kościół parafialny pw. św. Jakuba - Zabytek.pl
Adres
Brożec
Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. strzeliński, gm. Strzelin - obszar wiejski
Historia
Kościół w Brożcu po raz pierwszy w źródłach historycznych wzmiankowany był w 1315 roku. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1240. Wieś stanowiła własność komandorii w Oleśnicy Małej, początkowo templariuszy, następnie joannitów. Własnością klasztorną pozostawała do czasu sekularyzacji w 1810 roku.
Kościół wzniesiony został zapewne na pocz. XIV w. W wieku XV został przebudowany. Kolejna przebudowa miała miejsce w roku 1725.W tym czasiekościół otrzymał również bogate barokowe wyposażenie, zachowane do czasów obecnych. Kościół remontowany był w wieku XIX, następnie w latach 1956-75 oraz współcześnie – nowe pokrycie dachu i remont elewacji.
Opis
Kościół usytuowany w środkowej części miejscowości, na niewysokim wzniesieniu, otoczony jest owalnym cmentarzem warownym, ogrodzonym kamiennym murem z masywnymi, gęsto rozmieszczonymi przyporami. Orientowany. Murowany z kamienia i cegły. Elewacje obecnie są gładko tynkowane.
Kościół jest budowlą jednonawową, wzniesioną rzucie prostokąta, z niższym i węższym, prosto zamkniętym dwuprzęsłowym prezbiterium oraz wieżą od zachodu. Od południa do prezbiterium przylega zakrystia, na osi nawy dawna kruchta. Od północy do prezbiterium i nawy dostawiono prostokątne aneksy. W płn. narożu między korpusem a wieżą dobudowany został aneks mieszczący klatkę schodową. Elewacje kościoła są oszkarpowane. Otwory okienne w nawie i prezbiterium zamknięte są łukiem pełnym, w zakrystii i aneksach zamknięte łukami odcinkowymi. Wieża jest trójkondygnacyjna, przykryta barokowym cebulastym hełmem. Nad nawą i prezbiterium założono dachy dwuspadowe. Aneksy kryte są dachami pulpitowymi i dwuspadowymi. Prezbiterium sklepione zostało sklepieniem krzyżowo-żebrowym ze zwornikami zdobionymi rozetą. Żebra wsparto na geometrycznych wspornikach. W aneksach przy prezbiterium założono sklepienia krzyżowe. Nawa i pozostałe aneksy przykryte są stropami płaskimi z fasetą. W kościele zachowane są gotyckie kamienne ostrołuczne portale - między nawą i aneksem północnym oraz między nawą i kruchtą południową. Kościół posiada bogate wyposażenie. Ołtarz główny i dwa ołtarze boczne pochodzą z 2. ćw. XVIII. Zachowana jest również okazała rokokowa ambona z umieszczonym na koszu herbem komtura klasztoru w Oleśnicy Małej, hr. Oktawiana K.M. von Sinzendorfa oraz herbem zakonu joannitów. Rokokowa empora muzyczna wsparta została na słupach zdobionych hermami anielskimi. Na parapecie empory ustawiono rzeźby muzykujących aniołów, płycinową balustradę ozdobiono malowanymi przedstawieniami ewangelistów, ojców kościoła i świętych. Prospekt organowy jest neobarokowy. We wnętrzu, na ścianie nawy umieszczone zostały dwie renesansowe płyty nagrobne.
Obiekt dostępny, otwarty w czasie nabożeństw.
Oprac. Maria Czyszczoń, OT NID we Wrocławiu, 10.10.2017
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: gotycki
Materiał budowy:
kamienne
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.81135, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.94133