kościół filialny pw. św. Anny - Zabytek.pl
Adres
Domanice, 53a
Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. wrocławski, gm. Mietków
poł. XV w., z barokowym korpusem nawowym i wieżą, wzniesionymi przed rokiem 1666.
Historia
Istnienie kościoła lub kaplicy w Domanicach wzmiankowano w 1348 i 1374 roku. Obecną świątynię wzniesiono w 2. poł. XV w. i przebudowano w 1. ćw. XVI wieku. W 1664 r. budowla częściowo spłonęła; z pożaru ocalało sklepione prezbiterium i zakrystia. Do 1666 r. kościół odbudowano z fundacji właściciela miejscowych dóbr, barona Ludwika Monteveques de Avignon, wznosząc nową wieżę zwieńczoną hełmem, wyposażoną w zegar słoneczny i dwa dzwony. Ufundowano też nowe ołtarze, ambonę, ławki, konfesjonały i paramenty.
Świątynię restaurowano w 1894 r., remontowano w latach 1961, 1965-1966 i 1980, 1995 (tynki elewacyjne, hełm wieży).
Obecnie jest kościołem filialnym parafii pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika w Bukowie.
Opis
Kościół usytuowany w pn. części wsi, na wyniesieniu, otoczony cmentarzem, który ogrodzony jest kamiennym murem.
Kościół orientowany, murowany z granitowego kamienia łamanego i cegły, tynkowany. Założony na planie prostokąta, jednonawowy, z wyodrębnionym, węższym, prosto zamkniętym prezbiterium (z 2. poł. XV w.) i przylegającą do niego od pn. prostokątną zakrystią (z 2. poł. XV w., przebud. w 1. ćw. XVI w.). Przy korpusie nawowym (po 1664, przed 1666 r.) posadowiona została od pn. czworoboczna wieża (po 1664, przed 1666 r.) kryta baniastym hełmem z sześcioboczną latarnią. Od zach. nawę poprzedza niewielka, kwadratowa kruchta. Dachy ceramiczne, ponad prezbiterium, nawą i kruchtą dwuspadowe; nad zakrystią pulpitowy. Elewacje zwieńczone gzymsem, naroża budowli zaakcentowane wyrobionym w tynku podziałem ramowym. Wieża ujęta gzymsem koronującym oraz gzymsami oddzielającymi poszczególne kondygnacje, nieznacznie zmniejszające się schodkowo ku górze. Otwory okienne prezbiterium, nawy i zakrystii ostrołukowe, obwiedzione tynkowymi opaskami. Otwory w niższych kondygnacjach wieży szczelinowe, w ostatniej kondygnacji zdwojone z brisoletami, zamknięte pełnymi łukami. Na elewacji wieży płycina inskrypcyjna oraz rombowa plakieta z herbem fundatora odbudowy barona Ludwika Monteveques de Avignon.
Prezbiterium nakryte sklepieniem krzyżowo-żebrowym; w nawie strop belkowy z dekoracją pseudokasetonową; zakrystia przesklepiona kolebą z lunetami.
W przyziemiu wieży krypta nakryta sklepieniem kolebkowym, do której prowadzi portal z przerwanym naczółkiem; na drzwiach malowane przedstawienia vanitatywne. Wnętrze krypty pokryte polichromią przedstawiającą Michała Archanioła wzywającego zmarłych na Sąd Ostateczny.
Wyposażenie kościoła w zasadniczej części barokowe, z poł. XVII w. (ołtarz gł., ołtarze boczne, ambona). Zachowany też portret barona Ludwika Monteveques de Avignon z poł. XVII wieku.
Zabytek dostępny.
oprac. Beata Sebzda, OT NID we Wrocławiu, 26-08-2015 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: gotycki
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.89608, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.118398