kościół parafialny pw. św. Lamberta - Zabytek.pl
Adres
Radomsko, Narutowicza 2
Lokalizacja
woj. łódzkie, pow. radomszczański, gm. Radomsko (gm. miejska)
Historia obiektu
Data założenia parafii w Radomsku nie została jednoznacznie określona, pozostaje przedmiotem dyskusji regionalistów i naukowców. Istnieje teza, iż pierwszy kościół mógł powstać jeszcze w XI w. z inicjatywy francuskich misjonarzy benedyktyńskich, którzy zapoczątkowali tu kult św. Lamberta. Inne źródła przesuwają ten moment do XIII w. Niewiele wiadomo o pierwszej świątyni. Fundatorką kolejnej była królowa Bona Sforza. Świątynia ta została zniszczona w pożarach w XVII i XVIII w. W czasie zaborów Radomsko znalazło się pod panowaniem Prusaków, którzy skonfiskowali część dóbr kościelnych. Dotknęło to także kościoła pw. Św. Lamberta. W XIX w. znajdował się on w złym stanie. Ówczesny proboszcz, ks. W. Gajewski planował remont i rozbudowę, jednak okazało się, że konieczna jest budowa nowego obiektu. Projekt sporządził znany architekt Konstanty Wojciechowski. Budowa obecnej świątyni rozpoczęła się w 1869 r. Konsekracja nastąpiła w 1876 r.
Opis obiektu
Usytuowanie zabytku
Świątynia umiejscowiona jest w północno-wschodnim narożniku rynku. Jest orientowana.
Styl/cechy stylowe, informacja o proweniencji artystycznej
Jest to obiekt neobarokowy, wzniesiony wg projektu Konstantego Wojciechowskiego.
Plan i bryła (wraz z określeniem typu: bazylika, hala, itd.), z określeniem funkcji i nazw/wezwań części składowych obiektu np. kaplic
Kościół o formie bazylikowej wzniesiono na rzucie zbliżonym do prostokąta rozczłonkowanego w części wschodniej. Stanowi ją trójdzielny transept oraz dwuprzęsłowe prezbiterium zakończone apsydą. Od strony zachodniej trójprzęsłową przestrzeń naw poprzedza kruchta flankowana wieżami.
Nawa główna przekryta została dachem dwuspadowym, nawy boczne pulpitowymi. Prezbiterium i części boczne transeptu są niższe od nawy głównej.
Materiał, techniki budowlane, konstrukcja
Obiekt wzniesiono z cegły, został obustronnie otynkowany. W poszczególnych partiach budynku zastosowano sklepienia kolebkowe i żebrowe. Więźba dachowa jest drewniana krokwiowa. Dachy pokryto blachą.
Opis elewacji
Wszystkie elewacje posiadają wysoki cokół, poszczególne kondygnacje rozdzielają gzymsy, a otwory okienne są zwieńczone półkoliście i umieszczone w opaskach.
Rolę fasady pełni elewacja zachodnia. Wyróżnia się ona trzema wieżami, z których środkowa jest najwyższa- ma wysokość dwóch kondygnacji, jest pięcioosiowa. Główne wejście do kościoła zaakcentowano płytkim portykiem. Drzwi boczne umieszczono w skrajnych osiach, znajdują się nad nimi okulusy. Zastosowano je również w osiach sąsiednich oraz w nawach bocznych w elewacjach północnej i południowej, gdzie poniżej umieszczono nisze.
Elewacja wschodnia, w której widoczne są ściany prezbiterium, zakrystii, pomieszczenia gospodarczego jest również doświetlana otworami okiennymi zwieńczonymi półkoliście oraz okullusami. W apsydialnej ścianie prezbiterium umieszczono pseudo portyk.
Opis wnętrza
Wnętrze podzielone zostało na trzy nawy. Filary wydzielające nawy zdobią zdwojone pilastry korynckie, które podtrzymują belkowanie. Nad łukami arkadowymi zastosowano gzyms podokienny. Na uwagę zasługuje chór muzyczny z bogato dekorowaną balustradą.
Opis wyposażenia
Ołtarze neorenesansowe zostały zaprojektowane przez autora projektu kościoła- Konstantego Wojciechowskiego.
Dostępność obiektu dla zwiedzających. Możliwość zwiedzania po ustaleniu z ks. Proboszczem oraz przed i po uroczystościach religijnych.
Autor noty: Anna Michalska OT NID w Łodzi, 07-12-2022 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: neobarokowy
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_10_BK.130062, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_10_BK.177902