Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

d. kolegium - Zabytek.pl

d. kolegium


budynek mieszkalny 1817 - 1819 Łuków

Adres
Łuków, Józefa Piłsudskiego 14

Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. łukowski, gm. Łuków (gm. miejska)

Dawny zespół klasztorny Pijarów (ob.zespół kościoła par.) to monumentalny w skali miasta barokowy kompleks budynków składający się z kościoła pw.

Przemienienia Pańskiego (proj. Antoniego Solariego, architekta króla Augusta III) i d. klasztoru, wzniesionych w l. 1725-1762, oraz budynku kolegium z 1819 r. W kościele zachowane wyposażenie z XVIII w.

Historia

Pijarzy zostali sprowadzeni do Łukowa z inicjatywy szlachty łukowskiej. Pierwsi zakonnicy przybyli w 1697 i wówczas rozpoczęto budowę drewnianego kolegium (1701) oraz kościoła, które spłonęły w 1725 r. Nową murowaną świątynię zaprojektował architekt - dyletant ks. Jan Ciołkoszewicz – jednak źle postawione mury trzeba było rozebrać. Od 1733 budowę podjęto na nowo, zatrudniając arch. królewskiego Antoniego Solariego, który we współpracy z wybitnym arch. Pawłem Antonim Fontaną opracował projekt i kierował budową do r. 1752, kiedy przejął ją Jan Krzysztof Kluk (ojciec ucznia kolegium, znanego przyrodnika ks. Jana Kluka). Dwuwieżowa fasada bazyliki, ujęta gmachami szkoły i klasztoru, nawiązywała do warszawskiej świątyni zakonu. Budowę kościoła i klasztoru ukończono w 1762 r. Drewniany budynek kolegium spalony w 1812 r. został zastąpiony nowym, wzniesionym w l. 1817-1819. Szkoła Pijarów w Łukowie była jedną z pierwszych, które wprowadziły nauczanie wg przepisów Komisji Edukacji Narodowej i prezentowała wysoki poziom nauczania. W 1831 Rosjanie zajęli szkołę na cele wojskowe; w 1833 zamieniono ją na gimnazjum rządowe, a następnie szkołę powiatową. Po kasacie zakonu w 1864 kościół stał się świątynią par., a w budynkach d. klasztoru i kolegium umieszczano różne placówki (szpital, liceum medyczne, biura).

Kościół kilkakrotnie remontowany, m.in.: 1871-1875 (remont wież i dachu); 1883 (wzniesienie schodów przed fasadą i figury Chrystusa wg proj. Bolesława Syrewicza); l. 20. i 70. XX w. (częściowa zabudowa wirydarza); 1987 (remont wież); pocz. XXI w. (remont generalny).

Z zespołem popijarskim funkcjonalnie związany jest także (usytuowany w pobliżu) tzw. Konwikt Szaniawski zbudowany w l. 1728-1733 – ob. Muzeum Regionalne. Założony przez bpa krakowskiego Konstantego Felicjana Szaniawskiego z  przeznaczeniem dla kształcących się tu młodzieńców z rodziny Szaniawskich.

Opis

Kolegium dwukondygnacyjne, wzniesione na planie litery „L” wzdłuż ul. Piłsudskiego. Wnętrze wielodzielne z traktem pomieszczeń od ulicy i korytarzem od dziedzińca. Murowane z cegły i otynkowane. Elewacje podzielone gzymsami, otwory okienne od frontu ujęte dekoracyjnymi opaskami.

Zabytek dostępny. Możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym

oprac. Bożena Stanek-Lebioda, OT NID w Lublinie, 26-01-2018 r

Rodzaj: budynek mieszkalny

Styl architektoniczny: barokowy

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_BK.4464, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.341934