kaplica Brama Wschodnia - Zabytek.pl
Adres
Brody
Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. wadowicki, gm. Kalwaria Zebrzydowska - obszar wiejski
Kaplica w formie bramy miejskiej ma za zadanie komunikować z topografią Jerozolimy i wspominanymi wydarzeniami z Męki Chrystusa.
Historia
W 1623 r. Jan Zebrzydowski, dopełniając rozpoczętego przez ojca dzieła budowy kompleksu kalwaryjnego, wybudował kaplicę, którą nazwał Bramą Wschodnią. Budynek miał odnosić przechodzącego przez nią pątnika do wysuniętej najbardziej na Wschód bramy Jerozolimy, przez którą kohorta i trybun z żydowskimi żołnierzami prowadzili Jezusa z Ogrodu Oliwnego do Annasza, a przez którą później musieli iść Apostołowie, niosący zwłoki Marii do przygotowanego dla niej grobu.
Obiekt wyznacza siódmą stację Dróżek Pana Jezusa, wchodzącą w skład cyklu Drogi Pojmania i czternastą stację Dróżek Matki Boskiej w cyklu Zaśnięcia. Jest także obiektem na trasie sierpniowej procesji Pogrzebu Matki Boskiej z Kaplicy Domku do Kościoła Grobu Matki Boskiej.
Opis
Kaplica zlokalizowana jest na niewielkim wzniesieniu nad potokiem Cedron, w otoczeniu starodrzewu i prywatnej zabudowy. Położona jest przy utwardzonej dróżce, ok. 100 m od drogi głównej. Kaplica przykuwa uwagę swoją oryginalnością, przejawiającą się przede wszystkim w orientalnym charakterze niektórych rozwiązań dekoracyjnych. Budynek Bramy Wschodniej osadzony jest na planie kwadratu z czterema filarami w narożnikach. Wykonana z łamanego kamienia, otynkowana. Budynek nakrywa dach kopulasty z eliptycznymi blendami na osiach głównych wszystkich elewacji; na środku dachu kamienny obelisk. W elewacji zewn. podziały horyzontalne: kamienny cokół i belkowanie. Filary na narożach z podwójnym gzymsem zwieńczone są obeliskami. W elewacjach wnętrz polichromie autorstwa Władysława Lisowskiego. Do kaplicy prowadzą dwie półkoliste arkady w ścianie wsch. i zach. Węgary i archiwolta tynkowane, jedynie imposty i klucz archiwolty wykonane z ciosu piaskowca. Wyposażenie stanowią późnobarokowe ołtarze, w których umieszczone są malowidła z 1 tercji XIX w. autorstwa Jana Jerzyczka związane z Pogrzebem Matki Boskiej. Od strony wejścia wsch. wsparty na osobnym kamiennym cokole kamienny kosz ambony i drewniany daszek.
Zabytek dostępny z zewnątrz.
Oprac. Mirosław Płonka, OT NID w Krakowie, 15-09-2017 r.
Rodzaj: kaplica
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.214254, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.364502