Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

chłodnia - Zabytek.pl

chłodnia


architektura przemysłowa 1930 - 1932 Gdynia

Adres
Gdynia, Polska 20

Lokalizacja
woj. pomorskie, pow. Gdynia, gm. Gdynia

Nowatorska i jedna z największych chłodni portowych na świecie.Funkcjonalizm ekspresyjny.

Zachowanie tej samej funkcji obiektu od powstania do współczesności.

Historia

11.06.1929 r. Ministerstwo Przemysłu i Handlu, Departament Morski, Wydział Portowy wydał zgodę na budowę chłodni portowej według projektu belgijskiej firmy Ateliers B. Lebrun, Societe Anonyme, Nimy. Prace prowadził inż. Rostkowski z Towarzystwa Robót Inżynierskich, S-ka Akcyjna w Poznaniu. Chłodnia portowa zbudowana w dwóch etapach: w latach 1929-1930 wzniesiono obiekt trójkondygnacyjny (poświęcony przez biskupa Okoniewskiego 13.07.1930 r.) został w latach 1932-1934 podwyższony o kolejne trzy kondygnacje. Budowla ta po rozbudowie stała się najnowocześniejszą i jedną z największych chłodni na świecie. Przed rozbudową miała powierzchnię chłodniczą 10 000 m², mieściła 700 wagonów artykułów żywnościowych, była czwartym pod względem wielkości obiektem tego typu w Europie. Po rozbudowie powierzchnia wynosiła 15 695 m², mieściła 1100 wagonów.

Nie posiada już pierwotnego parku maszynowego oraz instalacji chłodniczej, ale nadal pełni swoją funkcję.

Opis

Chłodnia zlokalizowana jest na krańcu zachodnim nabrzeża Polskiego, na wydzielonej działce. Bryła sześciokondygnacyjnego budynku jest zwarta, nierozczłonkowana, założona na rzucie prostokątnym. Od zachodu do budynku przylega dwukondygnacyjny obiekt założony na planie litery C - pełni on funkcje techniczno-administracyjne przy chłodni. Skrzydła tego budynku tworzą dziedziniec wewnętrzny domknięty od zachodu dwoma parterowymi kubicznymi portierniami i łączącą je bramą. Obiekt posadowiony na palach Raymonda (5,5-11 m długości). Konstrukcja chłodni jest żelbetowa, ściany zewnętrzna i wewnętrzne są murowanie z cegieł, dachy płaskie, kryte papą. Elewacje ceglane podzielone są tynkowymi pilastrami odpowiadającymi rozstawem elementom konstrukcji żelbetowej ukrytej we wnętrzu. W poziomie podzielona jest gzymsem kordonowym na wysokości czwartej kondygnacji opasującym budynek. Korpus budynku chłodni nie posiada otworów okiennych. Elewacja północna posiada 4 stalowe balkony wyładowcze. W środkowej części elewacji zachodniej i wschodniej znajdują się blendy z dekoracją ceglaną. Pierwotnie do wnętrza chłodni prowadziły dwie bocznice kolejowe, obecnie widoczna jest tylko południowa.

Budynek administracyjno-techniczny ma elewacje północną dziewięcioosiową, z wejściem (obecnie brama stalowa), podzielona jest ona w pionie trzema pilastrami ceglanymi. Elewacja zachodnia zakończona jest attyką ceglaną, wejście umieszczone w płytkiej wnęce na środkowej osi flankowane jest dwoma pilastrami. Północna oś tej elewacji ma na osi pas otworów okiennych, a południowa jest bezokienna.

Elewacja południowa jest ośmioosiowa, posiada dwa wejścia w płytkich wnękach.

Skrzydło wschodnie, przylegające zapleczem do chłodni jest siedmioosiowe i posiada wejście w narożu północnym.

Skrzydło południowe - w przyziemi i na kondygnacji drugiej ma podziały pionowe otworami okiennymi i masywnymi pilastrami. Od południa na pilastrach oparty został zaokrąglony balkon. Część wschodnią skrzydła zajmowały maszynownia i skraplacz, zachodnią-biura.

Zabytek dostępny tylko z zewnątrz.

Oprac. Dorota Hryszkiewicz-Kahlau, OT NID w Gdańsku, 31.10.2014 r.

Rodzaj: architektura przemysłowa

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_22_BK.40521, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_22_BK.297962