Historia

Dwór w Dzikowcu wybudowany został w 1833 r. z inicjatywy Józefa Błotnickiego, współwłaściciela miejscowości, nabytej przez Józefa Błotnickiego i Jana Piotrowskiego w zorganizowanej przez Austriaków licytacji. W 1890 r. miała miejsce niewielka przebudowa dworu, podczas której dodano dwa ganki przy krótszych elewacjach dworu. Majątek pozostawał w rękach Błotnickich aż do II wojny światowej, kiedy to został skonfiskowany przez Niemców. W 2 poł. XX w. dwór z parkiem użytkowany był przez Dom Dziecka, natomiast zabudowania gospodarcze przez miejscową Gminną Spółdzielnię. Od 1982 r. w dworze mieściło się przedszkole samorządowe, obecnie budynek jest nieużytkowany. Obiekty kubaturowe wchodzące w skład zespołu dworskiego i folwarcznego powstały w XIX w., w tym czasie również rozplanowano park w duchu angielskim.

Opis

Zespół składający się z dworu, oficyny, spichlerza, wozowni, browaru, kapliczki oraz parku znajduje się w środkowej części miejscowości, w pobliżu skrzyżowania głównych dróg. Od zachodu ograniczony jest lokalną drogą, z pozostałych stron otacza go zabudowa wsi i pola uprawne.

Klasycystyczny dwór wybudowano na rzucie prostokąta z niewielkimi gankami i ryzalitami na osiach wszystkich ścian zewnętrznych. Prostopadłościenna, murowana z cegły, parterowa, podpiwniczona bryła przekryta dachem czterospadowym krytym blachą zakładkową urozmaicona jest od frontu prostokątnym w rzucie przedsionkiem krytym dachem dwuspadowym, od strony ogrodu pięciobocznym ryzalitem krytym dachem wielospadowym, a także dwoma odkrytymi gankami w krótszych elewacjach z zadaszeniami wspartymi na filarach. Elewacja frontowa, wschodnia dworu, jest ośmioosiowa, z trzyosiowym przedsionkiem z okulusem w trójkątnym naczółku. Elewacja zachodnia, ogrodowa jest dziewięcioosiowa, z wielokątnym ryzalitem na osi, z którego bliźniacze biegi schodów prowadzą do ogrodu oraz dwoma bliźniaczymi pseudoryzalitami ramującymi go. Na elewacjach widoczna jest dekoracja w postaci zdwojonych pilastrów, finezyjnych obramień okiennych, nadokienników, podokienników oraz rozbudowanego gzymsu kordonowego. Wnętrze zaprojektowano w układzie dwutraktowym, z pomieszczeniami rozplanowanymi po dwóch stronach sieni i bawialni.

Oficyna położona jest w bezpośrednim sąsiedztwie dworu, od północnej strony podjazdu od frontu. Budynek wybudowany z cegły na rzucie wydłużonego prostokąta, parterowy, przekryty dachem dwuspadowym krytym dachówką ceramiczną, posiada skromna dekorację w postaci ornamentu schodkowego szczytu. Dawniej mieścił pomieszczenia dla służby i małą wozownię, obecnie jego wnętrze jest przebudowane.

Spichlerz umiejscowiony jest w niewielkim oddaleniu od dworu, w południowej części zespołu. Wybudowany został z cegły, na rzucie prostokąta, podzielony drewnianymi stropami na cztery kondygnacje, z rytmem niewielkich okienek w elewacjach, przekryty dachem naczółkowym.

Wozownia z browarem to jeden budynek, mieszczący w przeszłości dwie funkcje, usytuowany w pobliżu bramy wjazdowej do parku dworskiego. Wybudowany na rzucie wydłużonego prostokąta, murowany z cegły, o prostopadłościennej bryle, przekryty dachem dwuspadowym, w części północnej o mniejszym kącie nachylenia, z dodatkową połacią. Wewnątrz mieści pomieszczenia różnego przeznaczenia o stropach na różnej wysokości.

Kapliczka umiejscowiona jest w północnej części parku, nieopodal brzegu stawu. Jej klasycystyczny styl podkreśla sześć prostych kolumn na sześciobocznym cokole, na którym wspiera się gontowy dach w kształcie ostrosłupa. Pośrodku kolumnady znajduje się figura św. Jana Nepomucena.

Dwór otoczony jest parkiem krajobrazowym, w którym uwagę przyciąga spory staw z półokrągłym, murowanym tarasem widokowym wysuniętym nieco przed lico stawu. W parku zachował się starodrzew, drzewa rodzime i obcego pochodzenia a także układ dróg i ścieżek w niemal niezmienionej postaci.

Dwór jest własnością prywatną.

Oprac. Barbara Potera, NID OT Rzeszów, 13.10.2014 r.