Jest to obiekt o dużej wartości poznawczej i edukacyjnej, ponieważ w pełni zachował swój pierwotny kształt, co umożliwia rozpoznanie cech charakterystycznych dla tej formy osadniczej.

Historia

Obiekt w Linówku, określany na dawnych mapach jako Erdmannsberge, powstał w okresie wczesnego średniowiecza. Grodzisko powstało w drugiej połowie VIII w. i było użytkowane do połowy IX wieku przez ludność wywodzącą się ze słowiańskiego plemienia Pyrzyczan. Był to okres, w którym dominowała na tym terenie rodowo - terytorialna organizacja polityczna. Obiektowi towarzyszy dwa wczesnośredniowieczne założenia obronne. Jedno także leżące w obrębie Dobrzańskiego Lasu, zaś drugie po wschodniej stronie jez. Linówko. Jednak nie odnaleziono na tych terenach innych form osadnictwa, tj. osady otwartej lub cmentarzyska, powiązanych czasowo z grodziskami.

Usytuowanie

Grodzisko wzniesiono na łagodnym zboczu rozległego Wzgórza Jaźwinka, które  jest miejscem o dużych walorach obronnych. Obiekt znajduje się ok. 1 km na północ od miejscowości Kozy. Stanowisko, porośnięte lasem bukowym zwanym Dobrzańskim Lasem, leży w obrębie Ińskiego Parku Krajobrazowego.

Opis

Wyżynne grodzisko w Linówku, o wymiarach 65 x 46 m, jest obiektem typu pierścieniowatego. Obiekt o kształcie regularnego owalu należy do dwuczłonowych założeń obronnych. Tworzą go dwa, nie stykające się ze sobą wały, przypominające okrąg wpisany w okrąg.

Pierwszy człon, o kolistym kształcie, otacza pierścieniowaty nasyp ziemny o wymiarach 7 x 3 metry. Został on obłożony w północno - zachodniej części kamieniami. Od strony zachodniej w nasypie widnieje przerwa. Jest to prawdopodobnie brama łącząca gród z podgrodziem. Cały człon otoczony jest dodatkowo wewnętrzną fosą, która wyraźnie urywa się po zachodniej stronie. Miejsce to jest połączone z wewnętrzną bramą, tak iż tworzy się grobla łączącą oba człony obiektu.

Drugi człon obiektu znajduje się po zachodniej stronie pierwszego i w rzucie przypomina półksiężyc. Oba człony grodziska okala zewnętrzny wał, który stanowi bezpośrednią ochronę podgrodzia. Jest to oblepiony gliną nasyp ziemny, którego wysokość dochodzi do 2,5 m, zaś szerokość do 3 metrów. W północnej i wschodniej części obiektu, po zewnętrznej stronie drugiego pierścienia wału, istnieją ślady zewnętrznej fosy.

Stan i wyniki badań

Grodziskiem w Linówku interesowano się już pod koniec  XIX w., kiedy to 17 stycznia 1898 r. Adolf Stubenrauch sporządził pierwszą notatkę o istnieniu obiektu. Powstała ona w wyniku analizy mapy sztabowej oraz informacji Fritza Knacka, który przeprowadził na stanowisku badania powierzchniowe. Kolejne tego typu badania wykonano 18 sierpnia 1960 r. z ramienia Muzeum Pomorza Zachodniego pod kierunkiem Kazimierza Siuchnińskiego. Określono wówczas chronologię obiektu na XII – XIII wiek, a zainwentaryzowany nieliczny materiał zabytkowy przekazano do Muzeum w Stargardzie. W listopadzie 1978 r. zespół badaczy z Pracowni Archeologiczno – Konserwatorskiej Przedsiębiorstwa Państwowego Pracowni Konserwacji Zabytków oddział Szczecin pod kierunkiem dr Eugeniusza Cnotliwego przeprowadził badania powierzchniowe, wiertnicze oraz sondażowe. W trakcie prac badawczych wykonano dwa wykopy sondażowe oraz 78 otworów wiertniczych. Podczas nich odkryto warstwy zawierające zwęglone pozostałości konstrukcji drewnianych oraz intensywnie przepaloną, czerwoną glinę stanowiącą oblicowanie wału. W innym miejscu natrafiono na pozostałości kamiennego płaszcza umocnień ziemnych. Sporządzono wówczas dokumentację opisową, fotograficzną i rysunkową, w tym plan warstwicowy grodziska oraz plan nawarstwień stanowiska, powstały na podstawie odwiertów sondażowych. Badania te  pozwoliły na bardziej precyzyjną ocenę chronologii stanowiska, której początki określono na 2 poł. VIII w., a koniec na poł. IX wieku. 25 września 1999 r. obszar grodziska został przebadany przez Tadeusza Galińskiego w ramach badań powierzchniowych Archeologicznego Zdjęcia Polski.

Grodzisko jest dostępne dla zwiedzających. Teren wzniesienia, na którym znajduje się grodzisko, objęty został obszarem specjalnej ochrony ptaków. Jest to tzw. Ostoja Ińska.

opr. Marta Żukowska-Bosy, OT NID w Szczecinie