Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

zamek - Zabytek.pl

zamek


zamek 1831 - 1837 Szczytna

Adres
Szczytna

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. kłodzki, gm. Szczytna - miasto

Zamek w Leśnej jest jednym z pierwszych, neogotyckich budynków rezydencjonalnych na Ziemi Kłodzkiej.

Historia

W 1808 r. posiadłość w Szczytnej powiększona o zalesiony Szczytnik, na którym w latach 1790-1807 zlokalizowany fort. Tu, przy wykorzystaniu pozostałości jego murów i suchej fosy zbudowany w latach 1832–1838 dla Leopolda Hochberga zamek z czworobocznym dziedzińcem. Do poł. XIX w. zbudowane i wykończone tylko dwa skrzydła. Nad przekopem przerzucony zwodzony most. W 1843 r. posiadłość z zamkiem wyodrębniona z dóbr, w 4 ćw. XIX w. posiadaniu fabrykanckiej rodziny Rohrbach, a na pocz. XX w. w rękach spowinowaconej z nimi rodziny Klein. W latach 1887–1899 zamek Leśna przebudowany. Skrzydło pn. przebudowane na neogotycką kaplicę z kryptą, a znajdująca się przy nim wieża bramna z przejazdem na dziedziniec przekształcona na dzwonnicę. Poprzedzona od pn., w latach ok. 1900-1910 ryzalitem z elementami neorenesansu. W zach. skrzydle zamku urządzona neogotycka Sala Rycerska z ekspozycją trofeów myśliwskich. Ogólnie w architektonicznym ujęciu budynku widoczne połączenie neoklasycystycznych form i nowożytnych konstrukcji z neogotyckim kostiumem nawiązującym do późnego gotyku, wzbogaconym elementami neorenesansu. W 1929 r. zamek kupiony przez księży Misjonarzy Świętej Rodziny z Długopola Górnego, z przeznaczeniem na klasztor i szkołę z internatem. W związku z tym dokonana dwuetapowo przebudowa skrzydła wsch., z częściowym dostosowaniem go do wyglądu zamku. Pozostałe skrzydła zamku podwyższone o mieszkalne poddasze.

Opis

Czteroskrzydłowy zamek Leśna z wewnętrznym dziedzińcem murowany, tynkowany, zbudowany na Szczytniku. Wszystkie jego skrzydła pierwotnie trzykondygnacjowe z podstryszem z kolistymi okulusami i biforiami oraz z różnie usytuowanymi czterema wieżami. Skrzydło pd., frontowe ujęte skrajnie cylindryczną, narożną basztą z fryzem arkadowym na kroksztynach (pod tarasem) i ze stożkowym hełmem oraz — czworoboczną wieżą z dachem płaskim. Pd. elewacja skrzydła w stylu uproszczonego neoklasycyzmu, z prostokątnymi oknami i podziałem ramowym. Ożywiona dwoma ryzalitami. Jeden z nich i wieża zwieńczone kamiennymi attykami. Dziedzińcowa elewacja skrzydła pd. z podstryszem wydzielonym gzymsami oraz z obramionymi ostrołucznymi otworami. Podobny wygląd zach. elewacji skrzydła zach., m.in. z wydłużonymi oknami Sali Rycerskiej. Na pn.-zach. krańcu skrzydła czworoboczna wieżą z izbicą na kroksztynach, nakryta dachem namiotowym. Obramienia okienne baszty, dziedzińcowej elewacji skrzydła pd., zach. elewacji skrzydła zach. i wieży z izbicą uskokowe, ze skrajną, wypukłą opaską. Stolarka niektórych okien z różnie komponowanymi maswerkami. Frontowa część skrzydła pn. o rozczłonkowanej bryle, z dobudowanymi parterowymi nawami kaplicy oraz z ryzalitem z wjazdem na dziedziniec, zwieńczonym trójkątnym szczytem. Ostrołuczna brama w jego przyziemiu ujęta rustyką o nowożytnych formach, w którą wmurowany herb Hochbergów. W przejeździe bramnym od strony dziedzińca drewniane wrota z okuciami w formie przenikających się ostrołuków. W linii dziedzińcowej elewacji skrzydła pn. dzwonnica z ostrołuczną bramą w przyziemiu oraz z okienną izbą dzwonową, nakryta namiotowym hełmem. Skrzydło wsch. nakryte w centrum dachem mansardowym, zamknięte skrajnie dwoma prostopadłościennymi członami. Jego dziedzińcowa elewacja z komponowanym układem ostrołucznych otworów w osiach. Neogotycka kaplica w skrzydle pn. nakryta zaostrzonym sklepieniem kolebkowym z lunetami opartym na służkach (w prezbiterium) i na konsolach (w nawie). W ostrołucznych oknach nawy neogotyckie witraże z wizerunkami: św. Franciszka Ksawerego, Elżbiety z Turyngii, Augustyna i Otylii (4 ćw. XIX w.). W zach. skrzydle zamku urządzona Sala Rycerska z wysokimi ostrołucznymi oknami z maswerkami. Nakryta zaostrzonym sklepieniem kolebkowym z lunetami opartym na wiązkach służek z głowicami. W ścianach sali portale zamknięte łukiem oślim z żabkami i kwiatonami. Ściany tarczowe i sklepienie sali ozdobione polichromią architektoniczno-dekoracyjną w stylu historyzmu, m.in. szlakami wzdłuż szwów sklepiennych, malowanymi maswerkami i panopliami. W zamku drzwi z końca XIX w., ramowo-płycinowe, przeszklone, z ostrołucznymi nadświetlami z maswerkami. Zamek Leśna zbudowany na nieregularnej platformie przy zachodniej krawędzi Szczytnika ograniczonej murem oporowym z pseudobastejami i krenelażem. Odcinki muru zbudowane także przy pd. i zach. skrzydle zamku. W mury te wkomponowane zwieńczone attykami, murowana z kamienia brama z cylindrycznymi basztami ze stożkowymi hełmami i furta. Obok ustawiona w 1898 r. barokowa figura Św. Jana Nepomucena z 1723 r. Na pd. od zamku ogród użytkowy i mały park.

Zabytek dostępny przez cały rok.

Opr. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 28-10-2016 r.

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Jarosław Bochyński (JB).

Rodzaj: zamek

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.75192