Jest ważnym materialnym źródłem pomnażającym naszą wiedzę o pradziejach Ziemi Brzeskiej.

Historia

Stanowisko zostało odkryte w latach 30-tych XX wieku. Badacze niemieccy (m.in. L.F. Zotz) znaleźli liczne wyroby krzemienne datowane na epokę kamienia (mezolit). Na mapach w Muzeum Archeologicznym we Wrocławiu stanowisko oznaczono nr 3. Badacze polscy przeprowadzili badania powierzchniowe: A. Gałuszka, A. Kudła i T. Kubiczek w 1957 r., Z. Bagniewski w 1967 r. i P. Kubów w 1969 r., a badania ratownicze: P. Kubów w 1973 r., K. Macewicz w 1984 r., K. Spychała w 1989 r. Podczas badań wykopaliskowych rozciągających się wzdłuż krawędzi piaskowni, odkryto kilkadziesiąt jam użytkowanych przez ludność kultury łużyckiej. W warstwie humusu odkryto także ułamki naczyń glinianych datowanych na okres rzymski i średniowieczny. W 1983 r. prospekcję powierzchniową (badania systemem Archeologicznego Zdjęcia Polski) wykonał Piotr Kubów z Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu.

Opis

Lokalizacja. Obiekt zlokalizowany jest na gruntach w centrum wsi na wydmie wałowej porośniętej lasem i krzakami, na jej południowym skraju, przy dawnym wybierzysku kruszywa. Wydma położona jest w pradolinie Odry, po jej wschodniej stronie, około 200 m na wschód od szosy do Szydłowic oraz około 60 m na północ od ulicy Zalesie i dalej drogi gruntowej prowadzącej do Lubszy, na działkach gruntowych nr 36/4, nr 314/4.

Charakterystyka. Osada ludności kultury łużyckiej położona jest na południowym krańcu rozległej piaszczystej wydmie, porośniętej drzewami, częściowo nieużytek (dawne boisko), przy nieczynnej obecnie piaskowni. Stok piaskowni oraz dno wybierzyska także są zadrzewione. Osada została częściowo zniszczona niekontrolowanym pozyskiwaniem piasku. W obszarze stanowiska odkryto ślady osadnictwa mezolitycznego, ludności kultury przeworskiej oraz średniowiecznego. Natomiast osada użytkowana była głównie przez ludność kultury łużyckiej, a relikty pradziejowych jam osadniczych zalegają jeszcze pod warstwą humusu i darni. Artefakty archeologiczne w postaci fragmentów naczyń glinianych, grudek polepy, węgli drzewnych oraz kawałków kości zwierzęcych, zostały odkryte w eksplorowanych jamach oraz w warstwie humusu.

W latach 30-tych XX w. stanowisko odkryli badacze niemieccy. Według informacji archiwalnych znaleźli oni wyroby krzemienne datowane na mezolit. Zabytki z tych badań zaginęły. W latach powojennych stanowisko było wielokrotnie badane przez archeologów polskich (1957 r.,1969 r., 1973 r.). W 1983 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski, na dostępnym terenie, nie znaleziono zabytków archeologicznych. Wydaje się, że stanowisko zostało w dużej części zniszczone eksploatacją kruszywa, obecnie obszar jest nieużytkiem porośniętym drzewami. Wiosną 1984 r. w ramach inspekcji konserwatorskiej Klemens Macewicz stwierdził niszczenie stanowiska przez eksploatację kruszywa i latem podjął badania ratownicze. Odkrył 30 jam osadniczych kultury łużyckiej. Kolejne badania ratownicze w 1989 r. przeprowadził Krzysztof Spychała. Odkrył on 32 jamy osadnicze kultury łużyckiej. Ponadto w warstwie humusu i darni znaleziono ślady osadnictwa z epoki kamienia (odłupki krzemienne) oraz nieliczne fragmenty naczyń glinianych związanych z osadnictwem kultury przeworskiej i średniowiecznym.

Dostępność. Stanowisko położone jest na gruntach prywatnych. Teren ogólnie dostępny: zarośnięte wybierzysko kruszywa, zadrzewiona wydma.

Oprac. Krzysztof Spychała, NID OT Opole 10.12.2019 r.