Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

ratusz, ob. Muzeum Historyczne - Zabytek.pl

ratusz, ob. Muzeum Historyczne


ratusz 1379 - 1382 Gdańsk

Adres
Gdańsk, Długa 46/47

Lokalizacja
woj. pomorskie, pow. Gdańsk, gm. Gdańsk

Ratusz Głównego Miasta należy do najcenniejszych zabytków miasta a manierystyczny wystrój Sali Czerwonej zaliczany jest do najpiękniejszych wnętrz ratuszowych w Europie.

Historia

Według przekazów z XVII w., pierwszy ratusz zbudowany został w latach 1327-36 (relikty w murach wsch. części). W latach 1379-82 obiekt rozbudowano w kierunku zach. (H. Ungeradin). W latach 1486-92 podwyższono korpus budynku i wzniesiono od wsch. wysoką ścianę attykową a wieżę nadbudowano. Kolejna rozbudowa ratusza miała miejsce ok. poł. XVI w., wówczas powiększono go o trzy dwukondygnacyjne skrzydła. W 1556 r. pożar zniszczył hełm i wnętrze wieży, którą w latach 1559-60 odbudowano ozdabiając renesansowym hełmem (mistrz Dirk Daniels). W latach 1593-96, pod kierunkiem A. van Obberghena, nadbudowano korpus i skrzydła, powiększono okna oraz osadzono hełmy na ścianie attykowej. Na przełomie XVI i XVII w. reprezentacyjne wnętrza ratuszowe otrzymały swe bogate wyposażenie, nad wystrojem pracowali wybitni twórcy, m. in. Izaak van den Block, Hans Vredeman de Vries i Anton Moeller. Kolejne, ważne daty w historii gdańskiego ratusza to: budowa nowego portalu głównego (lata 1766-68, D. Eggert), nadbudowa skrzydeł ratusza o trzecie piętro i zmiana wystroju Wielkiej Sali Wety (latach 1841-46). W 1943 r. zdemontowano wyposażenie Wielkiej Sali Rady i wywieziono z miasta, wiosną 1945 r. pożar zniszczył dachy, stropy, hełm i wnętrze wieży. Odbudowę zabytkowego obiektu podjęto już w 1946 r., do 1954 wzniesiono dachy, odbudowano wnętrze wieży, zrekonstruowano hełm, stropy i wieżyczki. W latach 1964-70 przeprowadzono konserwacje i częściową rekonstrukcję wyposażenia oraz rozbudowano skrzydło północne. W kwietniu 1970 r. ratusz przekazano na siedzibę muzeum. W latach 1992-96 miała miejsce renowacja elewacji i wieży oraz częściowa rekonstrukcja odsłoniętych malowideł elewacyjnych, w 2000 r. wykonano nowy carillon, a w 2011 zdjęto i poddano renowacji górną część hełmu.

Opis

Ratusz Głównego Miasta wzniesiony został na narożnej działce w pn. pierzei ul. Długiej u jej zbiegu z Długim Targiem i ul. Kramarską. Gotycko-renesansowy, wykazuje duże analogie z architekturą miast flandryjskich (Gandawa, Brugia). Dwupiętrowy, podpiwniczony korpus główny wzniesiono na rzucie wydłużonego prostokąta, w linii fasady ośmiokondygnacyjna wieża na rzucie kwadratu, od pn. przylegają do korpusu trzypiętrowe skrzydła tworzące czworoboczny dziedziniec. Korpus i skrzydła nakryte dachami dwuspadowymi, na wieży dwulatarniowy hełm z posągiem w zwieńczeniu. Ratusz wzniesiony jest z cegły (cegła gotycka i holenderka), w obrębie budynku występują sklepienia krzyżowe, kolebkowe, kryształowe oraz stropy drewniane. Dachy ratusza kryte są dachówką ceramiczną, hełm wieży i hełmy wieżyczek - blachą miedzianą. Elewacja frontowa: wieloosiowa o nieregularnym rozmieszczeniu okien, z portalem głównym i przesklepionym przejazdem bramnym. Kondygnacje wydzielone zostały kamiennymi gzymsami, okna w większości prostokątne z kamiennymi ościeżami i podziałami krzyżowymi. Portal kamienny, ujęty kanelowanymi kolumnami, pod przerwanym naczółkiem herb Gdańska, w przedprożu dwubiegowe schody i kamienna ażurowa balustrada. Elewacja wschodnia: czteroosiowa (podziały gzymsowe i oprawa okien jak w fasadzie), zwieńczona wysoką, bogato dekorowaną ścianą attykową, flankowaną nadwieszonymi wieżyczkami. Na obu elewacjach korpusu zachowana monochromatyczna dekoracja malarska (1552). Trzy najwyższe kondygnacje wieży zaakcentowane narożnymi wieżyczkami i dekoracyjnym blendowaniem, w zwieńczeniu kamienna balustrada (1560). Najbardziej reprezentacyjne pomieszczenia mieszczą się na poziomie piętra, spośród nich wyróżnia się Wielka Sala Rady (Sala Czerwona). Jej wspaniały wystrój w stylu niderlandzkiego manieryzmu wykonano wg proj. Hansa Vredemana de Vries w latach 1593-96, następnie uzupełniono w latach 1606-08 i w wieku XVIII. Składa się nań m. in. płaskorzeźbiony i intarsjowany fryz, polichromowany kominek, zespół obrazów ściennych o tematyce dydaktycznej (malarz Hans Vredeman de Vries) i bogaty strop z 25 obrazami Isaaka van den Blocka, wśród których najbardziej znana jest Apoteoza Gdańska.

Zabytek dostępny. Godziny zwiedzania wnętrz określa Muzeum Historii Miasta Gdańska:http://mhmg.pl/oddzial/1/ratusz-glownego-miasta

Oprac. Krystyna Babnis, OT NID w Gdańsku, 25.09.2014 r.

Rodzaj: ratusz

Styl architektoniczny: gotycki

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_22_BK.48102, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_22_BK.298133