XX w. na terenie wschodniej Wielkopolski znajdującej się pod zaborem Cesarstwa Rosyjskiego. 

Historia

Morzysław wzmiankowany był po raz pierwszy w 1326 r. jako wieś królewska. W 1564 wieś wchodziła w skład dóbr starostwa konińskiego, w 1579 r. była własnością Jana ze Służewa, starosty konińskiego i wojewody brzeskiego. W 1827 r. przeszła na własność Królestwa Polskiego podległego Cesarstwu Rosyjskiemu. W 1967 r. wieś Morzysław została włączona w obszar miasta Konina. Pierwotne ślady osadnictwa Konina zlokalizowane są na terenie pobliskiej miejscowości Stare Miasto. W 1283 roku ze względów obronnych Konin został przeniesiony na obecne, usytuowane na lewym brzegu Warty miejsce. W 1293 r. uzyskał prawa miejskie, a w poł. XIV wieku stał się siedzibą powiatu. W następnych stuleciach miasto rozwijało się dzięki rzemiosłu aż do XVII w., kiedy to utraciło na znaczeniu. Ponowny rozwój nastąpił w 2. poł XIX w., a następnie po II wojnie światowej w związku z rozwojem przemysłu metalurgicznego (huta aluminium) oraz odkrywkowego górnictwa węgla brunatnego.

Pierwszy kościół drewniany pw. św. Wojciecha wzmiankowany był w 1419 roku. W 1785 r. proboszcz Andrzej Liszkowski wzniósł nowy murowany kościół, który został przebudowany w 1884 r. przez ks. Kanonika Stanisława Chmielewskiego. Obecny neobarokowy kościół św. Wojciecha wzniesiony został na jej miejscu w latach 1905-1914. W 1981 r. wymieniono pokrycie dachu z dachówki na blachę. W latach 1996-1999 został gruntownie odnowiony, m. in. pomalowano jego elewacje i wnętrza. W 1998 r. na pd. od kościoła wzniesiona została kaplica przedpogrzebowa. 

Opis

Kościół pw. św. Wojciecha w Koninie-Morzysławiu położony jest na brzegu Warty w odległości ok. 3 km od centrum miasta. Orientowana świątynia wzniesiona została z cegły na planie prostokąta i otynkowana. Do nawy przylegają równe jej wysokości: kaplice boczne od pd. i pn., tworzące ramiona transeptu, a od wsch. – prezbiterium z pięcioboczną absydą z usytuowanymi przy nim prostokątnymi dobudówkami mieszczącymi od pn. salkę parafialną a od pd. zakrystię. Do elewacji zach. nawy przylega trójkondygnacyjna wieża z kruchtą w przyziemiu, do której przylegają dwa przedsionki, zwieńczona ostrosłupowym hełmem z krzyżem na szczycie. Zach. część nawy flankują ponadto dwie małe kaplice wzniesione na planie kwadratu, które są dostępne z jej wnętrza. Nawa i kaplice boczne nakryte są dachami dwuspadowymi, prezbiterium – dachem wielospadowym, natomiast zakrystia i salka parafialna – dachami jednospadowymi. Wnętrze kościoła w partii pojedynczej pięcioprzęsłowej nawy, prezbiterium, kaplic pn. wsch. i pd. wsch. nakryte jest sklepieniami kolebkowo-krzyżowymi na gurtach spływającymi na pilastry, natomiast w partii zakrystii, salki parafialnej oraz kaplicach pn. zach. i pd. zach. – sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. Kaplice boczne tworzące transept otwierają się na nawę półkolistymi arkadami. Zach. część nawy zamyka murowany chór muzyczny z prospektem organowym, wsparty na dwóch wielobocznych filarach. 

Na pd. zach. od kościoła wznosi się murowana dwukondygnacyjna dzwonnica z trzema współczesnymi dzwonami. Na południe od niej usytuowana jest okazała kaplica przedpogrzebowa. Otoczenie kościoła wydzielone zostało murowano-metalowym ogrodzeniem z ozdobną bramą w jego części zachodniej i niewielką furtką od wschodu.

Kościół dostępny dla zwiedzających z zewnątrz. 

Oprac. Tomasz Łuczak, 28-12-2017 r.