Willę wybudował Jan Ustupski „Kubeczek” w l. 1905-1906 dla Bronisławy z Łapczyńskich Kondratowiczowej (1854-1949), żony Hieronima Kondratowicza (1846-1923), autora pierwszego polskiego podręcznika pt. Górnictwo (1903). Projektantem willi „Pod Wykrotem” była podobno sama fundatorka, ale niewątpliwie ostateczna forma architektoniczna obiektu jest dziełem Stanisława Witkiewicza. Meble projektował i wykonał Wojciech Brzega.

Historia

Początkowo budynek spełniał funkcję willi letniskowej. W 1923 r., po śmierci męża, Bronisława Kondratowiczowa sprowadziła się do Zakopanego na stałe. Po jej śmierci, w 1949 r., w willi zamieszkały Siostry Służki Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej, których zgromadzeniu obiekt zapisała. Dzięki troskliwej opiece budynek dotrwał do czasów współczesnych bez większych zmian w formie architektonicznej i wystroju. W l. 1991- 1992 przeprowadzono remont konserwatorski obiektu pod nadzorem Muzeum Tatrzańskiego, a w latach późniejszych zmodernizowano ogrzewanie.

Opis

Willa usytuowana jest na pd. zboczu Gubałówki, poniżej d. Drogi Junaków (ob. Al. Powstańców Śląskich), z dala od innych zabudowań. Otoczona jest ogrodem oraz drzewami. Zwrócona elewacją frontową w kierunku pd.-zach. Budynek prezentuje skromniejszą formę willi Witkiewiczowskiej, ale z pełnym zakresem form dekoracyjnych. Willa założona na nieregularnym rzucie, utworzonym z dwóch prostokątów przylegających przeciwnymi bokami. Bryła rozczłonkowana. Obiekt parterowy, przekryty półszczytowym dachem z „wyględem” w połaci frontowej oraz półszczytowym daszkiem nad ryzalitem werandy. Od frontu przeszklona weranda oraz ganek. W szczytach przeszklone balkony. Willa drewniana, konstrukcji zrębowej, posadowiona na podmurówce z kamienia łamanego, o zwiększającej się wysokości w kierunku pd. (ze względu na spadek terenu). Więźba dachowa krokwiowo-jętkowa, dach kryty gontem.

Elewacje niesymetryczne, o proporcjach charakterystycznych dla budynku parterowego z mieszkalnym poddaszem. W elewacji frontowej, w osi skrajnej przeszklona weranda, nakryta półszczytowym daszkiem, w szczycie którego detal w formie „słonecka”. Okna werandy zwieńczone łukiem półokręgu, z bogatym detalem architektonicznym. Ponadto w elewacji frontowej, w strefie parteru odkryty ganek z drewnianą, płycinową balustradą z rzeźbionymi filunkami. Szczyty dachowe zdobione „słoneczkami”. Okna w elewacjach dwu- i trzykwaterowe. Drzwi wejściowe klepkowe, kołkowane. Wewnątrz drewniane stropy belkowe. W salonie sosręb zdobiony motywami „zakopiańskimi” i z datą budowy – 1906. Zachowane pierwotne piece z kafli oraz część mebli projektowanych przez Wojciecha Brzegę.

Obiekt dostępny z zewnątrz

Oprac. Olga Dyba, NID OT w Krakowie, 06-09-2017 r.