Historia

Wieś Rzeczki – Wólki leżąca przy szosie Gołotczyzna-Ciechanów (ok. 10 km od Ciechanowa) była w dniu 19 sierpnia 1920 r. miejscem potyczki polskiego oddziału ze składu 201 Ochotniczego Pułku Piechoty WP z odziałem kozaków Armii Czerwonej pod dowództwem „Kawkor” Gaja. Zginęło w niej wówczas 10 żołnierzy polskich. Zbiorowa mogiła poległych (dowódca ppor. Tadeusz Wrześniewski pochowany był w oddzielnej położonej kilkaset metrów na północ mogile), z piaskowcowym pomnikiem zwieńczonym rzeźbą Chrystusa Frasobliwego powstała w miejscu ich pochówku. Zwłoki żołnierzy (prawdopodobnie wszystkie) zostały ekshumowane i przeniesiono w inne miejsca.

Opis

Mogiła zbiorowa na planie wydłużonego prostokąta, przylegająca krótszym bokiem do szosy (po jej południowo-zachodniej stronie), ogrodzona jest ozdobnym metalowym płotem zamocowanym w betonowym fundamencie. W jej centralnej części, flankowana przez dwie brzozy, ulokowano jest wykonana z piaskowca kapliczka słupowa zwieńczona rzeźbą Chrystusa Frasobliwego umieszczoną w latarni przeprutej czterema otworami (po jednym z każdej strony), nakrytej namiotowym daszkiem zwieńczonym metalowym krzyżem. Na słupie – podstawie latarni kapliczki z trzech stron umieszczone są inskrypcje: od strony pd.-wsch. - „Ś.P./por. Tadeusz Wrześniewski/Wincenty Goldlewski/z Łodzi/Józef Mańkowski/Czesław Prażmowski/Jerzy Szper/Stefan Łoziński/Wiktor Kwiecień/Henryk Gutowski/i dwaj.których nazwiska nieznane”; od strony pn.- wsch. - „Obrońcom Ojczyzny./Ochotnikom 20 pułku piechoty,/ którzy po ciężkich znojach,/ krwawych walkach/ i po wyparciu stąd wroga/ 19 sierpnia 1920 r./ tu w tej ziemi/ chwilowy spoczynek znaleźli./Pamięć im,/Kochanie/ i Błogosławieństwo” (na słupie) oraz „… a jeśli komu droga/otwarta do nieba – tym,/co ojczyźnie służą./Jan Kochanowski./ (na cokole) ; od strony pn.- zach. – „Większej nad tę miłość/ żaden nie ma/ jeśli kto życie swe/ położył za rodaków swoich./Św. Jan XV."

Obiekt ogólnodostępny.

Oprac. Jerzy Szałygin, OT NID w Warszawie, 15-02-2018 r.