Wzniesiony wg proj. warszawskiego arch. Wiesława Kononowicza.

Historia

Wieś po raz pierwszy wzmiankowana w 1430 roku. W 1474 r. istniała tu prawosławna cerkiew parafialna, następnie zamieniona na greckokatolicką (1596), a po kasacie unii (1875) ponownie na prawosławną. Katolicy obrządku łacińskiego należeli do par. w Oszczowie. Obecnie istniejący neogotycki kościół wzniesiony został staraniem ówczesnego dziedzica Stefana Świeżawskiego jako wotum za udzielenie przez Stolicę Apostolską dyspensy umożliwiającej zawarcie małżeństwa ze stryjeczną siostrą. Świątynię wzorowaną na kościele Mariackim w Krakowie zaprojektował warszawski architekt Wiesław Kononowicz. Budowę zrealizowano w l. 1910-1914. Ok. 1921 r. w warszawskiej firmie Franciszka Białkowskiego wykonano witraże do prezbiterium, pozostałe pochodzą z l. 80. XX w. Przez wiele lat kościół traktowany był jako prywatna świątynia fundatorów należąca do par. w Oszczowie, samodzielną parafię erygowano w 1948 roku.

Współcześnie z kościołem wzniesiono ceglane ogrodzenie, kilkakrotnie remontowane, w części wymienione na nowe.

W pobliżu kościoła w 1905 r. wystawiona została figura Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej, ufundowana przez S. Świeżawskiego jako wotum wdzięczności za ukaz tolerancyjny.

Opis

Zespół kościelny położony w centralnej części wsi, na terenie rozległego cmentarza kościelnego otoczonego częściowo ceglanym ogrodzeniem. Kościół neogotycki, w stylistyce „gotyku krakowskiego”. Prezbiterium zwrócony na pn. zach. Wzniesiony na planie krzyża łacińskiego, jednonawowy z kaplicami tworzącymi ramiona transeptu. Nawa trójprzęsłowa, poprzedzona kruchtą, nad którą kwadratowa wieża od wsch. Prezbiterium nieco węższe od nawy, jednoprzęsłowe, zamknięte trójbocznie, z parterowymi dobudówkami po bokach: zakrystią od zach. i lożą kolatorską od wsch. Kościół murowany z cegły ceramicznej, na cokole granitowym. Poszczególne części budowli nakryte dachami dwuspadowymi (nad kaplicą wsch. i prezbiterium zamkniętymi wielopołaciowo) oraz dwupołaciowymi (zakrystia i loża) pokrytymi blachą miedzianą. Nawa i prezbiterium nakryte sklepieniami krzyżowo-żebrowymi; w kaplicy wsch. i absydzie prezbiterium sklepienie gwiaździste; w kaplicy zach. sieciowe; w lożach pseudokryształowe; w krypcie grobowej Świeżawskich sklepienia kolebkowe. Ściany nawy podzielone filarami przyściennymi, pomiędzy którymi ostrołukowe wnęki mieszczące okna. Prezbiterium, kaplice i chór otwarte na nawę ostrołukowymi arkadami. Bryła kościoła, rozczłonkowana, urozmaicona. Elewacje ceglane, częściowo pokryte tynkiem imitującym okładzinę kamienną. Fasada niesymetryczna, z sześciokondygnacyjną kwadratową wieżą od wsch., której hełm, zakończony iglicą i otoczony wieńcem wieżyczek, jest repliką jednego z hełmów kościoła Mariackiego w Krakowie. W narożu wsch. fasady niewysoka cylindryczna baszta z dekoracyjnym triforium. W części centralnej domek portalowy, z tarasem na górze otoczonym ażurową balustradą. W przyziemiu otwór wejściowy w szerokiej ostrołukowej arkadzie ozdobionej motywem laskowania i wyłamującym się schodkowo gzymsem. Powyżej wielkie ostrołukowe okno wypełnione maswerkiem. Pozostałe otwory okienne w nawie, kaplicach i prezbiterium również wysokie, zamknięte łukiem ostrym, wypełnione maswerkami i witrażami; w wieży, zakrystii i loży okna niższe, część w formie biforiów. Wszystkie elewacje opięte uskokowymi skarpami i zakończone ceglanymi fryzami; prezbiterium zwieńczone fryzem z ostrołukowych blend arkadkowych. Szczyt kaplicy zach. schodkowy, rozczłonkowany ostrołukowymi blendami i zwieńczony sterczynami. Okapy wsparte na dekoracyjnych kroksztynach. Wyposażenie zróżnicowane stylistycznie (m.in. neogotyckie: ołtarz boczy, konfesjonał, ławki i stacje Męki Pańskiej), skompletowane po I wojnie światowej, w większości przeniesione z innych świątyń.

Ogrodzenie w formie pełnego muru ceglanego podzielonego filarkami na przęsła rozczłonkowane płytkimi wnękami zamkniętymi łukiem odcinkowym - od strony pn.-zach. zachowane oryginalne, w pozostałej części znacznie przemurowane lub nowe.

Figura MB Niepokalanie Poczętej, kamienna, ustawiona na wysokim cokole na osi fasady kościoła.

Zabytek dostępny. Możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

oprac. Bożena Stanek-Lebioda, OT NID w Lublinie, 27-11-2017 r.