Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół odpustowy pw. św. Rocha - Zabytek.pl

kościół odpustowy pw. św. Rocha


kościół 1658 - 1659 Dobrzeń Wielki

Adres
Dobrzeń Wielki, św. Rocha

Lokalizacja
woj. opolskie, pow. opolski, gm. Dobrzeń Wielki

Drewniany kościół odpustowy z 2.poł.XVII w.z bogatym, jednorodnym stylistycznie wyposażeniem wnętrza.

Świątynia jest integralną częścią krajobrazu kulturowego wsi, sierpniowe uroczystości odpustowe ku czci św. Rocha od wieków przyciągają tysiące pielgrzymów. Kościół znajduje się na Szlaku Drewnianej Architektury Sakralnej.

Historia

Podczas epidemii dżumy w miejscu obecnej lokalizacji kościoła znajdował się cmentarz, na którym chowano ofiary choroby. Cmentarz położony był poza ówczesnymi granicami wsi, przy skraju lasu należącego do pobliskiego klasztoru w Czarnowąsach. W 1658 r. na terenie cmentarza powstał kościół odpustowy poświęcony św. Rochowi, patronowi chorych, strzegącego ludzi od zarazy. Wg zapisów powizytacyjnych znajdowały się w nim dwa ołtarze, poświęcone św. Rochowi i św. Jadwidze oraz kunsztownie zdobiona ambona. Kościół otoczony był już wtedy sobotami. Niedługo po budowie, pod koniec XVII w. planowano powiększenie kościoła. Wg J.G. Knie przebudowa miała miejsce w 1752 r., jednak nie znajduje to potwierdzenia w aktach kościoła. Na początku XX w. wykonano nowe polichromie wnętrza, których autorem był malarz Paulus z Opola. Kolejne remonty miały miejsce w latach 1928, 1958, 1997-98, 2006. W 1910 r. cmentarz został otoczony ceglanym murem, w którym umieszczono stacje Drogi Krzyżowej. Przed wejściem do kościoła od 1913 r. stoi kamienna statua św. Rocha, dłuta kamieniarza Stehra, z napisem w języku polskim. Kościół należy do parafii św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Dobrzeniu Wielkim, powstałej z wyłączenia z parafii w Czarnowąsach, zniesionej w 1325 r. i powołanej ponownie w 1810 r.

Opis

Kościół położony jest w północnej części wsi, na niewielkim wzniesieniu terenu, w otoczeniu cmentarza. Zwrócony jest prezbiterium w kierunku północno - wschodnim. Posiada prostokątną nawę z ukośnymi ścianami przy węższym, trójbocznie zamkniętym prezbiterium, do którego od południowego wschodu przylega zakrystia. Kościół otoczony jest w całości obszernymi sobotami, przy prezbiterium sięgającymi okapu i oszalowanymi, tworzącymi nieregularne w planie pomieszczenie. Przy elewacji frontowej nad sobotami znajduje się ganek z wejściem na chór, kryty daszkiem pulpitowym. Do wnętrza kościoła prowadzą trzy wejścia - w szczytowej oraz w bocznych elewacjach nawy. Dach nad nawą jest wysoki, dwuspadowy, przy nim dwuspadowy dach nad niższym prezbiterium. Na kalenicy nawy posadowiona jest trzypoziomowa wieżyczka na sygnaturkę, z latarnią, kryta cebulastym hełmem. Soboty kryte daszkami pulpitowymi. Kościół zbudowany jest z drewna, w konstrukcji zrębowej, na podmurówce. Soboty wsparte są na omieczowanych słupach, z ryglami pełniącymi funkcję parapetu deskowej balustrady. Nad nawą znajduje się strop belkowy z deskowym pułapem, nad prezbiterium deskowe sklepienie pozorne. Więźba dachowa storczykowa, dachy kryte gontem. Elewacje kościoła ponad sobotami szalowane są pionowymi deskami. W bocznych elewacjach umieszczono po trzy prostokątne okna, ze szczeblinami tworzącymi uproszczone maswerki. We wnętrzu kościoła zachowało się bogate wyposażenie, m.in. barokowy ołtarz główny z retabulum w kształcie rzeźbionej ramy, w której umieszczony jest obraz z wizerunkiem św. Rocha; manierystyczne ołtarze boczne, architektoniczne, z uszakami zdobionymi ornamentem chrząstkowym; barokowa ambona z pocz. XVIII w. przy wschodniej ścianie nawy, z rzeźbami czterech ewangelistów i baldachimem. Regencyjno-rokokowy (ok. poł. XVIII w.) prospekt organowy posiada pełną balustradę, jego środkowa część jest wysunięta do przodu i wsparta na czterech słupach. Nadproża otworów drzwiowych są dekoracyjnie wycięte, w drzwiach do zakrystii profilowane także ościeża.

Z zewnątrz kościół jest ogólnodostępny, wnętrze dostępne podczas nabożeństw lub po uzgodnieniu z księdzem proboszczem.

Oprac. Ewa Kalbarczyk-Klak, NID OT Opole, 29.07.2014 r.

 

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_16_BK.19467, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_BK.19853