Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

grodzisko, st. 5 - Zabytek.pl

grodzisko, st. 5


grodzisko średniowiecze późne Lednica

Adres
Lednica

Lokalizacja
woj. opolskie, pow. brzeski, gm. Lubsza

Grodzisko stożkowate w Błotach - Lednicy jest pozostałością średniowiecznej, być może wiejskiej siedziby folwarcznej, albo lokalnej strażnicy granicznej, posadowionej przy dawnym szlaku prowadzącym wzdłuż prawego brzegu Odry z Opola przez Stare Kolnie i gród ryczyński do Oławy i dalej do Wrocławia.

Relikt ten zlokalizowany jest w zachodniej części dawnego obszaru tzw. Przesieki Śląskiej. Grodzisko to mając czytelną formę terenową, jest ważnym elementem krajobrazu kulturowo-przyrodniczego regionu brzeskiego obejmującego część starorzecza Odry, wzbogacającym wiedzę współczesnych o średniowiecznym osadnictwie, jego zasięgu i szczególnym charakterze rezydencjonalno-strażniczo-obronnym. 

Usytuowanie i opis

Grodzisko położone jest w zakolu starorzecza Odry na piaszczystym niewielkim wyniesieniu powstałym z osadów rzecznych. Zlokalizowane jest w szerokiej dolinie Odry, którą przecinają liczne strumyki, kanały melioracyjne i zakola, po jej prawej stronie, około 100m na południowy - zachód od majątku Lednica. Wokół zadrzewionego obiektu rozciągają się pola orne. Obiekt zlokalizowany jest na działce gruntowej nr 410.

Opis stanowiska: główny nasyp grodziska miał pierwotnie kształt czworoboku o wymiarach u podstawy około 57m x 52m i około 50m x 45m u góry. Północno-zachodni narożnik obiektu został zniszczony eksploatacją kruszywa. Krawędzie obiektu zachowały się w formie stromych stoków. Jeszcze w latach 70-tych XX wieku czytelna była fosa o głębokości około 0,7m i szerokości około 5-10m otaczająca nasyp z trzech stron: zachodu, południa i częściowo wschodu. Jednak prace rolnicze prowadzone intensywnie w 2 poł. XX w. prawie całkowicie ją zniwelowały. W centralnej części kopca widoczny jest czworoboczny nasyp o długości boku około 22m oraz wysokości około 0,6m od strony wschodniej i około 2,5m od strony zachodniej. W tym nasypie zachował się strop budowli murowanej (piwnicy?). aby określić czas powstania tej budowli należałoby przeprowadzić badania architektoniczno-archeologiczne. Jeszcze w 3 ćw. XX w. obiekt czytelnie rysował się w terenie. Współcześnie grodzisko w dużej części porośnięte jest krzewami i drzewami, a strop domniemanej piwnicy uległ zniszczeniu. Obecnie teren wokół grodziska został przekształcony w wyniku intensywnej uprawy roli. Prace te spowodowały, że pierwotne założenie grodziska stało się mało czytelne. 

Historia

Obiekt był rozpoznawany powierzchniowo w okresie międzywojennym m.in. w 1925 r. przez F. Geschwendta, a w 1931 r. przez M. Hellmicha (na mapach z okresu międzywojennego oznaczony był jako „K.D. Burgwall”). Kolejne badania powierzchniowe oraz sondażowe przeprowadzili w 1967 r. i w 1970 r. archeolodzy wrocławscy J. Romanow i  Z. Bagniewski. W wyniku tych prac badacze określili chronologię obiektu na okres średniowieczny (XIII - XVI w.). Badania powierzchniowe w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski (AZP) wykonał w 2007 r. Piotr Kubów z Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu

Stan i wyniki badań archeologicznych

Grodzisko było rozpoznawane powierzchniowo w okresie międzywojennym mi.in. przez F. Geschwendta i M. Hellmicha oraz powojennym przez badaczy polskich. W 1967 r. rozpoznanie obiektu wykonał. J. Romanow, a 1970 r. wraz  ze Z. Bagniewskim przeprowadził jego inwentaryzację i badania sondażowe. Stwierdzili oni, że w centralnej części majdanu istnieje ceglana piwnica z kolebkowym stropem wybudowana prawdopodobnie w okresie nowożytnym. Sondaż wykazał, że na majdanie zachowały się resztki warstwy kulturowej. Znaleźli w niej ułamki glinianych naczyń obtaczanych. Zabytki datowano na okres średniowieczny (XIV w.). W 2002 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski powierzchniową penetrację obiektu przeprowadził P. Kubów. Potwierdził one formę obiektu w terenie. W 2010 roku wykonano plan warstwicowy grodziska. Część północno-wschodnia obiektu jest zniszczona, całość porastają drzewa i krzewy, a relikty fosy i wałów otaczających niegdyś grodzisko są rozorywane i niszczone pracami rolniczymi. Pozostałości piwniczki: strop i ścianki częściowo zawaliły się. Podczas wizji terenowej w 2020 r. stwierdzono, że obiekt pozostaje bez zmian. 

Oprac. Krzysztof Spychała, NID OT Opole, 20.01.2020 r.

Rodzaj: grodzisko

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_16_AR.4959, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_AR.1360045