Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

grodzisko, st. 2 - Zabytek.pl

grodzisko, st. 2


grodzisko średniowiecze wczesne Kozia Góra

Adres
Kozia Góra

Lokalizacja
woj. zachodniopomorskie, pow. stargardzki, gm. Ińsko - obszar wiejski

Grodzisko w Linówku, to cenny przykład wczesnośredniowiecznego budownictwa obronnego społeczności zamieszkujących niegdyś tę część Słowiańszczyzny zachodniej.

Jest to obiekt o dużej wartości poznawczej i edukacyjnej, ponieważ w pełni zachował swój pierwotny kształt, co umożliwia rozpoznanie cech charakterystycznych dla tej formy osadniczej.

Historia

Na podstawie dotychczasowych badań, czas funkcjonowania obiektu określono na okres wczesnego średniowiecza. Grodzisko powstało w VIII wieku. Jednakże po pewnym czasie nastąpiła przerwa w jego użytkowaniu i ponownie zaczęto je wykorzystywać dopiero w IX wieku. W tym samym wieku ostatecznie porzucono obiekt. Zamieszkiwała go ludność wywodzącą się ze słowiańskiego plemienia Pyrzyczan. Był to okres, w którym dominowała na tym terenie rodowo - terytorialna organizacja polityczna. Obiektowi towarzyszą dwa wczesnośredniowieczne założenia obronne. Jedno leży także w obrębie Dobrzańskiego Lasu na łagodnym zboczu rozległego Wzgórza Jaźwinka, zaś drugie po wschodniej stronie jez. Linówko. Jednak nie odnaleziono na tych terenach innych form osadnictwa, tj. osady otwartej lub cmentarzyska, powiązanych czasowo z grodziskami.

Usytuowanie

Grodzisko wzniesiono na wierzchołku wzniesienia, otoczonego bagnami. Od wschodu obiekt graniczy z parowem, w którym płynie bezimienny strumień wpadający do płynącej na południu rzeki Krępa. Jest to miejsce o dużych walorach obronnych i obserwacyjnych. Obiekt znajduje się ok. 1,5 km na północny - wschód od miejscowości Kozy. Stanowisko, porośnięte lasem bukowym zwanym Dobrzańskim Lasem, leży w obrębie Ińskiego Parku Krajobrazowego.

Opis

Wyżynne grodzisko w Linówku, o wymiarach 30 x 40 m, jest obiektem typu pierścieniowatego. Stanowisko o kształcie regularnego owalu otacza podwójny pierścień wałów, których jądro tworzy żółty piasek obłożone kamiennym płaszczem. Środkowa partia obiektu wyraźnie góruje nad otoczeniem na około 7 m, licząc od dna fosy, obniżając się delikatnie w kierunku południowym. Znajduje się na niej stożkowaty majdan, okolony 2 – 3 m nasypem ziemnym o bardzo stromych stokach. Wnętrze grodziska, jak też północno - wschodnia części wewnętrznego wału zniszczone zostały współczesnymi wkopami. Zewnętrzny wał, o wysokości 1 m, wyraźnie wyodrębnia się w terenie od zachodu i północy. Jednak w południowej części jest prawie w zaniku. Po wschodniej stronie zewnętrzny pierścień umocnień ziemnych dochodzi do trzydziestometrowej skarpy u podnóża której płynie strumień. Na południowym zachodzie istnieje wyraźna grobla i przerwa w wale sugerujące istnienie dawniej w tym miejscu przejazdu bramnego. Pomiędzy obydwoma pierścieniami wałów, w północnej i zachodniej części obiektu widoczna jest fosa o głębokości 2 m i szerokości 4 metrów.

Stan i wyniki badań

Grodziskiem w Linówku interesowano się już pod kon. XIX w., kiedy to 17 stycznia 1898 r. Adolf Stubenrauch sporządził pierwszą notatkę o istnieniu obiektu. Powstała ona w wyniku analizy mapy sztabowej oraz informacji Fritza Knacka, który przeprowadził na stanowisku badania powierzchniowe. Kolejne tego typu badania w 1959 r. wykonał Seweryn Knape, pomorski kolekcjoner ekslibrisów i numizmatyk. Następne badania powierzchniowe wykonano 18 sierpnia 1960 r. pod kierunkiem Kazimierza Siuchnińskiego Muzeum Pomorza Zachodniego w Szczecinie. Powstał wówczas pierwszy opis obiektu oraz określono jego chronologię na XII – XIV wiek, a zainwentaryzowany materiał zabytkowy przekazano do Muzeum w Stargardzie. W maju 1978 r. zespół badaczy z Pracowni Archeologiczno – Konserwatorskiej Przedsiębiorstwa Państwowego Pracowni Konserwacji Zabytków Oddział Szczecin pod kierunkiem dr Eugeniusza Cnotliwego przeprowadził badania powierzchniowe, wiertnicze oraz sondażowe. W trakcie prac badawczych wykonano dwa wykopy sondażowe oraz 16 otworów wiertniczych. Odkryto warstwy zawierające zwęglone pozostałości konstrukcji drewnianych, prawdopodobnie będącymi szczątkami konstrukcji przekładkowej. Sporządzono wówczas dokumentację opisową, fotograficzną i rysunkową, w tym plan warstwicowy grodziska oraz plan nawarstwień stanowiska, powstały na podstawie odwiertów sondażowych. Badania te pozwoliły na bardziej precyzyjną ocenę chronologii oraz zasięgu stanowiska. Po analizie nawarstwień wałowych wyodrębniono dwie fazy osadnicze datowane na VIII i IX wiek. 25 września 1999 r. obszar grodziska został przebadany przez Tadeusza Galińskiego w ramach badań powierzchniowych Archeologicznego Zdjęcia Polski.

Grodzisko jest dostępne dla zwiedzających. Na południe od stanowiska, tuż przy drodze Kozy - Biała znajduje się niewielka zatoka parkingowa z tablicą informacyjną.

Oprac. Marta Żukowska-Bosy, OT NID w Szczecinie, 07-03-2018 r.

Rodzaj: grodzisko

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_32_AR.38721, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_32_AR.263953