Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół filialny pw. św. Jerzego - Zabytek.pl

kościół filialny pw. św. Jerzego


kościół XVII w. Gliwice

Adres
Gliwice, Piekarska 13

Lokalizacja
woj. śląskie, pow. Gliwice, gm. Gliwice

Kościół św.Jerzego w Gliwicach-Ostropie posiada wysokie wartości artystyczne, historyczne oraz naukowe w skali regionu, stanowi jeden z niewielu przykładów architektury sakralnej wykonanej w mieszanej konstrukcji drewniano-murowanej.

Dodatkowo na uwagę zasługują cenne, dobrze zachowane w obrębie północnej ściany nawy barokowe polichromie z lat 1667-1668 przedstawiające sceny Męki Pańskiej.

Historia

Pierwsze informacje źródłowe odnośnie istnienia wsi Ostropa pochodzą już z 1286 roku, zgodnie z protokołem wizytacyjnym pierwszy kościół drewniany powstał ok. 1340 roku. Obiekt uległ jednak zniszczeniu w trakcie wojen husyckich w latach 143-1433, został jednak szybko odbudowany przez parafian. W 1640 roku świątynia przeszła gruntowny remont w trakcie którego dodano ołtarz boczny. W latach 40. XVII wieku obiekt po raz kolejny uległ zniszczeniu na skutek podpalenia przez wojska Szwedzkie, według niektórych historyków z pożaru ocalało prezbiterium oraz jego wyposażenie. Obecne prezbiterium i zakrystia powstały w 1668 roku podczas odbudowy kościoła, którą rozpoczęto rok wcześniej, a która ukształtowała obecny wygląd świątyni. Kościół św. Jerzego konsekrował wrocławski biskup pomocniczy Eliasz von Sommerfelds w 1719 roku. Najstarszą część kościoła stanowi wieża która na podstawie badań dendrochronologicznych pochodzi z lat 40. XVI wieku. Obiekt od drugiej połowy XVIII wieku aż do 1807 roku pełnił funkcje kościoła pomocniczego dla parafii Wszystkich Świętych w Gliwicach. Zmiana sytuacji nastąpiła dopiero w 1807 roku i trwała do 1926 roku kiedy to kościół pełnił funkcję parafialną dla ludności Ostropy, do czasu powstania nowej murowanej świątyni. Budynek od 1927 roku jest nieużytkowany, w 1965 roku w obrębie obiektu przeprowadzono liczne prace o charakterze konserwatorskich w trakcie których zrekonstruowano dach zmieniając jego formę z płaskiego na spadzisty, wykonano także opaskę żelbetową wzdłuż bryły kościoła.

Opis

Kościół św. Jerzego położony jest na niewielkim wzniesieniu w zachodniej dzielnicy Gliwic Ostropie, przy ulicy Piekarskiej. Obiekt jest ogrodzony częściowo zachowanym kamienno-ceglanym murem oraz otoczony pojedynczymi okazami cennego starodrzewu. Obiekt powstał w konstrukcji mieszanej murowano-drewnianej, nie posiada wyraźnych cech stylowych za wyjątkiem oszkarpowanego prezbiterium o cechach gotyckich. Kościół jest orientowany i składa się z trzech zasadniczych części: zamkniętego trójbocznie murowanego prezbiterium, nieco szerszej nawy wykonanej w konstrukcji zrębowej, na ceglanej podmurówce, o ścianach oszalowanych gontem oraz wzniesionej na rzucie kwadratu wieży o konstrukcji słupowej w obrębie której zlokalizowana jest kruchta. W obrębie bryły wyróżnić możemy również zlokalizowaną na wysokości prezbiterium, wzdłuż jego północnej ściany zakrystię wykonaną w konstrukcji murowanej na planie prostokąta, oraz przylegającą do północnej ściany nawy kruchtę wykonaną w konstrukcji drewnianej na rzucie wydłużonego prostokąta w obrębie której zlokalizowano boczne wejście do kościoła jak i zakrystii. Zasadnicza część obiektu nakryta jest dachem dwuspadowym przechodzącym w trójspadowy w obrębie absydy, dodatkowy element ozdobny stanowi umieszczona nad nawą ośmioboczna wieżyczka nakryta hełmem cebulastym z latarnią, zlokalizowana w części wschodniej wieża nakryta jest dachem namiotowym. W prezbiterium sklepienie krzyżowo-kolebkowe z lunetami, w nawie stropy płaskie, okna w elewacji zamknięte półkoliście, od strony zachodniej prosty, drewniany chór muzyczny wsparty na dwóch słupkach żeliwnych. Wewnątrz brak oryginalnego wyposażenia, część przeniesiono do nowego kościoła parafialnego w Ostropie oraz Muzeum Diecezjalnego w Opolu. Na uwagę zasługują częściowo zachowane barokowe polichromie z lat 1667-1668.

Zabytek dostępny z zewnątrz.

Oprac. Agata Mucha, OT NID w Katowicach, 12.09.2014 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_24_BK.135449, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_24_BK.315396