osada, st. 3 - Zabytek.pl
osada, st. 3
Adres
Kantorowice
Lokalizacja
woj. opolskie, pow. brzeski, gm. Lewin Brzeski - obszar wiejski
o pradziejach Śląska. Jest ważnym materialnym źródłem pomnażającym naszą wiedzę
o starożytnym osadnictwie produkcyjnym na Ziemi Brzeskiej. Na stanowisku tym w starożytności z rudy darniowej wytapiano „łupy” żelazne – półprodukty do wyrobu przedmiotów żelaznych.
Usytuowanie i opis
Obiekt zlokalizowany jest na gruntach zachodniej terasy Nysy Kłodzkiej, łagodnie opadających do jej starorzeczy i meandrującego koryta Ptakowickiego Potoku, na niewielkim piaszczysto-żwirowym wyniesieniu, około 300m na południe od szosy z Kantorowic do Ptakowic. Część centralna stanowiska została zniszczona eksploatacją kruszywa, obecnie wybierzysko porośnięte jest drzewami. Obiekt rozciąga się na działkach gruntowych nr 64/5, 64/8, 127/3, 128, 389, 62/4 (droga gruntowa).
Opis stanowiska: na polach ornych rozciągających się na lewobrzeżnej, lekko wyniesionej terasie Nysy Kłodzkiej i jej dopływu Ptakowickiego Potoku, znaleziono artefakty archeologiczne, które należy wiązać z pradziejową i średniowieczną osadą. Relikty osady zalegały pod warstwą orną, a ruchome zabytki archeologiczne głównie w postaci fragmentów naczyń glinianych i kawałków żużli żelaznych odkryto na powierzchni pól.
Historia
Stanowisko zostało odkryte w 1969 r. podczas poszukiwań powierzchniowych prowadzonych przez Grzegorza Domańskiego (IHKM PAN Wrocław) i Piotra Kubowa (Muzeum w Brzegu). Znaleźli oni liczne ułamki naczyń glinianych. Stanowisko zostało zweryfikowane w 1987 r. podczas badań powierzchniowych wykonanych w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski (AZP) przez archeologa Karola Bykowskiego z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Wyniki w/w badań oraz kwerenda archiwalna, pozwalają na określenie chronologii stanowiska na późny okres rzymski oraz na okres wczesnośredniowieczny.
Stan i wyniki badań archeologicznych
Stanowisko archeologiczne – osada hutnicza, zostało odkryte w 1969 r. przez G. Domańskiego i P. Kubowa. W części północnej stanowiska znaleźli oni liczne ułamki naczyń glinianych, w tym ceramiki „siwej”. W 1987 r. w ramach badań systemem Archeologicznego Zdjęcia Polski powierzchniową penetrację pól przeprowadził K. Bykowski ze studentami z Uniwersytetu Wrocławskiego. W części południowej stanowiska na polach znaleziono kilkadziesiąt fragmentów naczyń glinianych i kawałki żużli dymarkowych. Na podstawie odkrytych zabytków prof. Stanisław Pazda określił, że osada była użytkowana przez ludność kultury przeworskiej pod koniec późnego okresu rzymskiego faza D. Nieliczne znalezione ułamki naczyń glinianych pozwoliły na stwierdzenie, że osada była także użytkowana w okresie wczesnośredniowiecznym. Artefakty archeologiczne zostały odkryte na powierzchni pól. Stanowisko jest niszczone głęboką orką. Część centralna stanowiska została zniszczona eksploatacją kruszywa, a powstałe wybierzysko porosły drzewa i krzewy.
Stanowisko położone jest na obszarze prywatnym. Teren ogólnie dostępny. Część centralna zniszczona przez wybierzysko kruszywa, obecnie zarośnięte drzewami.
Oprac. Krzysztof Spychała, NID OT Opole, 07.02.2020 r.
Rodzaj: osada
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_16_AR.4474, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_AR.1189979