osada, st. 4 - Zabytek.pl
Adres
Karczów
Lokalizacja
woj. opolskie, pow. opolski, gm. Dąbrowa
Jest ważnym materialnym źródłem pomnażającym naszą wiedzę o starożytnym osadnictwie produkcyjnym na Ziemi Opolskiej. Na stanowisku tym z rudy darniowej w dymarkach wytapiano „łupy” żelazne – półprodukty do wyrobu przedmiotów żelaznych.
Usytuowanie i opis
Obiekt zlokalizowany jest na gruntach położonych po północnej stronie niewielkiego cieku Krzywuli (Dożyny) dopływu Odry, na polach łagodnie opadających do koryta rzeczki, po południowej stronie drogi gruntowej, około 100 m na północ i wschód od zabudowań przysiółka Karczowa - Na Grobli (Jemielin) i drogi gruntowej prowadzącej do Naroka. Na działkach gruntowych nr 372/1-17 (podzielona na 17 parceli) i nr 373.
Opis stanowiska: osada hutnicza położona jest na polach ornych rozciągających na lekko wyniesionej piaszczysto-żwirowej terasie potoku Krzywula. Okoliczny obszar poprzecinany jest licznymi ciekami i rowami, a od północy i północnego-zachodu rozciąga się las. Zapewne jego obszar przed wiekami był większy. Starożytni hutnicy mając dostęp do rudy darniowej, drewna i wody wykorzystywali ten teren i w dymarkach przetapiali rudę na żelazo. Relikty pradziejowej osady zalegają pod warstwą orną, a artefakty archeologiczne głównie w postaci kawałków żużli żelaznych i nielicznych ułamków ceramiki zostały odkryte na powierzchni pól.
Historia
Stanowisko zostało odkryte podczas badań powierzchniowych w 1983 r. prowadzonych w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski przez zespół archeologów pod kierunkiem Ewy Matuszczyk z Muzeum Śląska Opolskiego. Rozpoznanie powierzchniowe pozwala na określenie chronologii obiektu na późny okres wpływów rzymskich.
Stan i wyniki badań archeologicznych
Stanowisko archeologiczne – osada hutnicza, zostało odkryte w 1983 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski. Powierzchniową penetrację pól przeprowadził zespól archeologów pod kierunkiem E. Matuszczyk. Na polach znaleziono kilka fragmentów naczyń glinianych oraz liczne kawałki żużli żelaznych. Żużle dymarkowe wystąpiły w dużej ilości w 3 skupiskach, co może świadczyć o pozostałościach pieców dymarkowych. Na podstawie odkrytych zabytków mgr Karol Bykowski z Katedry Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego określił, że stanowisko było użytkowane przez ludność kultury przeworskiej w późnym okresie rzymskim jako hutnicza osada produkcyjna. Stanowisko niszczone jest głęboką orką. Podział działki gruntowej nr 372 na mniejsze parcele sugeruje, że teren ten jest przewidziany pod zabudowę.
Stanowisko położone jest na gruntach prywatnych. Teren ogólnie dostępny.
Oprac. Krzysztof Spychała, NID OT Opole, 20.04.2020 r.
Rodzaj: osada
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_16_AR.3468, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_AR.1175790