priorytetowej 9 „Infrastruktura dla kapitału ludzkiego”, Działanie 9.2 „Rewitalizacja miast i ich dzielnic, terenów wiejskich, poprzemysłowych i powojskowych”, Poddziałania 9.2.1 „Rewitalizacja miast i ich dzielnic, terenów wiejskich, poprzemysłowych i powojskowych”.
Oprac. Marta Karalus-Kuszczak, 2023 r.
Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Jarosław Bochyński (JB).
Rodzaj: budynek użyteczności publicznej
Styl architektoniczny: inna
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.174406, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.43130