W jego wnętrzu zachowało się rokokowe wyposażenie z 2 poł. XVIII w. oraz cenna Pièta z ok. 1430 r

Historia

Domachowo jest jedną z kilkunastu wiosek należących do Biskupizny - mikroregionu folklorystycznego, obejmującego miejscowości położone w okolicy Krobi (będącej stolicą Biskupizny) w woj. wielkopolskim. Nazwa regionu wzięła się z czasów XIII - XVIII w., kiedy tereny te były własnością biskupów poznańskich. Pierwsza historyczna wzmianka o Domachowie pochodzi z XIII w.W roku 1290 Domachowo było lokowane na prawie niemieckim przez księcia Przemysła II. Nadał on Domachowo biskupowi poznańskiemu Janowi II Gerbiczowi z Nałęczów. Z 1401 roku pochodzi pierwsza wzmianka o domachowskim kościele. Po rozbiorze w roku 1793 dobra biskupie zostały skonfiskowane biskupom przez rząd pruski. Domachowo weszło w skład tzw. ekonomii krobskiej i stanowiło część majątku Chumiętki, którego właścicielem był wówczas rząd pruski w Berlinie. Po likwidacji ekonomii krobskiej folwark domachowski sprzedany został w ręce prywatne. W 1568 roku wybudowany został obecnie istniejący kościół, w miejsce poprzedniego zniszczonego w wyniku pożaru. W 1586 r. naprzeciw zakrystii dobudowano murowaną kaplicę p.w. św. Krzyża i św. Andrzeja Apostoła. Od roku 1586 do XIX wieku przy kościele funkcjonował szpital. Kościół został gruntownie odremontowany w 1775 r., wybudowano wówczas nowa zakrystię, wzmocniono ściany od wewnątrz konstrukcją szkieletową, którą zasłonięto deskami. Został odnowiony w latach 1872 - 74. W 1930 r. staraniem ks. proboszcza Jana Ludwiczaka, według projektu architekta Lucjana Michałowskiego, kościół po raz kolejny został gruntownie odnowiony i powiększony. Przedłużono wówczas nawę w kierunku zachodnim, wzniesiono wieżę oraz dostawiono nawę boczną z kaplicą, na miejscu poprzedniej. Od października 1940 r. był jedynym w całym powiecie gostyńskim czynnym kościołem, w którym odprawiano msze dla Polaków. W latach 1968 - 69 przeprowadzono remont wnętrza, zdjęto tynki i odnowiono kościół wg projektu Teodora Szukały. Remontowany w latach 1998 - 2000.

Opis

Kościół w Domachowie położony jest na niewielkim wzniesieniu w zachodniej części wsi, otoczony zadrzewionym cmentarzem. Na teren kościoła od drogi wzdłuż ogrodu plebańskiego prowadzi wysadzana drzewami alejka. Teren kościoła otoczony jest murowano-metalowym i częściowo drewnianym ogrodzeniem, od południa sąsiaduje on z otoczoną ogrodem plebanią. Kościół p.w. św. Michała Archanioła jest świątynią drewnianą, dwunawową konstrukcji mieszanej zrębowej i słupowo - ramowej. Zaliczany do śląskiej odmiany kościołów późnogotyckich, obecnie po przebudowie w 1930 r. barokowy. Orientowany. Zamknięte trójbocznie prezbiterium, węższe od nawy, posiada od północy zakrystię a od południa kaplicę. Kaplica o kalenicy niższej od prezbiterium, z wieżyczką z cebulastym hełmem i latarnią. Wzdłuż nawy głównej dobudowana nawa boczna otwarta do nawy głównej arkadami. Od zachodu przy nawie znajduje się czterokondygnacyjna wieża z kruchtą w przyziemiu z portykiem wgłębnym i dwoma bocznymi przybudówkami. Wieża zwieńczona jest gontowym dachem namiotowym. Kościół przykrywa stromy dach dwukalenicowy (nad starą nawą i prezbiterium jednokalenicowy), kryty gontem z czworoboczną wieżyczką na sygnaturkę zwieńczoną blaszanym hełmem cebulastym z latarnią. Wewnątrz strop płaski wspólny dla nawy i prezbiterium. Chór muzyczny o prostej linii parapetu i prospektem organowym, wsparty jest na dwóch słupach. W kościele znajdują się fragmenty polichromii z 1775 r., zakonserwowanej w 1968 r. Na uwagę zasługuje wyposażenie wnętrza. Rokokowy ołtarz główny z 3 ćwierci XVIII w., z gotycką rzeźbą Pietà z ok. 1400 r. oraz obrazem Koronacji Marii z 3 ćwierci XVIII w. na zasuwie. Barokowy ołtarz boczny na ścianie nawy północnej z ok. 1700 r., z obrazem św. Michała Archanioła z ok. 1700 r. w polu środkowym oraz ołtarz w kaplicy z 2 poł. XVIII w., z klasycystycznym obrazem św. Barbary z 1 poł. XIX w., w barokowej ramie z ok. 1700 r. Ambona z końca XVIII w. i chrzcielnica rokokowa z 2 poł. XVIII w. Na tęczy znajdują się rzeźby Chrystusa Ukrzyżowanego, Matki Boskiej i św. Jana z około 1600. roku.

Obiekt dostępny, www.parafia-domachowo.pl

Oprac. Beata Marzęta, OT NID w Poznaniu, 18-11-2015 r.