kaplica I Upadku Chrystusa - Zabytek.pl
Adres
Bugaj
Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. wadowicki, gm. Kalwaria Zebrzydowska - obszar wiejski
Wpisana w krajobraz i umieszczona pośrodku alejki rzeźba stanowi komponent cyklu Drogi Krzyżowej i w kontekście znajdujących się w okolicy kaplic: Ratusza Piłata, Włożenia Krzyża i Serca Matki Boskiej jest formą scenografii, konstruującą przestrzeń modlitewną pątników celebrujących Dróżki Pana Jezusa.
Historia
Pierwszy zamiar wzniesienia kaplicy Pierwszego Upadku wynikał z rozplanowania terenu, którego dokonał dla Mikołaja Zebrzydowskiego matematyk Feliks Szczęsny Żebrowski. Pierwotna kaplica Pierwszego Upadku Chrystusa została wzniesiona z fundacji Jana Zebrzydowskiego przed 1640 r. Początkowo składał się na nią postument z figurą upadającego Jezusa, którą później nakryto kaplicą na planie prostokąta z czterospadowym dachem. Nie zachowała się dokładna informacja, co do ilości upadków Chrystusa, ale w tradycji kształtujących się nabożeństw pasyjnych utrwalił się przekaz o trzech osunięciach się Jezusa na ziemię pod ciężarem krzyża. Na początku XIX w. za czasów o. Gaudentego Thynella kaplicę poddano remontowi, wymieniając gonty na dachówkę. W 1934 r. dokonano generalnego remontu kaplicy. Od tego czasu miały miejsce tylko prace, polegające na usuwaniu bieżących usterek.
Obiekt wyznacza 14-nastą stację Dróżek Pana Jezusa, występującą w cyklu Drogi Krzyżowej.
Opis
Kaplica zlokalizowana na wzniesieniu nazwanym Górą Moria, w bliskim otoczeniu kaplicy Włożenia Krzyża i Kaplicy Serca Matki Boskiej. Wpisuje się w alejkę, którą wyznaczają drzewa. Została wzniesiona na planie kwadratu z łamanego kamienia. Wszystkie ściany przepruto półkolistymi arkadami. W tynkowanych elewacjach zewn. podziały poprowadzono za pomocą cokołu i gzymsu, podtrzymującego czterospadowy dach. Elewacje wew. bez podziałów, nakryte sklepieniem krzyżowym. Wyposażenie stanowi kamienna figura upadającego pod krzyżem Chrystusa, z twarzą zwróconą zgodnie z kierunkiem nabożeństwa Dróżek Pana Jezusa; wtórnie polichromowana. Figura jest najstarszą częścią pierwotnej kaplicy, ufundowanej przez Jana Zebrzydowskiego. W przestrzeni między arkadami zamontowano żelazne kraty.
Zabytek dostępny.
Oprac. Mirosław Płonka OT NID w Krakowie, 15-09-2017 r.
Rodzaj: kaplica
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.214203, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.365294