kamienica - Zabytek.pl
Adres
Rzeszów, Józefa Piłsudskiego 5
Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. Rzeszów, gm. Rzeszów
Jej bogato zdobiona elewacja jest najbardziej reprezentacyjnym fragmentem pierzei ob. ul. Piłsudskiego.
Historia
Budynek został wybudowany ok. 1905 roku jako kamienica czynszowa. Od 1932 r. właścicielką budynku była Apolonia Lisowa z domu Kot. Po drugiej wojnie światowej obiekt przeszedł na własność Skarbu Państwa. W czasach funkcjonowania Fabryki Cukierków „Alima”, piwnice kamienicy przy ul. Piłsudskiego 5 stanowiły zaplecze magazynowe, ich wysokie i przestronne pomieszczenia, dostępne z zewnątrz, idealnie nadawały się do magazynowania warzyw i owoców na potrzeby fabryki. W późniejszym okresie posadzka piwnic została podniesiona a budynek przeznaczono na mieszkania lokatorskie. Obecnie obiekt stanowi własność Gminy – Miasto Rzeszów.
Opis
Kamienica usytuowana jest w centrum miasta Rzeszowa, w dzielnicy Śródmieście, przy historycznym trakcie wylotowym z miasta w kierunku wschodnim, dawnej ul. Lwowskiej. Budynek ulokowany jest w zwartej zabudowie południowej pierzei ulicy, pomiędzy zabytkowymi kamienicami pod nr 3 i 7. W sąsiedztwie znajdują się inne zabytkowe obiekty m.in. Koszary Hasklerowskie i Koszary Kraińskiego.
Wystrój architektoniczny kamienicy stanowią elementy o różnej proweniencji, w formie historyzującej, z przewagą elementów neoklasycystycznych. Budynek wyróżnia się bogatym detalem w wyposażeniu wnętrz jak również licznymi zdobieniami na fasadzie.
Kamienica została wzniesiona na planie prostokąta, dłuższym bokiem wzdłuż ulicy, jako obiekt podpiwniczony, o trzech kondygnacjach nadziemnych i prostopadłościennej bryle, przekrytej dachem dwuspadowym o kalenicy równoległej do ulicy. Wnętrzu nadano układ dwutraktowy z sienią przelotową. Część lokali mieszkalnych dostępna jest z galerii komunikacyjnych zlokalizowanych od strony podwórza, pion sanitarny dostawiony jest do pd.-zach. narożnika kamienicy.
Obiekt został wzniesiony z cegły pełnej. Drewniany, dwuspadowy dach kamienicy pokryty jest blachą.
Elewacja północna zaprojektowana została jako 11-osiowa, symetryczna, z dwoma dwuosiowymi płytkimi ryzalitami po bokach i wejściem pośrodku. Oś zaakcentowano balkonem w kondygnacji piętra, wspartym na konsolach, z ozdobną, kutą balustradą. Fasadę wzbogacają złożone detale rzeźbiarskie i architektoniczne, m.in.: boniowanie, pilastry, obramienia okienne z kluczami, naczółkami, lwimi głowami, konchami, kartuszami herbowymi a także gzymsy pośrednie, nadokienne i koronujący z kroksztynami. Elewację południową zaprojektowano jako 11-osiową, pozbawioną wystroju architektonicznego. Bezpośrednio przy drzwiach do sieni znajduje się obmurowane wejście do piwnic.
We wnętrzach zachowały się schody z ozdobną balustradą, częściowo także posadzki. Najbardziej reprezentacyjnym pomieszczeniem jest sień przelotowa z dekoracją stiukową na ścianach i suficie.
Dostęp do zabytku ograniczony, podwórze dostępne częściowo.
Oprac. Patryk Kornaga, OT NID Rzeszów, 07-05-2019 r.
Rodzaj: kamienica
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_18_BK.11191, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_18_BK.209820