kamienica - Zabytek.pl
Adres
Bytom, Józefa Jainty 22
Lokalizacja
woj. śląskie, pow. Bytom, gm. Bytom
Ponadto, stanowi integralny element zabudowy zabytkowego układu urbanistycznego miasta Bytomia.
Historia
Kamienica czynszowa wzniesiona w latach ok. 1890 r. w miejscu wcześniejszej, rozebranej zabudowy. W latach 1921-1936 r. kondygnację parteru przebudowano na pomieszczenia handlowe.
W ostatnich latach w kamienicy przeprowadzono prace remontowo-budowlane. Zmodernizowany budynek został wtórnie nadbudowany o jedną kondygnację i połączony łącznikiem na poziomie II piętra z sąsiednim budynkiem przy ul. Browarnianej 1. Wnętrze kamienicy zostało przekształcone.
Opis
Kamienica narożna usytuowana na nieregularnej, wielobocznej działce, w pd.-zach. części kwartału zabudowy ograniczonego od zach. i pn. ul. Browarnianą, od wsch. ul. Stanisława Webera, od pd. ul. Józefa Jainty. Usytuowana w linii pn. pierzei ul. Józefa Jainty i wsch. pierzei ul. Browarnianej. Od strony wsch. przylega do kamienicy nr 20, od strony pn. do współczesnego budynku biurowego przy ul. Browarnianej. Neorenesansowa, o zwartej bryle, na rzucie wydłużonego prostokąta. Podpiwniczona, dwupiętrowa. W części pd. poddasze. Ponad poziomem poddasza współczesna nadbudowa. Elewacja frontowa (pd.) otynkowana, czteroosiowa. Ściana na poziomie parteru wyodrębniona boniowaniem płytowym, oddzielona od wyższych kondygnacji gzymsem kordonowym. W parterze wtórne witryny wystawiennicze i wejścia do lokali usługowych. Otwory witryn ujęte w tynkowane opaski. Powyżej parteru elewacja niesymetryczna, czteroosiowa, z opracowanym w tynku detalem architektonicznym i dekoracją sztukatorską. Poziome podziały elewacji wyznaczają gzymsy – kordonowy, pod- i nadokienne i gzyms wieńczący. Wzdłuż zach. krawędzi ściany lizena dzielona na segmenty geometrycznymi boniami. Okna I piętra wsparte na gzymsie podokiennym przebiegającym przez całą długość elewacji. Pomiędzy gzymsem kordonowym nad parterem, a gzymsem pod oknami I piętra płyciny ramowane po bokach boniami. Pod oknami w osiach skrajnych i oknem w trzeciej osi od zach. wypełnienie płyciny w formie graniastosłupa. Pod oknem w osi drugiej wypełnienie płyciny w formie balustrady tralkowej. Okna I piętra ujęte w opaski w formie pilastrów podtrzymujących profilowane nadproża. Okno w osi drugiej ramowane opaską w formie zachodzących na siebie podwójnych trzonów pilastrów. Ponad oknami wsporniki wolutowe zdobione dekoracją sztukatorską, podtrzymujące wydatne gzymsy nadokienne. Pomiędzy wspornikami dekoracja z motywem wieńca. Powyżej, pod trzema oknami na II piętrze geometryczne płyciny. Pod oknem w drugiej osi balustrada z bogato zdobionych tynkowanych tralek. Okna II piętra wsparte na gzymsie podokiennym przebiegającym przez całą długość ściany, ujęte w opaski w formie pilastrów. Dolne trzony pilastrów zdobione geometryczną dekoracją sztukatorską, głowice zdobione wolutami. Powyżej geometryczne wsporniki podtrzymujące gzymsy nadokienne. Pomiędzy wspornikami geometryczna dekoracja sztukatorska z usytuowanymi po bokach palmetami. Okna na poddaszu ramowane profilowanym opaskami z uszakami, ujęte po bokach w spływy wolutowe. Powyżej profilowany gzyms wieńczący podtrzymywany na dekorowanych kroksztynach. Ponad poziomem poddasza współczesna nadbudowa. Otwory okienne elewacji prosto zamknięte. Elewacja zach. otynkowana, dziewięcioosiowa. Sposób opracowania poziomu parteru i kolorystyka pd. części ściany analogiczne jak elewacji pd. W parterze wtórne witryny wystawiennicze i wejścia do lokali usługowych. Powyżej parteru elewacja niesymetryczna, dziewięcioosiowa. Poziome podziały elewacji wyznaczają gzymsy – kordonowy, pod- i nadokienne i gzyms wieńczący. Podziały pionowe wyznaczają lizeny rozmieszczone po bokach ściany i w części pd. Okna I piętra ujęte w tynkowane 234 opaski. Pod oknami płyciny z geometryczną dekoracją. Nad oknami płyciny prostokątne. Powyżej profilowane gzymsy nadokienne. Okna II piętra wsparte na gzymsach podokiennych, ujęte w profilowane opaski. W pd. części ściany pod oknami geometryczne płyciny (analogiczne jak w elewacji pd.) Powyżej (w pd. części ściany) okna poddasza ujęte w profilowane opaski, wsparte na gzymsach podokiennych. Pod oknami geometryczne płyciny w formie graniastosłupów. Po bokach opasek spływy wolutowe. Powyżej profilowany gzyms wieńczący. W pn. części ściany (pięć osi okiennych) okna II piętra ujęte w profilowane opaski, wsparte na gzymsach podokiennych. Pod oknami proste, tynkowane płyciny wsparte na krótkich gzymsach. W miejscu środkowego okna łącznik prowadzący do budynku po drugiej stronie ul. Browarnianej. Nad oknami II piętra gzyms wieńczący. Powyżej, na całej długości elewacji współczesna nadbudowa. Otwory okienne elewacji prosto zamknięte. Wnętrze o charakterze współczesnym. Dostęp do wnętrza ograniczony.
Obiekt o ograniczonym dostępie.
Oprac. Dorota Bajowska, Pracownia Terenowa ND w Katowicach, 01.2023 r.
Bibliografia
- Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Urbanistyki, Kamienica czynszowa, oprac. A. Gano-Kotula, listopad 1985 (Archiwum Zakładowe NID w Warszawie).
- A.Gano-Kotula, Architektura śródmieścia Bytomia, Gliwice 1995.
Rodzaj: kamienica
Styl architektoniczny: neorenesansowy
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_24_BK.102680, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_24_BK.271870