kaplica Żydowina - Zabytek.pl
Adres
Brody
Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. wadowicki, gm. Kalwaria Zebrzydowska - obszar wiejski
W momencie, kiedy chwycił za mary i chciał sprofanować jej ciało, stracił obie dłonie, które w cudowny sposób spadły na ziemię. Kaplica stanowi neogotycką scenografię do przeżywanego przez pątnika Pogrzebu Matki Boskiej.
Historia
Pierwszą kaplicę wzniósł na tym miejscu Jan Zebrzydowski ok. 1632 roku. Nie wiadomo czy od samego początku kaplica upamiętniała apokryficzne wydarzenie z życia Marii związane z żydowskim niedowiarkiem. Siedem lat po wzniesieniu kaplicy Zebrzydowski ufundował do niej malowidło, którego umieszczenie mogło stać się przyczyną jej przebudowy. Wybudowane przez Zebrzydowskiego kaplice: Aniołów, Uwielbienia Duszy Marii, Zgromadzenia Apostołów, Żydowin, Weselących się Patriarchów, Kaplica Triumfujących Apostołów, Kaplica Umieszczenia Tronu były skutkiem powstającego w latach 1630-1632 nabożeństwa Dróg Boleści, Pogrzebu i Triumfu Matki Bożej autorstwa o. Mikołaja ze Skalbimierza, a jednocześnie determinantą ich ostatecznego kształtu. W l. 1866-1867 rozebrano kaplicę ze względu na jej zły stan techniczny. Staraniem o. Stefana Podworskiego i o. Teodora Bachledy przystąpiono do budowy nowej, którą ukończono w 1887 r. W 1888 r. zamontowano ołtarz, w którym umieszczone zostało malowidło Antoniego Gramatyki z tematyczną sceną, opowiadającą o karze za chęć profanacji niesionego do Grobu ciała Bogarodzicy, od którego wzięła swoją zwyczajową nazwę kaplica.
Obiekt wyznacza 15-nastą stację Dróżek Matki Boskiej w cyklu Zaśnięcia oraz stanowi punkt stacyjny sierpniowej Procesji Pogrzebu Matki Boskiej.
Opis
Kaplica jest zlokalizowana u stóp Góry Oliwnej, przy drodze z Kalwarii Zebrzydowskiej do Lanckorony. Reprezentuje przykład neogotyku. Obiekt wzniósł nieznany architekt na planie prostokąta. Zwrócony szczytem do ulicy budynek wymurowano z cegły i w partiach dekoracji architektonicznej otynkowano. Całość nakrywa dach siodłowy, ukryty za szczytami parawanowymi. W elewacji zewn. podziały wyznaczają ryzality z otynkowanej cegły, wspierające się na obiegającym kaplicę ciosowym cokole i podtrzymujące fryz arkadkowy z tynku. W elewacji frontowej znajduje się półkoliście zamknięte wejście, nad którym w szczycie znajduje się okrągłe okienko. W elewacjach wew. brak podziałów. Wnętrze o posadzce kamiennej, nakryte sklepieniem kolebkowym. Przy narożnikach elewacji frontowej dostawiono szkarpy w formie stożków. Przy wejściu gł. umieszczono kamienny kosz ambony. Wyposażenie stanowi późnobarokowy ołtarz z obrazem Antoniego Gramatyki.
Obiekt dostępny z zewnątrz.
Oprac. Mirosław Płonka, OT NID w Krakowie, 15-09-2017 r.
Rodzaj: kaplica
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.215600