Stanowi architektoniczną dominantę Drawska – w średniowieczu jednego z najważniejszych ośrodków miejskich na pograniczu Pomorza i Nowej Marchii. Na elewacji kościoła zachowała się niezwykle ciekawa figuralna dekoracja ceramiczna – unikatowa w skali regionu. We wnętrzu przetrwały wartościowe elementy dawnego wyposażenia  (okazały barokowy ołtarz i inne zabytki).   

Historia

Drawsko Pomorskie należało w średniowieczu do Nowej Marchii brandenburskiej. Kościół farny, pierwotnie pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny wspominany jest już w dokumencie lokacyjnym z 1297 r. Pleban z Drawska, Heinrich występuje jako świadek w dokumentach z 1312 i 1320 r. W 1320 r. panujący przekazali patronat nad kościołem augustiankom z Pyrzyc, a w 1341 r. zakonnicom z Recza. Zachowany do dziś kościół wzniesiony został na przełomie XIV i XV w., później, w 2. połowie XV w.  powstała wieża. Około 1540 r. – wraz z wprowadzeniem protestantyzmu w Nowej Marchii – kościół został przejęty przez ewangelików. W 1534, 1620, 1664 i 1666 roku trawiony przez pożary, był wielokrotnie odbudowywany. W latach 1705-1706 powstał obecny barokowy ołtarz główny, w latach 1710-1712 odremontowano wieżę, w 1722 r. – mury pozostałej części. W latach 1854-1855 przeprowadzono restaurację według projektu Augusta Stülera, utrzymaną w formach neogotyckich – założono wtedy drewniane stropy, czy też pseudosklepienia nad nawami i prezbiterium. W latach 1913-1914 kościół został ponownie odrestaurowany – zrekonstruowano wówczas gotyckie sklepienia usuwając dziewiętnastowieczne stropy. Zmieniono też kształt i wysokość dachu, który znacznie podniesiono. Wykonano neobarokowe elementy wyposażenia wnętrza – m. in.  stalle w prezbiterium, ambonę, empory i prospekt organowy, a także witraże w prezbiterium i wieży. Po 2. wojnie światowej kościół został przejęty przez katolików i 28 sierpnia 1945 r. poświęcony pod obecnym wezwaniem. 13 grudnia 2000 r. był konsekrowany przez biskupa ordynariusza diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, Mariana Gołębiowskiego. 

Opis

Kościół usytuowany w centrum starego miasta, wewnątrz kwartału zabudowy pomiędzy ulicami Kilińskiego, 4 Marca, Sikorskiego i Obrońców Westerplatte, przytykającego do popółnocno-zachodniego narożniku rynku, ob. placu Konstytucji. Teren przykościelny (dawny cmentarz) nieogrodzony, obecnie częściowo wybrukowany, częściowo obsiany trawą, od południa (od strony ulicy Kilińskiego) oddzielony szpalerem młodych lip. Przy tej samej ulicy od zachodu położony zabytkowy ryglowy magazyn soli (z XVIII w.), od północy – parking.  Kościół orientowany, gotycki. Trzynawowa, sześcioprzęsłowa hala ze stosunkowo krótkim prezbiterium, zamkniętym pięcioma bokami dziesięcioboku i węższą od korpusu, kwadratową wieżą od zachodu. W narożniku pomiędzy północną nawą boczną a ścianą prezbiterium położona kwadratowa zakrystia.  

W bryle kościoła dominuje masywna prostopadłościenna wieża, zwieńczona ostrosłupowym hełmem o ośmiobocznej podstawie. Korpus nawowy i niższe od niego prezbiterium nakryte dachami dwuspadowymi, nad zamknięciem prezbiterium – trzy dodatkowe połacie.  Dwukondygnacyjna zakrystia nakryta dachem pulpitowym.

Kościół na cokole z ciosów i głazów granitowych, murowany z cegły w wątku wendyjskim (korpus i prezbiterium) oraz gotyckim (wieża). Dachy kryte dachówką karpiówką, hełm wieży – blachą miedzianą naśladującą łupek (przycinaną „w karo”).  

Otwory elewacji – portale i okna zamknięte ostrołukowo. Wieża, o cokole znacznie wyższym niż korpus, podzielona gzymsami na trzy kondygnacje. Od zachodu usytuowany główny portal, stanowiący rekonstrukcję z lat 1913-1914. Zamknięty nieznacznie załamanym łukiem ostrym, silnie rozglifiony, o bogato profilowanych ościeżach z kształtek częściowo glazurowanych na zielono. Całość ujęta analogicznie opracowanym prostokątnym ceglanym obramieniem. W otworze wejścia (podobnie jak w obu portalach bocznych) drzwi z czasów dwudziestowiecznej restauracji, stylizowane na późnogotyckie – deskowe, z ozdobnymi okuciami. Bezpośrednio nad portalem duże okno. Analogiczne otwory w obu ścianach bocznych oddzielone od dołu gzymsem parapetowym obiegającym wszystkie trzy elewacje.  Druga kondygnacja podzielona z każdej strony trójką wysokich ostrołukowych dwudzielnych blend z których część przepruta dołem wąskimi otworami okiennymi.  Górą, pomiędzy blendami ostrołukowymi rozmieszczone blendy okrągłe. Ostatnia kondygnacja artykułowana podobnymi do wyżej opisanych, ostrołukowymi blendami, w których górne części wpisane blendy okrągłe. Od zachodu rozmieszczonych sześć, z boków po pięć blend, z których środkowe przeprute otworami dzwonnymi. Pod gzymsem wieńczącym kwadratowe tarcze zegarowe. Przy wieży, na zachodniej ścianie korpusu nawowego widoczne strzępia do projektowanej niegdyś wieży – nieco szerszej niż obecna.    

Elewacje korpusu nawowego i prezbiterium oszkarpowane. Nad oknami naw bocznych dodatkowe łuki odciążające, powtarzające kształt zamknięcia otworów. Szczyt wschodni korpusu rozczłonkowany dwudzielnymi blendami ostrołukowymi. Ściany prezbiterium zwieńczone gładkim fryzem wnękowym. W bocznych ścianach korpusu dwa portale o rozglifionych, profilowanych ościeżach i strefie kapitelowej zdobionej terakotowymi płaskorzeźbionymi plakietami z przedstawieniami twarzy i fantastycznych stworów. Analogiczne przedstawienia w archiwolcie łuku. Nad każdym z portali luźno rozmieszczone  po cztery plakiety.  

Wnętrze podzielone ośmiobocznymi filarami ze strefą kapitelową zredukowaną do prostych gzymsów. Pomiędzy filarami rozpięte ostrołuki arkad. Na ścianach bocznych filarom odpowiadają wydatne lizeny. Nawa główna nakryta sklepieniem sieciowym, nawy boczne – kwadratowymi przęsłami sklepień krzyżowo-żebrowych. Prezbiterium wyraźnie niższe od nawy, oddzielone od niej łukiem tęczowym o ostrym wykroju, nakryte żebrowym sklepieniem wielopolowym, podobnym do gwiaździstego. Od zachodu usytuowane dwie kondygnacje drewnianych neobarokowych empor, na górnej z nich organy. Pod wieżą wysoka na dwie kondygnacje kruchta nakryta sklepieniem krzyżowo-żebrowym. W zakrystii sklepienie gwiaździste. 

Wystrój i wyposażenie wnętrza. Ołtarz główny – barokowy, 1705-1706, ufundowany przez urodzonego w Drawsku i działającego w Szczecinie zegarmistrza Kaspara Nitarda i jego żonę Dorotheę z domu Palichen.  . Ambona, stalle w prezbiterium, empory i prospekt organowy – neobarokowe z lat 1913-1914. Z tego samego czasu witraże w prezbiterium i kruchcie podwieżowej. 

Obiekt dostępny po uprzednim zgłoszeniu do ks. proboszcza. 

Oprac. Maciej Słomiński OT NID Szczecin, 15.04.2021 r.