Jest to obiekt o dużej wartości poznawczej i edukacyjnej, ponieważ zachował swój pierwotny kształt, co umożliwia rozpoznanie cech charakterystycznych dla tej formy pochówku.

Historia

Kurhan w Ziemomyślu A powstał w IV - V okresie epoki brązu. Jest to prawdopodobnie pozostałość po cmentarzysku ludności kultury łużyckiej, ponieważ mogiły z tego okresu przeważnie znajdują się w większych skupiskach. Jednakże kopiec w Ziemomyślu jest jednym z nielicznych przykładów obiektów tego typu występujących pojedynczo, może wynikać ze zniszczenia pobliskich pochówków. W czasie, w którym powstał kurhan dominował na tym obszarze pochówek ciałopalny. Szczątki zmarłego składano do naczyń zwanych popielnicami, które najczęściej przykrywano misą lub kamieniem. Następnie wkopywaną ją w kurhan lub w płaski grób. Zawartość pochówków na terenie Pomorza była niemal identyczna – ta sama, charakterystyczna ceramika, podobne ozdoby oraz przybory toaletowe. Jednakże ilość wyrobów z metalu w kurhanach była większa niż w płaskich grobach. Świadczy to, o wyraźnym rozwarstwieniu społecznym ludności żyjącej w epoce brązu, co potwierdzają szczególnie bogate mogiły kurhanowe zwane grobami książęcymi.

Usytuowanie

Kopiec znajduje się na polu uprawnym, w odległości 800 m na wschód od stacji kolejowej Ziemomyśl oraz 250 m na północ od toru kolejowego Stargard – Choszczno.

Opis

Kurhan o powierzchni ok. 200 m2 jest dobrze czytelny w terenie. Kopiec zachował się do wysokości ok. 3 metrów. Jego obrys, o wymiarach 25 x 30 m, zbliżony jest do owalu. Swym kształtem przypomina odwrócony głęboki talerz. Jego środek jest wysoki i stożkowaty, zaś obrzeża bardziej płaskie, łagodnie opadające na zewnątrz. Część badaczy sugeruje, że pierwotnie obiekt był dwa razy mniejszy i miał średnicę około 10 metrów. Obecną wielkość miał uzyskać według nich poprzez stopniowe dobudowywanie pochówków od południowej i zachodniej strony. Na szczycie kurhanu widoczny jest mały wkop niewiadomego pochodzenia. Kopiec jest nierównomiernie zarośnięty drzewami i krzewami oraz całkowicie pokryty trawą.

Stan i wyniki badań

Kurhan w Ziemomyślu odkryty został jeszcze przed II wojną światową. Widnieje on na mapie Meßtischblatt 2857 z 1936 r. pod nazwą Hügelgräber Kulturgeschichte Denkmal. Jednak do dnia dzisiejszego nie został poddany dokładniejszym badaniom. 11 października 1982 r. obszar stanowiska został przebadany przez Stefana Wesołowskiego i H. Bonę w ramach badań powierzchniowych Archeologicznego Zdjęcia Polski. Podczas prac badawczych, na powierzchni obiektu, nie odnaleziono ruchomego materiału zabytkowego. Wydzielono wówczas jedną fazę funkcjonowania obiektu datowaną na epokę brązu (kultura łużycka).

Kurhan jest dostępny dla zwiedzających. Znajduje się na polu ornym, przez co łatwo go zlokalizować. W jego pobliżu nie przebiega żaden szlak turystyczny.

opr. Marta Żukowska-Bosy, OT NID w Szczecinie, 19-02-2018 r.