kościół parafialny pw. Świętego Ducha - Zabytek.pl
Adres
Chronów, 16
Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. bocheński, gm. Nowy Wiśnicz - obszar wiejski
Kościół trzynawowy z wieżą włączona od zachodu w korpus kościoła, z hełmem i wieżyczka na sygnaturkę z XIX w. Wyposażenie barokowe.
Historia
Kościół wybudowany w 1685 na miejscu poprzedniej drewnianej świątyni wzniesionej ok. 1375. Parafię chronowską, wraz z kościołem fundacji Gryfitów, erygowano w 2. połowie XIV wieku (do tego czasu należała do parafii w Starym Wiśniczu). Jej istnienie potwierdza zapis z 1393. W 1546 biskup Samuel Maciejowski wcielił ją, jako wikarię wieczystą do parafii wiśnickiej (przy okazji odnotowano istniejący kościół). Parafię przywrócił w 1827 roku biskup tarnowski Grzegorz Ziegler. Od 2008 roku kościół w Chronowie jest na Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Małopolskiego.
Opis
Świątynia jest drewniana, konstrukcji zrębowej z jednokalenicowym dachem krytym gontem, z wieżą oraz wieżyczką na sygnaturkę. Hełm wieży oraz wieżyczki na sygnaturkę kryte są blachą. Kościół był kilkakrotnie przebudowany; dokonano m.in. scalenia świątyni ze stojącą obok wieżą. Zewnętrzne ściany szalowane.
Składa się z trójnawowego korpusu z wtopioną weń niską wieżą oraz z węższego odeń, zamkniętego trójbocznie prezbiterium, przy którego ścianie północnej znajduje się zakrystia, a przy wschodniej Kaplica Ogrojcowa.
Nawę główną nakrywa pozorne sklepienie kolebkowe, po bokach nawy płaskie stropy wsparte na słupach. Wnętrze świątyni zdobi ornamentalna polichromia wykonaną w 1930.
Barokowe wyposażenie pochodzi z XVI i XVIII wieku. Składa się z ołtarza głównego, dwóch ołtarzy bocznych, chrzcielnicy, ambony, prospektu organowego oraz dwóch feretronów, z których jeden pochodzi z dawnego kościoła karmelitów w Nowym Wiśniczu. Ołtarz główny zdobiony spiralnymi kolumnami i obrazem przedstawiającym Zesłanie Ducha Świętego. W lewym ołtarzu obrazy Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Najciekawszym zabytkiem świątyni był obraz „Męczeństwo św. Kryspina i Kryspiniana” z początku XVI w. - dziś w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie.
Przy kościele wolnostojąca, drewniana dzwonnica zbudowana w początkach XX wieku (dwa dzwony i sygnaturkę zarekwirowali Niemcy w 1941) oraz kaplica grobowa Andrzeja Kozickiego, murowana, wzniesiona w 1878 na planie prostokąta z dwuspadowym dachem gontowym.
Wpis do rejestru obejmuje kapliczkę słupową z 1907 (w obrębie ogrodzenia); wykonana z piaskowca, dwukondygnacyjna, czworoboczna, ogzymsowana. W ściankach bocznych cokołu wnęki, w nich płaskorzeźby: św. Jana Nepomucena, Matki Bożej, św. Katarzyny, św. Kazimierza, św. Szymona, Józefa i Małgorzaty. Kapliczka zwieńczona płaskorzeźbionym krucyfiksem.
Obiekt dostępny.
Oprac. Roman Marcinek, OT NID w Krakowie 14.03.2016 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
drewniane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.197643, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.356226