dwór - Zabytek.pl
Adres
Radochów
Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. kłodzki, gm. Lądek-Zdrój - obszar wiejski
XVII w. sąsiednim budynkiem gospodarczym z kuchnią.
Historia
Pierwsza wzmianka o Radochowie i tutejszych dobrach z 1362 r. Obecny, późnorenesansowy dwór zbudowany na początku XVII w. Wzniesiony jako budynek dwukondygnacjowy, nakryty dachem dwuspadowym, częściowo jedno-, częściowo dwutraktowy, trójdzielny, z centralnie usytuowaną sienią oraz z narożną wieżą alkierzową o narysie bastionowym, co wówczas rozwiązaniem nowoczesnym. W przyziemiu umieszczone kancelaria dworska i jadalnia związana funkcjonalnie z kuchnią i pomieszczeniami gospodarczymi w sąsiednim budynku. Z kolei na piętrze dworu urządzona dworska świetlica, skomunikowana z wnętrzem w wieży. Wystrój elewacji złożony z prostych, sfazowanych kamiennych obramień okiennych, sgraffita (bonie diamentowe) i z ozdobnych szczytów. Wnętrza dworu zdobione polichromią, głównie dekoracją roślinną. Najbogatsza tematycznie polichromia dworskiej świetlicy złożona m.in. z przedstawień figuralnych, z fryzu podstropowego i z dekoracji heraldycznej. Świetlica nakryta drewnianym, polichromowanym stropem o ornamentyce kwiatowej. Ok. 1625 r. dwór ten rozbudowany od południa o jednotraktową, dwudzielną, dwukondygnacjową przybudówkę z dachem dwuspadowym i elewacjami ozdobionymi identycznym sgraffitem jak elewacje starszego dworu. Wnętrze na piętrze przybudówki nakryte malowanym, drewnianym stropem zdobionym motywami roślinnymi w późnorenesansowej redakcji. W 1 ćw. XVII w. dobudowany od wschodu do dworu pierwotnie jednokondygnacjowy budynek nakryty dachem dwuspadowym zawierający kuchnię, spiżarnię, piekarnię i izby dla służby. Jego elewacje ozdobione sgraffitem, a wnętrza sklepione lub nakryte stropami. W XVII i XVIII w. na nowo tynkowano elewacje i zmieniano wystrój wnętrz, czego świadectwem pozostałości dekoracyjnych malowideł z 1 poł. XVII w. i z XVIII stulecia. W końcu XVIII w. lub na początku XIX w. wzniesiony przed fasadą dworu murowany portyk z balkonem ograniczonym kamienną, późnobarokowo-neoklasycystyczną, ażurową balustradą. Na przełomie XIX i XX w. dwór pozostający w posiadaniu właścicieli spoza kręgu szlachty przebudowany w duchu tradycyjnego, lokalnego budownictwa wiejskiego. Wówczas podwyższona wieża, przebudowane i odeskowane zachodni szczyt głównego korpusu budynku oraz szczyty jego południowej przybudówki. Do budynku dostawiona od południa, skrajnie dwukondygnacjowa dobudówka z portykiem w przyziemiu i z werandą na piętrze. W czasach nowożytnych dwór w Radochowie broniony. Włączony w system obronny utworzony z wieży alkierzowej, murów, baszty, niektórych budynków gospodarczych i koryta Białej Lądeckiej, broniącego całe założenie dworskie od strony głównego traktu z Kłodzka do Lądka.
Opis
Dwór w Radochowie usytuowany w centrum wsi. Murowany z kamienia i cegły, tynkowany. Po rozbudowach rozplanowany na rzucie nieregularnym, dwukondygnacjowy z wysokim przyziemiem i niskim piętrem, nakryty równoległymi dachami dwuspadowymi. Przy pn.-zach. narożniku dworu usytuowana trzykondygnacjowa wieża. Częściowo zachowana najnowsza, skrajna, pd.-zach. przybudówka z przełomu XIX i XX w., bez werandy na piętrze. Elewacje dworu pokryte sgraffitem widocznym po odpadnięciu nowszych tynków. Okna małe, prostokątne, niektóre w przyziemia w kamiennych, sfazowanych obramieniach. Zachowany późnorenesansowy wschodni, asymetryczny szczyt dworu, kryjący wysunięty okap dachu nad elewacją frontową. Szczyt w formach typowych dla 4 ćw. XVI w., z podziałem strefowym dokonanym gzymsami, z półkolumnami na konsolach oraz ze skrajnymi wolutami z ciasno skręconymi ślimacznicami. Zdobiony sgraffitem. Pozostałe szczyty trójkątne, częściowo wymurowane, częściowo odeskowane. Przed fasadą dworu wzniesiony murowany portyk z balkonem z kamienną, ażurową balustradą zdobioną motywem kampanul zawieszonych na wstęgach. Przyziemie dworu nakryte nieregularnie kształtowanymi sklepieniami krzyżowymi i kolebkowymi z lunetami z wyciągniętymi szwami, naśladującymi układ żeber sklepiennych. Niektóre ze sklepień upodobnione do sklepień sieciowych. Wnętrza na piętrze dworu nakryte drewnianymi stropami, m. in. polichromowanymi.
Zabytek dostępny przez cały rok.
Oprac. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 28.06.2016 r.
Rodzaj: dwór
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.75126, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.88310