Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

pałac - Zabytek.pl

pałac


pałac 1690 r. Ścinawka Średnia

Adres
Ścinawka Średnia, Wojska Polskiego 14

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. kłodzki, gm. Radków - obszar wiejski

Pałac w Ścinawce Średniej związany jest z działalnością jezuitów, zawiera relikty dworu z XVI w.Pałac w Ścinawce Średniej związany jest z działalnością jezuitów, zawiera relikty dworu z XVI w.

Historia

Ścinawka Średnia wykształcona przed 1324 r. z terytorium Ścinawki Górnej, a jedne ze znajdujących się tu dóbr, późniejsze tzw. Dobra Dolne wzmiankowane ok. 1365 r. Dobra te własnością rycerską, później szlachecką. Dwór już w 1466 r. murowany. Kolejny zbudowany zapewne w XVI w., dwutraktowy, trójdzielny, z centralnie usytuowaną sienią, połączony od wschodu z węższym, jednotraktowym skrzydłem, może obronny. Po 1628 r. posiadłość w Ścinawce Średniej przeznaczona na utrzymanie studentów uczących się w kłodzkim seminarium jezuickim i następnie włączona do dóbr kłodzkich jezuitów. Dwór spalony w 1648 r., ale z wykorzystaniem jego reliktów wzniesiona po 1690 r. jezuicka prepozytura. Na poziomie gospodarczego przyziemiu rozwiązana jak budynek klasztorny. Dwutraktowa ze skrajnym korytarzem-galerią. Na piętrze prepozytura dwutraktowa z szerszym traktem przednim, w którym centralnie usytuowana sień i dwie sale nakryte sklepieniami nieckowymi z kopertowymi lunetami. W tylnym trakcie mniejsze izby. Drobne przebudowy budynku przeprowadzone zapewne w latach ok. 1715–1740. Po kasacie zakonu (1773) Dobra Dolne w Ścinawce Średniej w rękach rodziny von Luettwitz (1788–1926). I po 1788 r. prepozytura przebudowana na pałac. Kolejna przebudowa przeprowadzona w latach 70. XIX w. Po tych przekształceniach pałac dwukondygnacjowy, nakryty dachem dwuspadowym ze szczytami nad elewacjami bocznymi, połączony łącznikiem z sąsiednim budynkiem. Wystrój elewacji wykonany w stylu historyzmu szkoły berlińskiej, neorenesansu łączonego z neoklasycyzmem. W 1926 r. dobra z zespołem pałacowym sprzedane przywróconemu już do istnienia zakonowi jezuitów. W pałacu założone nowicjat i placówka formacyjna (St. Josephsheim). Podjęte daleko idące prace budowlane. Nadbudowane dwie, wysokie kondygnacje, przebudowana część wnętrz budynku, w tym sienie górnych kondygnacji oraz zbudowane schody od poziomu I piętra wzwyż. W kompozycji wystroju fasady górne kondygnacje nowicjatu wyraźnie odcięte od dolnych wydatnym gzymsem i wyróżnione artykulacją. Wystrój fasady neobarokowy, utrzymany w duchu śląskiego późnego baroku. Wykrój szczytu fasady stylistycznie bliski formom secesyjnym. Ponadto od wschodu dobudowana do pałacu czterokondygnacjowa przybudówka o funkcji łącznika, kształtowana w duchu modernizmu nakryta neobarokowym dachem, częściowo łamanym, z naczółkiem. Pałac usytuowany w zwartej zabudowie folwarku kształtowanej od końca XVII w. po lata 20. XX w.

Opis

Pałac, dawna prepozytura z reliktami dworu z XVI w. wzniesiony na platformie nad skarpą opadającą stromo ku północy, ku dolinie Ścinawki. Zlokalizowany w ciągu mieszkalno-gospodarczej zabudowy przy pięciobocznym w zarysie i nieregularnym dziedzińcu. Pałac murowany z kamienia i cegły, tynkowany, na planie wydłużonego prostokąta, z przybudówką od wschodu. Budynek w przyziemiu dwutraktowy ze skrajną galerią komunikacyjną oraz ze skrajnie usytuowanymi schodami na piętro. Na wyższych kondygnacjach pałac dwutraktowy z centralnie umieszczonymi holami, w które wbudowane schody. Czterokondygnacjowy, nakryty dachem dwuspadowym. Elewacja frontowa do wysokości I piętra włącznie bez artykulacji, wydzielona profilowanym gzymsem. Niektóre okna przyziemia w kamiennych, listwowych obramieniach. Okna piętra w obramieniach tynkowych z kluczami. Dwie górne kondygnacje rozczłonkowane pilastrami z impostami, wspierającymi profilowany gzyms koronujący. Osie okienne podkreślone tablaturą, układem dekoracyjnych płycin. W osi elewacji pięcioboczny i trójosiowy szczyt z oknami termalnymi i rozbudowanym obramieniem okna środkowego. Szczyt ujęty profilowaną ramą. Wnętrza przyziemia pałacu nakryte sklepieniami krzyżowymi, kolebkowo-krzyżowymi z dekoracyjnymi pasami w pasami wzdłuż szwów i kolebkowymi z lunetami. Nad okazalszymi wnętrzami piętra sklepienia nieckowe o dużej rozpiętości. Zachowane kamienne, wewnętrzne portale oraz kuta, postsecesyjna balustrada schodów z elementami neoklasycyzmu.

Zabytek dostępny przez cały rok.

Opr. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 05-07-2016 r.

Rodzaj: pałac

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  kamienne

Forma ochrony: Rejestr zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.77561