Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

cmentarzysko, st. 1 - Zabytek.pl

Adres
Trzechel

Lokalizacja
woj. zachodniopomorskie, pow. goleniowski, gm. Nowogard - obszar wiejski

Cmentarzysko w Trzechlu, to cenny przykład pochówków kurhanowych, usypanych przez ludność przebywającą na tych terenach w epoce brązu.

Jest to stanowisko o dużej wartości poznawczej i edukacyjnej, ponieważ zachowało swoją pierwotną formę, co umożliwia rozpoznanie cech charakterystycznych dla tej formy pochówku.

Historia

Kurhany w Trzechlu powstały w IV-V w. w epoce brązu. Jest to pozostałość po cmentarzysku ludności kultury łużyckiej. W czasie, w którym było największe natężenie grobów w formie kopców, dominował na tym obszarze pochówek ciałopalny. Szczątki zmarłego składano do naczyń zwanych popielnicami, które najczęściej przykrywano misą lub kamieniem. Następnie wkopywaną ją w kurhan lub w płaski grób. Zawartość pochówków na terenie Pomorza była niemal identyczna – ta sama, charakterystyczna ceramika, podobne ozdoby oraz przybory toaletowe. Jednakże ilość wyrobów z metalu w kurhanach była większa niż w płaskich grobach. Świadczy to, o wyraźnym rozwarstwieniu społecznym ludności żyjącej w epoce brązu, co potwierdzają szczególnie bogate mogiły kurhanowe zwane grobami książęcymi.

Usytuowanie

Cmentarzysko, mające miejscową nazwę „Kamieńce”, znajduje się w odległości ok. 2 km na zachód od wsi Świętoszewko, przy południowym brzegu rzeki Wołczenicy. Stanowisko, porośnięte lasem bukowym, leży wśród mokradeł w zachodniej części Równiny Nowogardzkiej.

Opis

W obrębie stanowiska, o powierzchni 5000 m2, znajduje się 20 kurhanów usytuowanych koliście wokół czterech niecek, po pięć sztuk w grupie. Czterometrowej wysokości obiekty, posiadają w większości eliptyczny kształt o wymiarach dochodzących do 10 x 8 metrów. Wśród nich jest także kilka mniejszych, kolistych mogił. Na powierzchni kopców widnieją duże kamienie polne, które są także widoczne w nielicznych zapadliskach lub osuwiskach stoków.

Stan i wyniki badań

Cmentarzysko w Trzechlu odkryto na pocz. XX wieku. Widnieje ono na mapie Meßtischblatt 2255 z 1929 r. pod nazwą Hünen-Gräber. Jednak do dnia dzisiejszego nie zostało poddane dokładniejszym badaniom. W 1971 r. Tadeusz Nawrolski przeprowadził na stanowisku badania powierzchniowe. Kolejne tego typu badania odbyły się 14 października 1990 r., kiedy to obszar stanowiska został przebadany przez Antoniego Porzezińskiego w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski. Podczas prac badawczych, na powierzchni obiektu, nie odnaleziono ruchomego materiału zabytkowego. Wydzielono wówczas jedną fazę funkcjonowania stanowiska, datowaną na epokę brązu. 28 listopada 1996 r., w Karcie Ewidencji Stanowiska Archeologicznego powiązanej ze stanowiskiem, Krzysztof Kowalski odnotował ołówkiem informację, w której zawiadamia o istnieniu większej ilości kurhanów w okolicy. Ich wysokość dochodziła do 1 m, a średnica wynosiła 5 metrów. Obiekty zostały odkryte przez pracowników Nadleśnictwa w Nowogardzie podczas zrębu lasu, przeprowadzonego w 1994 roku.

Cmentarzysko jest dostępne dla zwiedzających. W jego pobliżu nie przebiega żaden szlak turystyczny.

Oprac. Marta Żukowska-Bosy, OT NID w Szczecinie, 21-02-2018 r.

Rodzaj: kurhan

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_32_AR.38916, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_32_AR.347729