Historia

Budynek jatek miejskich zbudowany został w roku 1912. Zaprojektowany został przez Stefana Usakiewicza, architekta powiatu mławskiego i do dziś pełni swoje funkcje usługowe jako hala targowa. Budowla była świadectwem zamożności i świetności miasta. Na początku XX w., tego typu obiektu nie posiadały nawet takie miasta jak Ciechanów czy Płock. Od frontu znajdowały się tam wówczas cztery sklepy. Główne wejście prowadziło do wnętrza, gdzie po obu stronach rozplanowane były 24 jatki rzeźnicze z lodowniami oraz 23 stoły do sprzedaży mięsa. Jatki po lewej stronie wynajmowali – rzeźnicy chrześcijanie, natomiast po prawej – żydzi. W okresie powojennym od strony zachodniej dobudowano do nich nową, mniejszą halę. W chwili obecnej budynek pełni funkcję Mławskiej Hali Targowej.

Opis

Wolnostojący budynek usytuowany jest po północnej stronie ulicy, szczytem do niej. Od ulicy odgradza on dostęp na zlokalizowany z tyłu plac targowy, na teren którego prowadzi (po wschodniej stronie budynku) brukowany przejazd.

Dawne jatki mają ściany wymurowane z cegły spojonej zaprawą wapienną, posadowione na kamienno-ceglanym fundamencie. Częściowo otynkowane ściany nakryte zostały otwartą, drewnianą więźbą dachową pokrytą blachą ocynkowaną, z krokwiami wspartymi na 14 drewnianych słupach, wzmocnionych 7 łukami odciążającymi. W górnej partii konstrukcji dachowej usytuowane zostały stolce  z mieczami wspierające belkę podciągu, na której oparte zostały jętki usztywniające najwyższy poziom krokwi. W środkowej i dolnej części krokwie wsparte na trzech płatwiach. Płatew najniższa wsparta na słupach opartych na belce ułożonej na krokwiach wspierających boczne daszki pulpitowe osadzone u dołu w murze ścian. Dodatkowo cała konstrukcja dachu zestalona poprzecznymi stalowymi ściągami związanymi ze słupami filarowymi. 

Budynek wąskofrontowy, wzniesiony został na rzucie wydłużonego prostokąta, z centralnym, środkowym wejściem, siedmiotraktowy, szesnastoosiowy, o układzie szeregowym. Bryła rozczłonkowana, parterowa, w części środkowej piętrowa, podpiwniczona, nakryta dachami dwuspadowymi w części środkowej oraz pulpitowymi w częściach bocznych. 

Elewacje ukształtowane zostały osiowo, są zsymetryzowane. Wejścia w ryzalitach ujęte zostały w arkada o profilowanych archiwoltach z kluczem, flankowane pilastrami, zamknięte od góry gzymsami, zwieńczone wysuniętym, trójkątnym frontonem. Otwory okienne tworzące arkady zamknięte zostały półkoliście. Elewacje ponad częścią przyziemną, widoczne ponad poprzedzającymi przedsionkami, przeprute zostały w partii środkowej dużym oknem termalnym ujętym w szeroką profilowaną opaskę z kluczami. 

Obiekt ogólnodostępny w godzinach pracy.

Oprac. Jerzy Szałygin, OT NID w Warszawie, 04.12.2019 r.