Stanowi wraz z osadą przygrodową cenne źródło do poznania budownictwa z okresu wczesnego średniowiecza.

Usytuowanie i opis

Grodzisko w Dobryniu Kolonii o lokalnej nazwie „Horodyszcze“ oraz osada przygrodowa, są zlokalizowane w północnej części wsi, ok. 600 m ma południowy wschód w linii prostej od zabudowań wsi Nowosiółki i ok. 500 m w tym samym kierunku od koryta rzeki Krzny. Położone są na łąkach, na lewym brzegu rozległej doliny Krzny, na terenie jej terasy nadzalewowej. Osada przygrodowa rozciąga się na północ od grodziska, w jego bezpośrednim sąsiedztwie.

Grodzisko wraz z osadą przygrodową zajmuje powierzchnię około 5,70 ha. Grodzisko jest przykładem dwuczłonowego, pierścieniowatego założenia obronnego liczącego około 60 m średnicy i około 0,5 m wysokości wałów. Gródek wewnętrzny znajduje się w części wschodniej założenia i posiada średnicę ok. 25 m. Od pozostałej części grodziska oddziela go zachowany do wysokości około 0,5 m wał oraz fosa o głębokości do 0,5 m i szerokości dochodzącej do 2,20 m. Teren grodziska zajmuje nieużytek porośnięty drzewami a w zniszczonej północnej części - pola uprawne, teren osady użytkowany jest jako łąka i pola uprawne.

W dokumentach z 1599 roku (dekret podkomorski) wymieniana była przy Dobryniu nomenklatura „Horodyszcze”, natomiast S. Górny podaje, że według dokumentu z 1507 roku, w Dobryniu znajdował się zamek obronny. Stanowiska zostały odkryte w trakcie badań powierzchniowych przeprowadzonych w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski w 1984 roku przez Sławomira Żółkowskiego. Teren grodziska był w ubiegłym stuleciu miejscem wybierania piasku co doprowadziło do zniszczenia ok. 1/3 jego powierzchni. Osada przygrodowa została w dużej mierze zniszczona na skutek intensywnej orki.

Historia

W oparciu o wyniki badań archeologicznych można przyjąć, że gród i osada przygrodowa funkcjonowały w okresie wczesnego średniowiecza, gród na przełomie X i XI wieku, osada przygrodowa w VIII-XI wieku.

Stan i wyniki badań

Stanowiska były badane powierzchniowo w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski w 1984 roku przez Sławomira Żółkowskiego.

Badania archeologiczne na stanowisku przeprowadziła w 1987 roku Barbara Hensel-Moszczyńska. Założono cztery wykopy badawcze: trzy na majdanie gródka wewnętrznego oraz jeden wykop obejmujący wschodnią części gródka wewnętrznego, kulminację wału, fosę i przedwale.

Archeologiczne badania

Badania wykazały, że wał gródka wewnętrznego tworzył nasyp gliniano-ziemny, usypany w miejscu starszej konstrukcji drewnianego ogrodzenia, które uległo spaleniu. Fosa znajdowała się w odległości 5 m od podstawy wałów, miała przekrój nieckowaty i szerokość dochodzącą do 2,20 m. Fosę ograniczało przedwale, utworzone z niskiego nasypu gliniano-ziemnego o wysokości 0,50 m i szerokości u podstawy około 0,90 m. Prawdopodobnie pierwotnie miało ono drewniane zwieńczenie. Wnętrze gródka posiadało stosunkowo cienką warstwę użytkową, co świadczy o jego niezbyt długim użytkowaniu. W trakcie badań zebrano ponad sto fragmentów naczyń glinianych, fragmenty polepy oraz jeden przedmiot żelazny, które pozwoliły ustalić, że funkcjonowanie grodu miało miejsce w okresie od schyłu X wieku do początków XI wieku. Osada datowana jest wstępnie (na podstawie znalezisk powierzchniowych) na VIII-XI wiek.

Dostęp do zabytku bez ograniczeń.

oprac. Ewa Prusicka, OT NID Lublin, 23-03-2016 r.