Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

Pałac Poznańskich - Zabytek.pl

Pałac Poznańskich


pałac 1896 - 1900 Łódź

Adres
Łódź, Płk Dr Stanisława Więckowskiego 36

Lokalizacja
woj. łódzkie, pow. Łódź, gm. Łódź

Gmach muzeum mieści się w pałacu wybudowanym na przełomie XIX i XX wieku, należącym niegdyś do Maurycego Poznańskiego, syna I.

K. Poznańskiego,  przemysłowca, działacza gospodarczego i politycznego, później do jego bratanka Maurycego Ignacego. Budynek zaprojektował prawdopodobnie Adolf Zeligson, architekt współpracujący z rodziną Poznańskich. Usytuowany u zbiegu ulic Więckowskiego i Gdańskiej pałac w pełni zachował bryłę i bogaty program zewnętrznych dekoracji sztukatorskich. Jego forma porównywana jest przez badaczy do renesansowych pałaców weneckich. We wnętrzach zwraca uwagę klatka schodowa, sala lustrzana i sala odczytowa.

Historia

W latach 1896-1900 powstał gmach pałacu, który od początku powiązano funkcjonalnie z przylegającą doń kamienicą z 1880 r. W 1902 r. w obydwu budynkach założono elektryczność. W tym roku A. Zeligson zaprojektował dobudowy do pałacowej oficyny w postaci piętrowego skrzydła mieszkalnego, oranżerii i parterowego budynku gospodarczego. Budynki powstały w 1903 r. W okresie międzywojennym w pałacu przeprowadzono drobne przebudowy wnętrz.

Do 1940 r. w pałacu mieszkał syn Ignacego - Maurycy. Wraz z rodziną zajmował duże mieszkanie na II piętrze. Pozostałe luksusowe apartamenty wynajmowano wysokim urzędnikom zakładów Poznańskich oraz prezesom i dyrektorom koncernu prasowego prowadzonego przez Maurycego Poznańskiego. Na początku 1940 r. pałac zajęli Niemcy, a w styczniu 1945 r. wojska radzieckie.

W 1946 r. zdewastowany gmach pałacu, ówczesny prezydent miasta przydzielił Miejskiemu Muzeum Sztuki. W 1948 r., po gruntownej przebudowie wnętrz i przeniesieniu do niego zbiorów z pierwotnej lokalizacji przy Placu Wolności 1, placówkę otwarto dla publiczności. W tym czasie dyrektor Muzeum Marian Minich zaprosił do współpracy przy aranżacji nowych przestrzeni ekspozycyjnych Władysława Strzemińskiego. W ten sposób powstała Sala Neoplastyczna, w której prezentowana jest kolekcja europejskiej awangardy, zgromadzona z inicjatywy grupy „a.r.”. Sala w 1950 roku została zamalowana w wyniku wprowadzenia doktryny socrealistycznej i zrekonstruowano ją dopiero w 1960 roku. W 1983 r., po odłączeniu od nieruchomości ogrodu, posesja przeszła na własność Skarbu Państwa. W tym roku przeprowadzono pierwsze prace konserwatorskie przy elewacjach budynku. W 1998 r. Muzeum Sztuki zostało wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów pod numerem 53.

W 2012 r. pałac został oddany do zwiedzania po gruntownej renowacji. Wyremontowano zabytkowe wnętrza m.in. sali odczytowej i lustrzanej. Od strony południowej znajduje się ogród, w którym odbywają się imprezy plenerowe, projekcje filmowe i koncerty. Odwiedzający ms1 mogą odwiedzić także dostępną dla wszystkich muzealną bibliotekę oraz kawiarnię. Obecnie ms1 to miejsce  prezentacji najciekawszych zjawisk i osobowości związanych ze sztuką współczesną. Muzeum założone w 1930 r. jest dziś jednym z najstarszych istniejących kolekcjonujących sztukę awangardową.

Opis

Gmach muzeum zajmuje rozległą narożną działkę u zbiegu ulic Więckowskiego i Gdańskiej. Zwartą bryłę, ze względu na połączenie pałacu z istniejącą wcześniej kamienicą cechuje nieregularność. Wejście główne do wnętrz budynku znajduje się od strony ul. Więckowskiego. Dwupiętrowy korpus główny posadowiony został na masywnym wysokim cokole. Ściany parteru i narożniki zaakcentowano boniowaniem. Półokrągło zakończone otwory okienne ujęte zostały w wąskie opaski i smukłe półkolumny. Poszczególne osie okienne oddzielają wysokie smukłe półkolumny. Pola ponad zwieńczeniami okien w części parterowej wypełniono figurami uskrzydlonych smoków z ptasimi głowami, na I piętrze znajdują się putta, zaś pola nadokienne II piętra zdobią bogate ornamenty roślinne. Prostokątne pola pod oknami I i II piętra wypełnione są tralkami. W części poddasza, pomiędzy niewielkimi owalnymi oknami umieszczono podwójne girlandy. Ponad nimi znajdują się w każdym polu naprzemienne po dwie maski lwie i ludzkie. Poszczególne kondygnacje oddzielone są bogato profilowanymi gzymsami. Nad całością góruje tralkowa attyka ozdobiona w narożnikach obeliskami. W partii akcentującej płytki ryzalit z wykuszem na wysokości I piętra od strony ulicy Gdańskiej i w osi centralnej od strony ulicy Więckowskiego, umieszczone są grupy postaci alegorycznych. W miejscach oddzielających osie okienne attykę wieńczą ozdobne wazy. Wykusze i balkony podtrzymują masywne wsporniki ujęte od spodu parami ciężkich konsoli. Powierzchnie elementów podtrzymujących pokrywa bogata ornamentyka roślinna. We wnętrzach na uwagę zasługują wnętrza reprezentacyjnej klatki schodowej z okazałymi oknami zaopatrzonymi w kolorowe witraże o motywach roślinnych i alegorycznych. Po gruntownych pracach konserwatorskich imponująco prezentują się także niektóre z zachowanych pokoi mieszkalnych rodziny Poznańskich. Pozostałe pomieszczenia przystosowane zostały dla potrzeb galerii sztuki i muzeum.

Muzeum jest dostępne dla zwiedzających w godzinach pracy placówki.

Oprac.: Patrycja Podgarbi, NID OT w Łodzi, 04-11-2016, 02-02-2017

Rodzaj: pałac

Styl architektoniczny: neorenesansowy

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_10_BK.150656, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_10_BK.164884