Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

osada, st. 12 - Zabytek.pl

Adres
Kotórz Mały

Lokalizacja
woj. opolskie, pow. opolski, gm. Turawa

Osada hutnicza w Kotorzu Małym użytkowana i zamieszkiwana w pradziejach oraz w średniowieczu, jest archeologicznym reliktem informującym współczesnych o prahistorii Śląska.

Jest ważnym materialnym źródłem pomnażającym naszą wiedzę o starożytnym i średniowiecznym osadnictwie na Ziemi Opolskiej rozwijającym się wzdłuż Małej Panwi. W pradziejach na stanowisku tym w dymarkach z rudy darniowej wytapiano „łupy” żelazne – półprodukty do wyrobu  przedmiotów żelaznych.

Usytuowanie i opis

Obiekt zlokalizowany jest na południowej terasie Małej Panwi dopływu Odry, na polach położonych w starorzeczach w/w rzeki, wśród licznych niedużych cieków, około 400 m na południe od wiaduktu kolejowego nad Małą Panwią. Stanowisko jest przecięte nasypem z torem kolejowym prowadzącym z Opola do Jełowej. Po zachodniej stronie osady rozciąga się niewielki zagajnik. Na działkach gruntowych: nr 395, nr 1949/480, nr 1287/429, nr 1283/429, nr 424, nr 1049/405, nr 2552/412 (tor kolejowy), nr 1057/412, nr 414, nr 219/419.

Opis stanowiska: osada hutnicza położona jest na polach ornych rozciągających na małym piaszczystym wyniesieniu w zakolu niewielkiego cieku okalającego osadę od strony południowej, płaszczyzna ta jest południową terasą zalewową Małej Panwi. Okoliczny teren wzdłuż cieków nasycony był rudą darniową niezbędną do wytopu żelaza w dymarkach. Relikty pradziejowej osady zalegają pod warstwą orną, a artefakty archeologiczne w postaci ułamków naczyń glinianych oraz grud żużli żelaznych zostały odkryte na powierzchni pól.

Historia

Stanowisko zostało odkryte podczas badań powierzchniowych w 1998 r. prowadzonych w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski przez zespół archeologów pod kierunkiem Artura Rapińskiego archeologa Państwowej Służby Urzędu Ochrony Zabytków w Opolu. Rozpoznanie powierzchniowe stanowiska pozwala na stwierdzenie, że było ono użytkowane w pradziejach oraz w okresie średniowiecznym.

Stan i wyniki badań archeologicznych

Stanowisko archeologiczne – osada hutnicza, zostało odkryte w 1998 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski przez zespół archeologów pod kierunkiem A. Rapińskiego. Znaleźli oni kilkadziesiąt fragmentów naczyń glinianych pradziejowych i średniowiecznych oraz dużą ilość kawałków żużli żelaznych. Na podstawie odkrytych zabytków K. Bykowski określił, że osada była użytkowana głównie przez ludność kultury przeworskiej w późnym okresie wpływów rzymskich (IV w. n.e.) jako osada hutnicza. Znaleziono także odłupek krzemienny świadczący o penetracji tego terenu w epoce kamienia oraz kilkanaście ułamków ceramiki będącej śladem osadnictwa w późnym średniowieczu (XIV-XV w.). Stanowisko niszczone jest głęboką orką oraz glebowymi procesami erozyjnymi.

Stanowisko położone jest na gruntach prywatnych. Teren ogólnie dostępny.

Oprac. Krzysztof Spychała, NID OT Opole, 28.04.2020 r.

Rodzaj: osada

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_16_AR.5481, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_AR.1145327