Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

dom - Zabytek.pl

Adres
Gdynia, Świętojańska 68

Lokalizacja
woj. pomorskie, pow. Gdynia, gm. Gdynia

Oryginalna architektura modernistyczna lat trzydziestych o nowoczesnej żelbetowej konstrukcji i ceglanym wypełnieniu.

Jako pierwsza z szeregu charakterystycznych dla Gdyni kamienic została zaprojektowana z zaokrąglonym, asymetrycznym narożnikiem, przekroczyła też dopuszczalny wówczas poziom pięciu pięter. Połączenie strukturalnej plastyki z wysokim standardem wykończenia elewacji i wnętrz. Przykład harmonijnej zabudowy wielorodzinnej z handlowym przyziemiem.

Historia

Budynek został zbudowany w 1936 r. dla Albina i Marii Orłowskich. Byli oni obywatelami Stanów Zjednoczonych i w związku z tym musieli uzyskać specjalną zgodę Rady Ministrów na zakup działki pod budowę kamienicy. Na parterze i piętrze znajdował się luksusowy dom towarowy „Bon Marche”. W czasie wojny poważnemu uszkodzeniu uległ dach, VI piętro i klatka schodowa. Uszkodzona była także okładzina elewacji. Całość naprawiono w 1950 r. W 1955 r. nastąpiła przebudowa dawnych pomieszczeń sklepowych. Od czasów powojennych do współczesnych nastąpił remont elewacji oraz drobne zmiany w układach ścian wewnętrznych lokali mieszkalnych.

Opis

Budynek stoi w eksponowanym narożu ścisłej zabudowy pierzejowej ulicy Świętojańskiej (elewacja zachodnia) oraz Żwirki i Wigury (elewacja południowa). Góruje zarówno kubaturą jak i wysokością nad sąsiednimi kamienicami głównego handlowego ciągu w mieście. Bryła rozczłonkowana, złożona z dwóch elementów ustawiony w kształcie litery L: sześciokondygnacyjnego członu od wschodu i siedmiokondygnacyjnego od południa. Wyższa o kondygnację część budynku stanowi akcent kwartału, znajduje się wzdłuż ul. Żwirki i Wigury, natomiast niższa zajmuje miejsce od ul. Świętojańskiej. Zaokrąglony narożnik tej części przenika graniastą wyższą część wysuniętą dodatkowa ryzalitowo przed lico narożnika. Parter opracowany w formie ciągłego pasa, przeszklony, bez uskoków, zaokrąglony w narożu, odcięty od reszty zdwojonym silnie wyładowanym gzymsem. Obie elewacje tworzą cofnięte nieco poziome pasy, po jednym na każdej kondygnacji, w których umieszczono rzędy dużych otworów okiennych. W zaokrąglonym narożniku okna te są znacznie większe, uformowane w szklane wstęgi opasujące naroże (okna sześcioskrzydłowe). Całość obłożona płytami z jasnego piaskowca szydłowieckiego, w przyziemiu - tynk szlachetny, szlifowany. Budynek zaopatrzono w trzy klatki schodowe, które dostępne są od frontu i od stronny bramy wjazdowej na podwórze. Zachowana częściowo stolarka okienna i drzwiowa. Trzecia klatka schodowa - wewnętrzna znajduje się w EMPiK-u. We wnętrzach klatek schodowych na schodach i ścianach czarne płyty lastrico oraz okładzina ceramiczna, na posadzkach terakota. W wewnętrznej klatce schodowej (EMPiK) zachowała się mosiężna poręcz.

Obiekt dostępny dla zwiedzających z zewnątrz.

Oprac. Dorota Hryszkiewicz-Kahlau, OT NID w Gdańsku. 01-10-2015 r.

Rodzaj: budynek mieszkalny

Styl architektoniczny: modernistyczny

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_22_BK.40923, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_22_BK.294442