osada, st. 3 - Zabytek.pl
Adres
Narok
Lokalizacja
woj. opolskie, pow. opolski, gm. Dąbrowa
Jest ważnym materialnym źródłem pomnażającym naszą wiedzę o starożytnym i średniowiecznym osadnictwie hutniczym na Ziemi Opolskiej rozwijającym się wzdłuż Prószkowskiego Potoku. Na stanowisku tym w dymarkach z rudy darniowej wytapiano „łupy” żelazne – półprodukty do wyrobu przedmiotów żelaznych.
Usytuowanie i opis
Obiekt zlokalizowany jest na zachodniej terasie Prószkowskiego Potoku (Prószkowianki) dopływu Odry, na polach łagodnie opadających do koryta rzeki, przy południowo-wschodnim narożniku lasu, około 600 m na wschód od drogi gruntowej z Naroka do Karczowa. Na działce gruntowej nr 276/34.
Opis stanowiska: osada hutnicza położona jest na polach ornych rozciągających na lekko wyniesionej piaszczystej terasie opadającej do Prószkowskiego Potoku. Teren ten był nasycony rudą darniową niezbędną do wytopu żelaza w dymarkach. Relikty pradziejowej osady zalegają pod warstwą orną, a artefakty archeologiczne w postaci fragmentów naczyń glinianych oraz kawałków żużli żelaznych zostały odkryte na powierzchni pól.
Historia
Stanowisko zostało odkryte podczas badań powierzchniowych w 1970 r. prowadzonych przez dr. Zbigniewa Bagniewskiego z Katedry Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego z grupą studentów. Oznaczono je literą E. Zostało ono zweryfikowane w 1983 r. podczas badań inwentaryzacyjnych w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski przez zespół archeologów pod kierunkiem Ewy Matuszczyk z Muzeum Śląska Opolskiego. Rozpoznanie powierzchniowe stanowiska pozwala na stwierdzenie, że było ono użytkowane w pradziejach oraz w okresie wczesnośredniowiecznym.
Stan i wyniki badań archeologicznych
Stanowisko archeologiczne – osada hutnicza, zostało odkryte w 1970 r. przez Z. Bagniewskiego i K. Bykowskiego z Katedry Archeologii we Wrocławiu. Znaleźli oni kilkadziesiąt fragmentów ceramiki pradziejowej oraz „olbrzymią” ilość kawałków żużli żelaznych. W 1983 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski powierzchniową penetrację pól przeprowadził zespół archeologów pod kierunkiem Ewy Matuszczyk. Na polach znaleźli oni kilka fragmentów naczyń glinianych oraz kawałki żużli. Na podstawie odkrytych zabytków K. Bykowski określił, że osada była użytkowana głównie w późnej fazie wczesnego średniowiecza (X-XIII w.). Odkryto także kilka ułamków ceramiki będącej śladem osadnictwa ludności kultury łużyckiej. Stanowisko niszczone jest głęboką orką.
Stanowisko położone jest na gruntach prywatnych. Teren ogólnie dostępny.
Oprac. Krzysztof Spychała, NID OT Opole, 21.04.2020 r.
Rodzaj: osada
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_16_AR.5396, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_AR.1165569