grodzisko - Zabytek.pl
Adres
Gęś
Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. parczewski, gm. Jabłoń
Stanowi cenne źródło do poznania budownictwa grodowego z okresu wczesnego średniowiecza na Lubelszczyźnie.
Usytuowanie i opis
Grodzisko o lokalnej nazwie „Wały“ lub „Horodek“, położone jest około 2,5 km na zachód w linii prostej od zwartej zabudowy wsi Gęś, przy polnej drodze łączącej Gęś z wsią Czeberaki, w dolinie rzeki o nazwie Kanał Piskornica, na niewielkim, piaszczystym i zalesionym wyniesieniu, od północy i zachodu otoczonym podmokłymi łąkami.
Grodzisko zajmuje obszar ok. 1 ha. Posiada kształt owalny i dwa koliste wały, oddzielone od siebie głęboką, dość dobrze zachowaną fosą. Najlepiej zachowała się część wschodnia grodziska porośnięta lasem o nazwie lokalnej „Horodek”. Obecnie obiekt jest całkowicie wyłączony z wszelkich prac polowych. Jako długotrwały nieużytek został porośnięty w pozostałej części drzewami oraz krzewami, dlatego widoczność na jego terenie jest nieco ograniczona. W partii zachodniej grodziska znajdują się liczne stare wykopy pozostałe po wybieraniu piasku przez miejscową ludność. Obecnie brak jest świeżych śladów eksploracji piasku. Obiekt niszczony jest na skutek użytkowania drogi, która go przecina oraz intensywnie korzeniami drzew i krzewów.
Historia
W oparciu o wyniki badań archeologicznych można przyjąć, że gród funkcjonował w okresie wczesnego średniowiecza od przełomu XI/XII wieku do końca XIII wieku.
W źródłach pisanych brak jest informacji na temat grodziska w. Do literatury archeologicznej grodzisko zostało wprowadzone w 1973 r. przez Andrzeja Hunicza.
Stan i wyniki badań
Badania wykopaliskowe (sondażowe) na grodzisku prowadził w 1973 r. Andrzej Hunicz z Pracowni Konserwacji Zabytkow w Lublinie . W czasie badań założono 5 wykopów sondażowych: nr I na wale zewnętrznym, nr II-IV w części centralnej i zachodniej majdanu. Badania utrudniał bardzo wysoki poziom wód podskornych (1,20 m).
Badania powierzchniowe w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski przeprowadził w 1983 r. Jacek Kącki, karta grodziska została sporządzona przez Bogdana Wetoszkę.
W trakcie badań sondażowych , w wykopie założonym na wale zewnętrznym potwierdzono istnienie wału ziemnego wzmocnionego dodatkowo marglem. Pozostałe wykopy badawcze założone na majdanie grodziska, na odcinkach zniszczonych w dużym stopniu dołami po eksploracji piasku, ujawniły warstwę kulturową o małej miąższości i niewielką ilością zabytków ruchomych. W trakcie badań zebrano zaledwie kilka fragmentów naczyń glinianych datowanych na XI - XII/XIII w. Może to sugerować, że obiekt miał charakter refugialny (schronieniowy) i był wykorzystywany okresowo tylko w czasie zagrożenia.
Obiekt dostępny dla zwiedzających.
Oprac. Ewa Prusicka, OT NID Lublin, 14-09-2015 r.
Rodzaj: grodzisko
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_06_AR.2127, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_AR.3318180