piec wapienniczy - szybowy - Zabytek.pl
Adres
Góra Świętej Anny
Lokalizacja
woj. opolskie, pow. strzelecki, gm. Leśnica - obszar wiejski
Historia
Kamieniołom skalny Kuhtal (Krowiok) na Górze Świętej Anny eksploatowano i wypalano wapno w XIX wieku. Przeynajmniej dwa piece wapiennicze na Górze Świętej Anny wzniesiono w połowie XIX wieku. Ich przeznaczeniem była produkcja wapna palonego z wykorzystaniem surowca z pobliskiego kamieniołomu, który był ekspoloatowany do końca lat 20. XX wieku.
Zachowany do dziś szybowy piec wpienniczy jest pozostałością po co najmniej dwóch tego typu obiektach. Swój stan zachowania zabytek zawdzięcza pracom konserwatorskim, które przeprowadzono w 1920 roku. Wówczas rozebrano sąsiadujący z nim zniszczony wapiennik, a teren wokół zaadaptowano. W latach 1934-1938 w miejscu dawnego kamieniołomu, którego teren podarowała (być może pod przymusem) dla NSDAP hrabina Mary von Sierstorpff, właścicielka pobliskiej Żyrowej wybudowano amfiteatr, który miał służyć niemieckij propagandzie. Znajdujący się ok. 40 m na południe od amfiteatru szybowy piec wapienniczy pozostawiono być może w celach turystycznych. W latach 30. XX w. wybudowano również drogę na stoku, powyżej pieca, przy czym nadsypano stok w bezpośredniej bliskości pieca, zasypując przyziemie pieca wraz z wejściem do kanału obsługowego i wypełniono wnętrze pieca tłuczniem kamiennym.
W 1990 r. piec wapienniczy wpisano do rejestru zabytków województwa opolskiego. Piec jest nieczynny.
Opis
Piec szybowy do wypalania wapna usytuowany jest 305 m npm, na wschodnim brzegu kotliny górskiej, otoczony lasem liściastym. Zlokalizowany jest ok. 40 m na południe od amfiteatru. Obiekt wymurowano z ciosów i łamanego wapnienia z płaszczem wewnętrznym z cegły szamotowej. Wniesiono go na planie regularnego sześcioboku ze stroną licową od zachodu. W niej znajduje się wejście do kanału obsługowego i dwa kanały wentylacyjne, obecnie poniżej poziomu otoczenia. W licu, poniżej połowy obecnej wysokości pieca, znajduje się ułożona z czerwonej cegły licówki ukośna kotwica. Poniżej tej kotwicy znajduje się odcinkowy łęk bardzo zniszczony. Szyb pieca jest pionowy, kolisty.
Zabytek dostępny.
Oprac. Joanna Banik, OT NID w Opolu, 23.04.2019 r.
Rodzaj:
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
kamienne
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_16_BL.18972, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_BL.3827