Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

spichlerz dworski - Zabytek.pl

spichlerz dworski


budynek gospodarczy 1660 - 1670 Ścinawka Górna

Adres
Ścinawka Górna

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. kłodzki, gm. Radków - obszar wiejski

To jeden z najstarszych, dominialnych spichlerzy na terenie Ziemi Kłodzkiej i na Śląsku zawierający relikty budynku późnorenesansowego, reprezentatywny dla początkowej fazy wczesnego baroku na tych terenach.To jeden z najstarszych, dominialnych spichlerzy na terenie Ziemi Kłodzkiej i na Śląsku zawierający relikty budynku późnorenesansowego, reprezentatywny dla początkowej fazy wczesnego baroku na tych terenach.

Historia

Dobra w Ścinawce Górnej wzmiankowane ok. poł. XIV w. Nowy folwark zbudowany w obecnym miejscu przed 1447 r. i wielokrotnie przebudowywany, w tym w czasach nowożytnych. W XVI lub XVII w. przy dworze ukształtowana platforma wzmocniona ziemnymi skarpami, na której założony dziedziniec gospodarczy, początkowo mniejszy niż obecnie. Z jego pd. pierzei wyprowadzona ku pd.-zach., ku wsi droga dojazdowa i przy dworze rozmieszczone budynki o różnych funkcjach. Bliżej dworu wzniesiona oficyna- kancelaria dworska, a dalej zbudowane budynki gospodarcze, w tym spichlerze. Jeden z nich, zachowany, usytuowany na pn.-zach. od oficyny-kancelarii, na skarpie przy pd.-zach. narożniku majdanu gospodarczego. Zapewne zbudowany już w 1 ćw. XVII stulecia, biorąc pod uwagę, iż na jego elewacjach dawniej relikty sgraffita, obecnie nieczytelne. Dziś zachowane późnorenesansowe szczyty z bocznymi wypełnieniami w formie ćwierćkola, z naczółkiem w formie półkola, nawiązujące do form wczesnorenesansowej attyki inspirowanej renesansem weneckim. Co więcej nisze okienne rozglifione uskokowo jak w renesansowym dworze. Spichlerz przebudowany w latach 1660 lub 1669 z zachowaniem bryły, szczytów i dwóch równoległych dachów. Trudne do rozstrzygnięcia, jaka wówczas wybrana koncepcja wystroju elewacji, ale zastosowane zapewne narożne, przemienne boniowanie i gzymsy, co charakterystyczne dla początkowej fazy wczesnego baroku na Śląsku (ok. 1638–1670). Zastosowane też bardzo skromne, listwowe obramienia otworów. W 1 ćw. XVIII w. na wsch. elewacji spichlerza umieszczony herb hrabiego Johanna Franza Antona von Götzen (*1693–†1738), obecnie zdemontowany. W XIX w. wnętrze spichlerza przeznaczonego na gorzelnię przebudowywane. Od lat 90. XX w. budynek nie użytkowany, niszczejący. W latach 2012–2015 r. odbudowany dach.

Opis

Renesansowo-barokowy spichlerz dworski zbudowany na skarpie przy pd.-zach. narożniku majdanu gospodarczego, dość blisko dworu. Murowany z czerwonego piaskowca z dodatkiem cegły, tynkowany. Wzniesiony na planie czworoboku zbliżonego do rombu, z nieregularnym układem przestrzennym wnętrza. Częściowo podpiwniczony, dwukondygnacjowy, nakryty dwoma równoległymi, dwuspadowymi dachami. W elewacjach otwory rozmieszczone stosownie do potrzeb, a w elewacjach szczytowych regularniej. Portal w elewacji wsch., w kamiennym, prostym, listwowym obramieniu. Okna w obramieniach podobnych, ale tynkowych. Elewacje dzielone gzymsem nad przyziemiem, profilowanym gzymsem koronującym, gzymsami w partii szczytów zespolonymi z głowicami rozmieszczonych tu pilastrów. Szczyty obramione dodatkowo profilowaną ramą i zwieńczone obeliskami. Wnętrza przyziemia pierwotnie sklepione, obecnie wnętrze budynku jednoprzestrzenne.

Zabytek dostępny przez cały rok.

Opr. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 03-08-2016 r.

Rodzaj: budynek gospodarczy

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  kamienne

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.85734, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.100012