na terenie zespołów dworskich Lubelszczyzny.

Usytuowanie i opis

Zespół rezydencjonalny usytuowany jest w środkowej części wsi, zakomponowany na osi pn. – pd. pomiędzy drogą lokalną od wsch., a rzeką Marianką od zach. W jego centralnej części znajduje się dwór otoczony niewielkim parkiem, na pd. wsch. od niego zlokalizowane jest podwórze folwarczne z zabytkowym spichlerzem i innymi budynkami gospodarczymi, a po pn.-wsch. stronie dworu znajduje się druga, rozproszona, grupa dawnej zabudowy dworskiej, z pozostałościami budynków mieszkalnych i gospodarczych.

Spichlerz wzniesiony na planie wydłużonego prostokąta, jednotraktowy, czterodzielny, z dobudowaną do elewacji pd.-wsch. prostokątną, jednoprzestrzenną suszarnią chmielu; parterowy, z obszernym poddaszem podwyższonym wysoką ścianką kolankową. Murowany z miejscowego kamienia wapiennego (opoki) z niewielkim dodatkiem cegły w nadprożach otworów okiennych i drzwiowych, otynkowany. Nakryty dachem trójpołaciowym, z dwiema wystawkami do przeładunku w każdej z dłuższych połaci. Dach pierwotnie pod gontem, obecnie pokryty eternitem. Wewnątrz deskowy strop, wsparty w szerszych pomieszczeniach parami drewnianych słupów. Elewacje dłuższe ośmioosiowe, przeprute na parterze i poddaszu prostokątnymi, regularnie rozmieszczonymi okienkami, na parterze zamkniętymi łukami odcinkowymi i ujęte dekoracyjnymi nadprożami. W elewacji frontowej (od strony podwórza) dwa otwory wejściowe. Elewacja pn.-wsch. czteroosiowa, z otworami okiennymi (obecnie zamurowanymi). Kondygnacje rozdzielone gzymsem kordonowym. Tynki i detal architektoniczny w znacznym stopniu zniszczone.

Historia

Szlachecka wieś Suchodoły po raz pierwszy wzmiankowana w 1359 r., od 1. poł. XV w. była gniazdem rodowym Suchodolskich herbu Janina, pozostających właścicielami tych dóbr do poł. XVII w. Co najmniej od XVI w. istniała tu niewielka siedziba o charakterze obronnym, której relikty przetrwały do pocz. XIX w. Przed 1725 r. dobra przeszły do Atanazego Miączyńskiego herbu Suchekomnaty, wojewody wołyńskiego. W rękach tej rodziny Suchodoły pozostawały do 1814 r. Dobra były poważnie zadłużone, a rodzina rezydowała przede wszystkim w Gardzienicach i Siedliskach. W 1814 r. majątek nabył Jan Sława Hakenszmit (zm. 1820), szlachcic pochodzenia niemieckiego (herbu własnego) na stałe mieszkający w Warszawie, który w 1816 r. zbudował obecnie istniejący dwór. Po osiedleniu się w Suchodołach wkrótce zmarł, a jego żona Teresa z Błazowskich Hakenszmitowa w l. 1820-1846 kończyła budowę dworu i zakładała ogród angielski. W tym okresie wzniesiono także część budynków folwarcznych, a wśród nich zachowany do naszych czasów spichlerz, zlokalizowany w obrębie podwórza folwarcznego. W 2. poł. XIX w. dobra kilkakrotnie zmieniały właścicieli, należały do Wierzbickich, Kołaczkowskich, a w l. 1890-1946 do Michalskich. W l. 20. XX w. do pd.-zach. ściany spichlerza dobudowano suszarnię chmielu.

W 1946 r. majątek upaństwowiono i rozparcelowano. Budynki gospodarcze użytkowane były kolejno przez Gminną Spółdzielnię, Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną i przedsiębiorstwo „Herbapol”. Spichlerz był remontowany w l. 60. XX w., obecnie w złym stanie technicznym, nieużytkowany. 

Zabytek niedostępny dla zwiedzających.

oprac. Bożena Stanek-Lebioda, PT NID w Lublinie, 03-07-2020 r.