Opis

Kromnów jest położony na wschodnich krańcach Pogórza Izerskiego, 11 km na zach. od Jeleniej Góry. Kościół znajduje się w centrum wsi, przy głównej drodze.

Kościół wzniesiony w 1802 r. przez mistrza murarskiego Menzla ze Starej Kamienicy, na miejscu wcześniejszego, szachulcowego zboru z poł. XVIII w. Kościół był remontowany w latach 1844 i 1888. Po wymianie ludności po II wojnie światowej  opuszczony i nieużytkowany, częściowo rozkradziony. Został zabezpieczony w latach 1993-1995. Przez lata pozostawał nieużytkowany. Kościół późnobarokowy, wzniesiony z kamienia na rzucie prostokąta, 5-osiowy, nakryty dachem mansardowym, pierwotnie krytym gontem, później łupkiem. Elewacja z wysokim cokołem pokrytym listwowym boniowaniem, opięta pilastrami. Okna ujęte w obramienia z piaskowca, na parterze niskie, zamknięte łukiem odcinkowym, na piętrze wysokie, zamknięte półkoliście. Z pierwotnego wyposażenia salowego wnętrza zachowały się jedynie relikty konstrukcji nośnej empor.

Obecnie, po przeprowadzonym remoncie, mieści się tu Artystyczna Galeria Izerska (http://galeriaizerska.blogspot.com). Obok kościoła znajdują się dwa ciekawe obiekty dawnej gminy ewangelickiej (nie objęte wpisem do rejestru zabytków): piętrowa późnobarokowa plebania, nakryta dachem łamanym, wzniesiona w konstrukcji szkieletowej w 1747 r. przez mistrza ciesielskiego Jeremiasa Maywalda z Wójtowic i przebudowana w 1887 r. na budynek murowany; oraz parterowa szkoła ewangelicka z 1751 r.

Możliwość oglądania z zewnątrz bez ograniczeń, wewnątrz w godzinach otwarcia galerii.

Oprac. Krzysztof Czartoryski, OT NID we Wrocławiu, 24.03.2016 r.