Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

zespół pałacowo-parkowy - Zabytek.pl

zespół pałacowo-parkowy


pałac XVII - XIX Iłowa

Adres
Iłowa

Lokalizacja
woj. lubuskie, pow. żagański, gm. Iłowa - miasto

Przykład interesującej architektury łączącej kilka stylów, które odzwierciedlają etapy budowy w czasie prawie trzech stuleci, począwszy od późnego renesansu.

Historia

Najstarsza wzmianka o Iłowej, pochodząca z 1356 r., dotyczy nadania wsi w lenno braciom Wittigowi i Kunze von Kottwitzom. Do rodziny von Kottwitz majątek  należał do poł. XVI wieku. Założona przez nich siedziba szlachecka została zniszczona w 1440 roku. W jej miejscu, w 1626 r., baron Christoph von Schellendorf wzniósł późnorenesansową rezydencję. Była to trzykondygnacyjna budowla rozplanowana na rzucie prostokąta, z wieżą po północnej stronie. Na pocz. XVIII w. Balthasar von Promnitz rozbudował obiekt o pn.-zach. skrzydło. Nowa, barokowa część pałacu miała dwie kondygnacje nakryte dwuspadowym dachem. Elewacje ozdobiono pilastrami o korynckich głowicach, a wnętrza dekoracjami sztukatorskimi. Ostatnią przebudowę, trwającą od 1860 r., zakończył w latach 1902-1905 Friedrich Maximilian von Hochberg. Przedłużono wówczas barokowe skrzydło, podwyższono je o kondygnację wkomponowaną w nowy mansardowy dach i dobudowano wieżę z podcieniem przed wejściem. Elewacjom nadano neobarokowy kostium. Wprowadzono zmiany wewnątrz pałacu: założono nową klatkę schodową, kominki, boazerie i sztukaterie. Wystrój zaprojektował prof. Philippi, a sztukaterie wykonał C. Giovanetti.  Friedrich Maximilian von Hochberg mieszkał w Iłowej do 1911 r. W latach 1914-1918 właścicielem dóbr był Hans Heinrich von Pless, a od 1929 do 1945 - Paul Jentzig. Park w obecnym kształcie pochodzi z pocz. XX wieku. Prace przy przebudowie pałacu i zagospodarowaniu terenu wokół niego zainicjował Friedrich Maximilian von Hochberg, ambasador Niemiec na dworze cesarza Japonii, właściciel majątku od 1902 r. Hrabia, uznawany za znawcę japońskiej sztuki ogrodowej, przy udziale ogrodników Anlaufa i Ertela, założył ogród japoński z kolekcją różaneczników i chiński z unikalnymi „bramami księżyca” i wiaduktem z pagodą. Powstały również mniejsze ogrody tematyczne z kolekcjami mi.in dalii, róż i roślin wrzosowatych. Ostatni właściciel majątku, Paul Jentzig, w latach 30. XX w. zorganizował w parku wystawę dalii. Po II wojnie światowej pałac przeznaczono na siedzibę szkoły średniej, a park oddano do użytku publicznego. W 2012 r. rozpoczęto odnowę parku.

Opis

Park, pałac i folwark tworzą zwarty zespół położony w centralnej części Iłowej, po zach. stronie głównej drogi prowadzącej do Żagania. Pałac, otoczony parkiem, zajmuje wyspę uformowaną przez odnogi Małej Czarnej. Na wsch. podwórze gospodarcze i budynki folwarczne wzniesione w konstrukcji szkieletowej, tworzące układ w kształcie litery L. Główny wjazd do pałacu przez budynek bramny w pn.-wsch. narożniku. Cały zespół zajmuje obszar o powierzchni 15,8 ha.

Pałac założony na rzucie prostokąta, trzykondygnacyjny, oskarpowany od wsch. i pd., nakryty czterospadowym dachem. Przy fasadzie centralny ryzalit wieżowy na planie prostokąta, czterokondygnacyjny, z baniastym hełmem z latarnią. Od wsch. parterowa dobudówka z tarasem. Zachodnie, nowsze skrzydło, wydłużone na osi pn.-pd., dwukondygnacyjne z użytkowym poddaszem w mansardzie, z niską wieżą od pn. zwieńczoną dwubaniastym hełmem. Neobarokowe elewacje (1903-1905) z boniowanym cokołem i pilastrami wielkiego porządku. Wejście główne w przyziemiu wieży ujęte kamiennym, manierystycznym portalem (1626) z kartuszami herbowymi i tablicą erekcyjną. W ryzalicie wieżowym sklepienie krzyżowe. Sień kryta kolebką z lunetami, z reprezentacyjnymi schodami o złoconej i polichromowanej balustradzie,zdobiona pasową dekoracją sztukatorską i boazerią z polichromią z japońskiej laki. Dawny gabinet sklepiony płaską kopułą z lunetami. Polichromowane i złocone portale przy wejściach do sali balowej i gabinetu muzycznego. Zachowane ozdobne kominki, boazerie i sztukaterie, w bibliotece oryginalne, bogato rzeźbione szafy. W skrzydle stropy z fasetami i neobarokowe sztukaterie.

Park podzielony na ogrody tematyczne. Ogród japoński, na pd. od pałacu, założony wzdłuż rzeki, obejmuje staw i kilka małych wysp połączonych mostkami. Przy nich gaj różaneczników na powierzchni około 1 ha. Ogród chiński na zach. od rezydencji, rozplanowany wzdłuż osi rozpoczynającej się przy moście pałacowym. Tworzą go fontanny, dwa ceglane mury przebite owalnymi otworami (tzw. bramy księżyca) i alejka, pierwotnie zdobiona rzędami rzeźb na postumentach. Oś zamyka wiadukt z pagodą, tzw. Mostek Miłości, przerzucony nad ul. Ogrodową. Zachowana aleja grabowa wzdłuż drogi parkowej na pd. zach. od pałacu. W drzewostanie dominują dęby szypułkowe, graby pospolite, dęby czerwone, klony pospolite i olsze czarne. Do najcenniejszych okazów należą: buk pospolity odm. zwisająca (najgrubszy w Polsce), buk pospolity odm. miedzianolistna i tulipanowiec amerykański. Gaj różaneczników tworzą: różaneczniki fioletowe wielkokwiatowe, różaneczniki białe Cunninghama i różaneczniki żółte.

Zabytek dostępny.

oprac. Anna Jackiewicz, OT NID w Zielonej Górze, 6-11-2017 r.

Rodzaj: pałac

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_08_ZE.66682, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_08_ZE.11454